‘Innovatie is pas waardevol als het impact heeft in de praktijk!’

Roy Jakobs, CEO van Philips, heeft een duidelijke missie: betere zorg mogelijk maken voor meer mensen. Want de uitdagingen waar we voor staan op het gebied van gezondheidszorg zijn groot en worden naar verwachting alleen maar groter, zo stelt hij, en dit vraagt om drastische veranderingen. Betere zorg houdt in zijn optiek in: betere toegankelijkheid, meer efficiëntie en een optimale kwaliteit met behulp van innovatie en technologie. Voor de transformatie van de zorg naar een toekomstbestendige en duurzame vorm van dienstverlening, ziet Jakobs cultuurverandering als een belangrijke voorwaarde, waarbij technologie niet als extra werk, maar vooral als ondersteunend moet worden gezien. AI is er niet om zorgpersoneel te vervangen, maar om het te ontlasten. En dat vraagt om (digitale) toepassingen die de zorgpraktijk daadwerkelijk verbeteren. Hoe Jakobs hier met Philips handen en voeten aan geeft, vertelt hij in dit interview.

Vanuit welke visie begeeft u zich met Philips op de markt voor gezondheids-technologie en digitale toepassingen in de zorg?

“We zien wereldwijd dat de zorg onder enorme druk staat door een toenemende vraag, personeelstekorten en stijgende kosten. Tegelijkertijd biedt technologie, met name kunstmatige intelligentie (AI), enorme kansen om processen te versnellen, zorgprofessionals te ondersteunen en de patiëntenzorg te verbeteren. Dit doen we door slimme en geïntegreerde oplossingen te ontwikkelen, zoals beeldvorming, monitoring-op-afstand en geavanceerde workflow-optimalisatie."

"Onze strategie is mensgericht: technologie moet zorgverleners ondersteunen, zodat ze meer tijd kunnen besteden aan hun patiënten in plaats van aan administratieve taken. Ook geloven we in een ecosysteembenadering, waarin we intensief samenwerken met ziekenhuizen, beleidsmakers, onderzoekers en andere technologiebedrijven om innovatie op grote schaal te versnellen.”

Wat verstaat u onder hoogwaardige innovaties in dit verband?

“Hoogwaardige innovaties in de zorg zijn technologieën en digitale toepassingen die direct bijdragen aan betere patiëntenzorg, efficiëntere zorgprocessen en een duurzamer zorgstelsel. Innovatie is pas waardevol als het daadwerkelijk impact heeft in de praktijk, zorgverleners ondersteunt en de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg daadwerkelijk en meetbaar verbetert.”

'Cruciaal om nu samen positieve impact te maken'

“Bij Philips richten we ons op innovaties die diagnostiek versnellen, administratieve lasten verminderen en zorgprocessen optimaliseren. Een goed voorbeeld is onze SmartSpeed MRI-software, die scans tot drie keer sneller maakt en de beeldkwaliteit verhoogt, waardoor radiologen sneller en nauwkeuriger diagnoses kunnen stellen en ziekenhuizen in staat zijn meer patiënten te helpen. Ook een goed voorbeeld is de nieuwste MR Workspace-, die workflows stroomlijnt, waardoor artsen sneller en nauwkeuriger diagnoses kunnen stellen.”

“We geloven daarnaast dat innovatie effectief is als deze breed toepasbaar en schaalbaar is. Daarom ontwikkelen we technologieën die aansluiten bij internationale standaarden en goed integreren met bestaande zorgsystemen.”

Waar ligt op dit moment de focus van Philips ten aanzien van digitale toepassingen en waarom?

“De nadruk ligt op kunstmatige intelligentie (AI), data-integratie en zorg op afstand, omdat de zorgsector wereldwijd onder druk staat door personeelstekorten, stijgende zorgkosten en administratieve lasten. AI kan zorgverleners helpen sneller en nauwkeuriger diagnoses te stellen of betere en meer minimaal invasieve operaties uit te voeren. Data-integratie zorgt ervoor dat informatie vrij kan stromen tussen systemen, op verschillende locaties, waardoor artsen een compleet patiëntbeeld krijgen. Zorg op afstand maakt flexibele en efficiëntere zorg mogelijk.”

“Daarnaast zet Philips zich in om de administratieve last in de zorg te verminderen. Met op AI-gebaseerde workflow-oplossingen automatiseren we repetitieve taken, zodat zorgverleners meer tijd hebben voor hun patiënten. We pleiten ervoor om innovaties sneller te implementeren met zorg voor verandermanagement en technologiebedrijven actiever te betrekken bij zorgbeleid.”

U zet zich met Philips in om artsen en verpleegkundigen te helpen om betere, duurzamere en gemakkelijkere zorg te bieden in ziekenhuizen, klinieken en thuis, en mensen in staat te stellen om voor hun gezondheid en welzijn te zorgen. Hoe ziet dat er concreet uit?

“Een concreet voorbeeld is de Radiology Operations Command Center, waarmee radiologen op afstand scanners kunnen bedienen en ondersteunen. Dit betekent dat minder ervaren laboranten op locatie begeleiding kunnen krijgen van experts elders, waardoor er efficiënter gebruik kan worden gemaakt van schaarse specialistische kennis. Uit een pilot-onderzoek in het Verenigd Koninkrijk bleek dat er 9 procent meer scans uitgevoerd konden worden.”

“Dankzij de functionaliteit voor scannen op afstand, kunnen ervaren gebruikers MR-, CT- of PET-CT-scannerconsoles in realtime bewerken, vanaf elke locatie, en hun kennis delen via on-demand chat, spraak- en videosamenwerking, zonder dat dit ten koste gaat van de privacy, veiligheid of beveiliging Dit is met name van belang in een wereld van toenemende schaarste van zorgpersoneel. Verder werkt Philips aan andere technologieën voor zorg op afstand, zoals draagbare sensoren (bijvoorbeeld de ePatch) en AI-oplossingen die helpen bij vroegtijdige diagnoses en monitoring.” 

Wat doet, uitgaande van de visie en missie van Philips, de apneu-affaire met u? 

“Toen ik begon als CEO bij Philips heb ik patiëntveiligheid en kwaliteit tot de hoogste prioriteit van iedereen in de organisatie gemaakt. Onze veiligheidsmelding voor de slaapapneu-apparaten heeft een grote impact gehad op patiënten, hun zorgverleners, mantelzorgers en families, maar ook op onze eigen collega’s. We hebben vanaf het begin onze verantwoordelijkheid genomen en een wereldwijde veiligheidsmelding gestart voor bijna 5,5 miljoen apparaten. Bovendien hebben we een grootschalig testprogramma opgezet met vijf gecertificeerde en onafhankelijke laboratoria om volledige duidelijkheid te krijgen over de situatie, want elke veiligheidsmelding die we moeten doen, is er één te veel. Het was ook erg belangrijk om duidelijk te krijgen dat patiënten geen gezondheidsrisico hebben gelopen.”

“Onze missie bij Philips is om technologie te ontwikkelen die zorgverleners ondersteunt en patiënten helpt een gezonder leven te leiden. En dat betekent niet alleen innoveren, maar ook de hoogste standaarden hanteren op het gebied van patiëntveiligheid, kwaliteit en cybersecurity.”

Hoe staat u tegenover meer samenwerking tussen industrie, technologie, zorgprofessionals, en patiënten en wat zijn hierbij de kansen en uitdagingen?

“Die samenwerking tussen technologiebedrijven, ziekenhuizen, de overheid, regelgevende instellingen en verzekeraars, maar ook banken, is cruciaal. Innovatie en technologie hebben pas impact als het niet alleen technisch vooruitstrevend is, maar ook praktisch toepasbaar binnen de klinische praktijk, ondersteund wordt door regelgeving en financieel haalbaar is voor zorginstellingen."

"De kansen liggen in het versnellen van innovatie om de druk op personeel te verminderen. De uitdagingen liggen vooral in de implementatie. Innovatie in de zorg gaat vaak langzaam: het duurt te lang voordat nieuwe technologieën gemeengoed zijn in de praktijk. Daar zijn veel redenen voor, zoals weinig verandermanagement of uitdagingen op het gebied van financiering of complexe regelgeving, maar ook beperkte betrokkenheid van technologiebedrijven bij zorgbeleid. Dat maakt samenwerking dus belangrijk.”

'AI helpt zorgverleners sneller en nauwkeuriger diagnoses te stellen'

“Ik wil ook echt het punt maken dat zorginstellingen vaak met krappe budgetten werken, terwijl nieuwe technologieën soms een initiële investering vragen voordat ze kostenbesparingen opleveren. Daarom is het essentieel dat verzekeraars en banken nieuwe financieringsmodellen ontwikkelen om digitale transformatie mogelijk te maken.”

Wat is voor u de stip op de horizon in het kader van gezondheidstechnologie en wat zijn daarbij de grootste te nemen hobbels?

“De stip op de horizon is dat we wereldwijd zorgstelsels kunnen helpen om betere zorg voor meer mensen mogelijk te maken. Hierbij ondersteunt technologie zorgverleners, zijn processen efficiënt en is de zorg toegankelijk en duurzaam. Daarnaast moet technologie de zorg en de uitkomsten voor de patiënten verbeteren. Dit betekent dat AI en digitalisering routinewerk uit handen nemen, zodat zorgprofessionals zich kunnen focussen op patiënten. Zorg op afstand wordt breed ingezet, waardoor patiënten vaker thuis gemonitord kunnen worden en ziekenhuizen efficiënter opereren. Daarnaast zijn gegevens beter geïntegreerd, zodat artsen snel een volledig patiëntbeeld hebben en diagnoses en behandelingen sneller en nauwkeuriger zijn. Wij streven naar een mensgerichte behandeling op basis van complete patiëntendata.”

“De grootste hobbels liggen bij de snelheid van adoptie, regelgeving en financiering. Innovaties komen vaak te langzaam in de praktijk door complexe goedkeuringsprocessen en trage implementatie. Tijdens een bezoek aan het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is mij uitgelegd dat het tot 17 jaar kan duren voordat een innovatie wordt overgenomen, deels vanwege de versnippering in de regio en het gezondheidszorgsysteem. Daarom zeg ik altijd dat regelgeving innovatie moet stimuleren in plaats van afremmen; financiers zoals verzekeraars en banken moeten investeren in nieuwe technologieën met duurzame verdienmodellen. Ook is cultuurverandering binnen de zorg nodig: er is veel te winnen voor patiënten, zorgverleners en ziekenhuizen door de adoptie van nieuwe technologie te verbeteren. Dit kunnen we doen door meer te focussen op samenwerking en training.”

Welke rol speelt de ontwikkeling van AI  in uw optiek hierbij?

“AI speelt een cruciale rol! Door processen te automatiseren, administratieve lasten te verlagen en diagnoses en interventies te versnellen, kan AI zorgverleners ondersteunen en efficiënter laten werken met betere uitkomsten voor de patiënt.”

“Een belangrijk voordeel van AI is dat het grote hoeveelheden data kan analyseren en zorgprofessionals kan helpen bij snellere en nauwkeurigere besluitvorming. In beeldvorming, zoals MRI-scans, kan AI bijvoorbeeld helpen om sneller afwijkingen te detecteren, wat de diagnostische nauwkeurigheid verhoogt en de werkdruk voor radiologen vermindert. Ook in de IC en bij patiëntmonitoring helpt AI om trends in vitale functies vroegtijdig te herkennen, waardoor complicaties voorkomen kunnen worden.”

'Nieuwe financieringsmodellen vanuit banken en verzekeraars zijn essentieel'

“Daarnaast maakt AI zorg op afstand en hybride zorgmodellen beter mogelijk. Patiënten kunnen thuis worden gemonitord met slimme sensoren, terwijl AI de data analyseert en zorgverleners alleen waarschuwt bij afwijkingen. AI kan hierbij een rol spelen als coach van het zorgpersoneel en de patiënt!”

“De uitdaging ligt in verantwoorde en veilige implementatie. AI moet transparant, betrouwbaar en goed geïntegreerd zijn in de bestaande zorgprocessen. Daarvoor is nauwe samenwerking tussen zorgverleners, regelgevers en technologiebedrijven nodig.”

Wat verwacht u van uw oproep aan de Europese Unie om te voorkomen dat regelgeving de ontwikkeling van AI vertraagt?

“Allereerst wil ik benadrukken dat we een sterk en verbonden Europa nodig hebben. Ik verwacht dat de Europese Unie een balans vindt tussen verantwoorde regulering en het stimuleren van innovatie. De EU AI Act is een belangrijke stap om AI op een veilige en ethische manier te implementeren, maar er is een risico dat te strikte regelgeving innovatie vertraagt en Europa op achterstand zet ten opzichte van de VS en China. Wanneer de regelgeving te complex en beperkend is, kan dat ervoor zorgen dat bedrijven minder investeren in AI-innovaties, dat talent de EU verlaat en dat oplossingen te laat op de markt komen.”

“Daarom roep ik de EU op om nauw samen te werken met de industrie, zorginstellingen,  wetenschappelijke en financiële instellingen, zodat regelgeving innovatie ondersteunt in plaats van afremt. We hebben een kader nodig dat AI stimuleert, terwijl het tegelijk zorgt voor transparantie, veiligheid en ethiek. Europa heeft de kennis en expertise om een leidende rol te spelen in AI voor de zorg, maar dat kan alleen als de wetgeving ruimte biedt voor ontwikkeling en opschaling van technologieën die de zorg verbeteren.”

Op welke digitale toepassingen die onder uw leiding zijn ontwikkeld, bent u het meest trots en waarom?

“Ik ben trots op alle digitale innovaties die we de afgelopen jaren hebben gerealiseerd, die direct bijdragen aan betere zorg, efficiëntere werkprocessen en het verlagen van de werkdruk van zorgverleners. Ik noemde al SmartSpeed, MR workspace en de Radiology Operations Command Center.  Dit zijn allemaal innovaties met AI en ik vind het van belang te benadrukken dat er geen innovaties van Philips meer zijn zonder AI!”

“Ook ben ik trots op innovaties die zorg buiten het ziekenhuis mogelijk maken, zoals de introductie van de Philips ePatch, een innovatie die patiëntenzorg verbetert en tegelijkertijd de werkdruk voor zorgverleners verlaagt. De ePatch is een slimme pleister die hartritmestoornissen zoals boezemfibrilleren detecteert, zonder de beperkingen van traditionele holtermonitors. Patiënten kunnen met de ePatch gewoon douchen en sporten, terwijl er vijf dagen aan data wordt verzameld – veel meer dan met conventionele methoden mogelijk is. Dit leidt tot nauwkeurigere diagnoses en effectievere behandelingen. Wat deze innovatie extra bijzonder maakt, is de combinatie met AI-gestuurde data-analyse via het Cardiologs-platform, waarmee de verwerking van hartdata veel efficiënter verloopt. Een holteranalist die normaal 20 minuten nodig heeft om één dag aan holterdata te analyseren, kan in dezelfde tijd nu vijf dagen aan ePatch-data verwerken. Tot slot wil ik graag onze strategische samenwerking in Maastricht met MUMC+  benoemen, waar we samen technologie ontwikkelen die direct impact heeft op patiëntenzorg en de werkdruk van zorgverleners verlaagt. Dit vierjarige partnerschap richt zich op innovaties in beeldgestuurde behandelingen, digitalisering van acute en IC-zorg en de verdere ontwikkeling van radiologieoplossingen voor neurologische en oncologische zorg. Wat deze samenwerking uniek maakt, is dat we innovatie dicht bij de zorgverleners en patiënten brengen, zodat technologie niet alleen vooruitstrevend is, maar ook daadwerkelijk aansluit bij de praktijk.”

“Wat al deze innovaties gemeen hebben, is dat ze zorgverleners ondersteunen in hun werk, patiënten sneller en beter helpen en de zorgsystemen duurzamer maken. Dat is waar ik me elke dag voor inzet.”

Philips kondigde onlangs een reorganisatie in de innovatietak aan. Wat is de reden hiervoor?

“Laat ik voorop stellen dat Philips een innovatiebedrijf is: innoveren zit verankerd in ons DNA en doen we al 130 jaar. We zetten onze innovatiekracht nu volledig in op de gezondheidszorg. In het driejarige plan dat ik heb gepresenteerd, leg ik de focus op innovatie die dicht bij de klant staat en direct impact heeft op de zorgpraktijk. Daarom hebben we de verantwoordelijkheid voor innovatie bij onze individuele business units gelegd, zodat we sneller en gerichter kunnen inspelen op de behoeften van zorgverleners en patiënten in specifieke zorgsegmenten. De onlangs aangekondigde veranderingen binnen onze innovatie- organisatie betroffen ondersteunende functies en hebben geen invloed op onze Research & Design-capaciteit. We versterken juist onze inzet op innovatie op het gebied van data en AI.”

“Een goed voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van een AI-gestuurde oplossing waarmee intensive care-afdelingen op afstand kunnen worden gemonitord. Artsen en verpleegkundigen op verschillende IC’s binnen hetzelfde ziekenhuis, een regio of zelfs internationaal kunnen zo met elkaar overleggen. Door gegevens uit meerdere IC's samen te brengen in één centraal systeem, kunnen artsen en verpleegkundigen kennis delen en patiënten beter monitoren. AI ondersteunt zorgverleners met patiëntscores, trends en algoritmen, waardoor ze sneller en beter onderbouwen beslissingen kunnen nemen en eerder signaleren wanneer een patiënt achteruitgaat. Dit leidt tot 35 procent minder ernstige IC-incidenten en 40 procent minder sterfte op de IC.”

U heeft beroepsmatig nogal een bliksemcarrière doorgemaakt: van het in de markt zetten van onbemande tankstations tot nu de aansturing van Philips. Wat is uw persoonlijke drijfveer voor de keuze van deze loopbaan?

“Mijn persoonlijke drijfveer is altijd geworteld geweest in een combinatie van impact en maatschappelijke verantwoordelijkheid en komt voort uit een overtuiging dat we met de juiste inzet en innovatieve oplossingen een verschil kunnen maken in de wereld. In dit samenspel tussen technologie en mens, staat de mens altijd centraal.”

“Van jongs af aan had ik daarom een grote interesse in het bedrijfsleven, en ik wist al snel dat ik iets met handel wilde doen. Dat leidde uiteindelijk tot mijn studie Bedrijfskunde, waar ik leerde hoe bedrijven niet alleen economisch succesvol kunnen zijn, maar ook een positieve maatschappelijke bijdrage kunnen leveren. Ik heb altijd bij bedrijven gewerkt die met technologie een positieve impact maken op de samenleving: eerst in de energiesector, later in de educatiesector en nu in de gezondheidszorg.”

“Elke stap in mijn loopbaan heeft me geprikkeld om op zoek te gaan naar hoe technologie en innovatie kunnen bijdragen aan het oplossen, ondersteunen en verbeteren van de levens van mensen. Ik ben altijd blij geweest met nieuwe ervaringen en nieuwe uitdagingen. Dit heeft me geholpen om te groeien als persoon en leider en heeft ertoe geleid dat ik zoveel geweldige mensen heb ontmoet in verschillende landen. Als ik jongere collega's ontmoet, vragen ze me vaak om loopbaanadvies. Ik daag hen uit om ook voor nieuwe ervaringen en uitdagingen te gaan en vooral ook om te vallen en weer op te staan. Het is een manier om altijd te leren en te verbeteren, wat essentieel is in onze steeds veranderende wereld.”

Wat is uw persoonlijke visie op leiderschap? 

“In essentie draait het om het inspireren en empoweren van mensen om samen goede resultaten te behalen. Leiderschap is veel meer dan alleen het geven van richting: het gaat om het creëren van een omgeving waarin mensen zich gewaardeerd en gemotiveerd voelen om hun beste werk te leveren. Daarbij is het belangrijk om naar een duidelijk doel toe te werken met grote focus op executie van een plan. Ik zeg ook wel eens dat ik de chief sense maker ben. Je moet de dingen duidelijk en eenvoudig houden.”

“Daarnaast is er een balans nodig tussen vertrouwen en verwachtingen. Ik geloof echt in mensen de ruimte geven om hun werk te doen, maar ook in de rol van de leider om de urgentie en de verwachtingen te creëren om de klus te klaren, de lat en de grenzen opnieuw te leggen, dingen relevant te houden en de impact op schaal te vergroten.”

'Tijd is kostbaar: besteed het waar je de grootste impact kunt maken'

“Als je mensen vertrouwen geeft, willen ze laten zien wat ze kunnen. Het ontketent hun beste krachten, in motivatie en op plaatsen waar ze nog niet waren, om zichzelf en anderen te verrassen.

Dan wil ik iets zeggen over tijd, ons meest schaarse goed. Als leider moet je zeer secuur zijn met waar je je tijd aan besteedt. Je kunt je tijd maar één keer besteden en je moet het besteden waar je de grootste impact kunt hebben - voor de klant, voor het bedrijf en je collega's, voor de maatschappij. 

Ik investeer tijd in het bouwen en versterken van mijn team, omdat ik geloof dat een goed functionerend team de basis vormt voor succes. Daarnaast besteed ik tijd aan innovaties die zorgprocessen verbeteren en patiënten kunnen helpen.”

“Persoonlijk is tijd voor mij net zo belangrijk. Ik wil er zijn voor mijn familie en mijn geliefden, ondanks een drukke agenda. Quality time met mijn echtgenote en kinderen is dan ook iets dat ik bewust plan en koester. Daarnaast is persoonlijke ontspanning van belang en hobby’s. Sporten zoals voetballen en skiën, evenals koken, helpen me om te ontspannen en nieuwe energie op te doen. Deze activiteiten geven me een balans en perspectief, wat essentieel is om mijn werk goed te kunnen doen.”

Wanneer is, wat u betreft, uw werkzame leven geslaagd?

“Ik ben nog lang niet klaar met werken! Er is nog veel te doen. Voor mij draait het allemaal om het maken van een positieve, betekenisvolle impact - voor patiënten, zorgverleners, collega's en de maatschappij als geheel.”

“Mijn focus is nu het terugbrengen van Philips waar het hoort, als een betrouwbare, innovatieve partner in de zorg, met een blijvende positieve impact op het leven van mensen. Daarbij hoort ook het herstellen van het vertrouwen van patiënten, zorgverleners en al onze andere stakeholders, door innovaties te maken die zorg vooruithelpen. Daar ligt onze kracht.” 

Heeft u tot slot nog een boodschap of tip voor collega-bestuurders als het gaat om de ontwikkeling van digitale toepassingen in de zorg?

“Mijn belangrijkste boodschap aan collegabestuurders is: versnel de implementatie van digitale innovaties en werk nauwer samen met technologiepartners, zorgverleners en beleidsmakers. Veel innovaties blijven te lang hangen in pilotfasen of worden door complexe regelgeving en financieringsstructuren niet grootschalig ingevoerd. Dit vertraagt vooruitgang en verhoogt de druk op zorgverleners. Mijn oproep is daarom: durf te investeren, zoek actief naar samenwerkingen en zorg dat innovaties daadwerkelijk in de praktijk terechtkomen. Kijk naar succesvolle internationale voorbeelden en leer van andere sectoren die digitalisering sneller hebben omarmd.”

“Innovatie gaat niet alleen over technologie, maar ook over leiderschap en visie. De zorgsector moet digitalisering niet als een toekomstbeeld zien, maar als een noodzaak voor vandaag. Alleen door samen te werken en innovatie te versnellen, kunnen we de zorg toekomstbestendig maken.”