We leven in een tijd van exponentiele ontwikkeling van technologie, waarin de mogelijkheden eindeloos lijken. De levenscyclus van bedrijven wordt korter. Ze zijn gedwongen om zichzelf steeds sneller opnieuw uit te vinden. Je kunt als zorginstelling in deze hectische wereld alleen opereren, of je zoekt de samenwerking met andere zorginstellingen. De verstandelijk gehandicaptenzorg (VG) koos voor het laatste. Er ontstond een succesvol informeel netwerk, vanuit een gedeelde visie dat je samen verder komt. Een mooi voorbeeld van de kracht van samenwerken.
Het Keniaanse gezegde ‘Alleen ga je snel, samen kom je verder’ komt steeds vaker voorbij in presentaties en nieuwsberichten. Waarom is dat? Veel zorginstellingen concentreerden zich de afgelopen jaren op zorginnovaties die te maken hebben met de transitie van analoog naar digitaal. Zoals de invoering van digitale cliëntendossiers. Ook zijn we allemaal druk bezig met het doorvoeren van ideeën die leiden tot vernieuwingen in het eigen zorgproces. Het zijn belangrijke stappen voor een organisatie. Bovendien, laten we eerlijk zijn, elke zorgorganisatie heeft goede én minder goede ervaringen met samenwerken. Tegelijkertijd beseffen we maar al te goed dat we gezamenlijk moeten optrekken, willen we de sector écht transformeren. Deze samenwerking kan alleen tot stand komen vanuit een gedeelde visie. Iedereen moet de best mogelijke zorg kunnen krijgen en dus ook innovaties tot zijn beschikking hebben. Ongeacht de zorginstelling waarin hij of zij verblijft. Daarnaast is een gezonde portie lef nodig om open met elkaar te innoveren. Dat betekent dat je ervoor open moet staan om eigen innovaties te delen en vooral ook moet durven ontvangen. Je eigen innovatiereis We zijn binnen de sector verstandelijke gehandicaptenzorg allemaal met dezelfde dingen bezig. We halen behoeften en wensen op uit de organisatie, zoeken naar nieuwe innovaties en matchen die met de vraag. We faciliteren cliënten en zorgprofessionals zodanig dat ze met zorginnovaties aan de slag kunnen. Innovatielabs schieten als paddenstoelen uit de grond. Daarin experimenteren we ons suf, want veel innovaties zijn nog niet bewezen of zijn volop in ontwikkeling. Bovendien willen we allemaal ontdekken wat de meerwaarde is van deze innovaties. Doordat we lekker ondernemend aan de slag zijn gegaan, is er ook een fragmentatie aan e-health-activiteiten ontstaan. Is dat slecht? Nee, absoluut niet! Iedere zorginstelling moet een zogenaamde innovatiereis maken. Stel je nou voor dat je een succesformule van een collega-zorginstelling zo kunt overnemen en je niet in dezelfde valkuilen hoeft te stappen? Zou dat werken? Nee. Want hoewel het leertraject wordt ingekort, zul je zo niet de noodzakelijke cultuuromslag realiseren. Iedere organisatie moet zelf die innovatiereis maken. Op die manier dringen het besef en de urgentie van innovaties in de zorg door in de mindset van alle lagen in de organisatie. Op die manier kan ook geld bespaard worden, door niet het wiel steeds opnieuw uit te vinden. Een kwestie van doen Nu is het tijd voor de volgende stap. In 2016 dacht een aantal innovatiemanagers van instellingen in de gehandicaptenzorg: ‘Wat gebeurt er als je een groep innovatiemanagers met elkaar verbindt?’ Met als doel van elkaar te leren en kennis uit te wisselen. Zonder moeilijke constructies te bedenken, waarin we contractueel vastleggen hoe we die samenwerking moeten vormgeven. Zonder in een politiek spel terecht te komen, waarin eigen belangen voorop staan. Hoe pak je dat aan? Simpel: door het gewoon te doen. Eenvoudig houden en structuur bieden door middel van een aantal communicatietools. Via een WhatsApp-groep treden steeds meer innovatiemanagers toe. Als een lid van de WhatsApp-groep een mede-innovator ontmoet, dan wordt deze persoon aan het netwerk toegevoegd. Op deze manier groeide dit informele netwerk organisch tot 41 innovators, die samen 33 zorginstellingen vertegenwoordigen. Dit netwerk is nog niet uitgegroeid.Niet alleen kennis uitwisselen en verbinding maken, maar gezamenlijk optrekken in projecten.Ook organiseren we iedere twee maanden een fysieke bijeenkomst bij de zorginstelling van één van de innovators. Op deze manier krijgen de leden een kijkje in de keuken bij een ander. Tegelijkertijd kun je via de WhatsApp-groep contact houden over projecten die wellicht ook voor jouw organisatie interessant zijn. Ben je overal goed in? Op een gegeven moment is de behoefte ontstaan om niet alleen om kennis uit te wisselen en verbinding te maken, maar om gezamenlijk op te trekken in projecten. Dat is de volgende stap die we als netwerk zetten. Nog steeds zonder ingewikkelde en moeizame constructies. Om overzicht te creëren, gebruiken we Trello (voor workflow- en projectmanagement, red.) als online tool. Een paar voorbeelden van projecten die nu lopen, zijn:
- Het samen ontwikkelen van de Kasboek-app, die cliënten op een eenvoudige wijze inzicht biedt in hun eigen financiële situatie. Dit is een gesubsidieerd project, gestart door een aangesloten zorginstelling. Bij de ontwikkeling worden meteen andere zorginstellingen betrokken.
- Er is een kennisbank ontstaan, waarin we de theorie van ‘wisdom of the crowd’ toepassen. Een innovatiemanager krijgt veel vragen over mogelijke technologische oplossingen. Hebben we het antwoord zelf niet, dan kunnen we via de Kennisbank bij collega-innovatoren terecht. Denken aan: oplossingen voor het bieden van dagstructuur, digitale vaardigheden van medewerkers, meditatietoediening, virtual reality-oplossingen, valdetectie en ga zo maar door.
- Het netwerk heeft ook advies gegeven over de ontwikkeling van de Digital Health Tool, een website waarin alle kennis en ervaringen zijn verzameld over e-health toepassingen. Gewogen en goed bevonden in de praktijk. Het is een tool voor cliënten en medewerkers in de zorg om de juiste e-health toepassing te vinden. De tool is te vinden op: www.digitalhealthcenter.nl
