Het lijkt wel een hype, die rol van mij als burger/patiënt in mijn eigen zorg. Eerst werd de zorg wel voor me georganiseerd en geregeld. Werden er dingen opgeschreven over mij die ik niet zag. Misschien zelfs wel bk (‘heeft buskruit niet uitgevonden’) of mijn verjaardag. Gelukkig stond ik later al meer centraal, als stralend middelpunt van mijn zorg, maar nog steeds wel enigszins aan de zijlijn.
Dat aan de zijlijn staan, veranderde gelukkig wel een beetje. Ik mag nu steeds meer samen beslissen met mijn specialist of huisarts. En er is meer interesse in wat ik belangrijk vind qua kwaliteit van leven, met een mooi woord ‘waarde’. Maar nog geen idee of ik ook echt zelf verantwoordelijk bezig met mijn eigen gezondheid.
Nieuwe plaatjes en inzichten kwamen, waarbij er geen ketens van zorg meer zijn waar ik als patiënt ergens in sta (toch?), maar zorgnetwerken. Waarbij ik gelijkwaardig ben aan al die anderen in het netwerk, waarin waar zo’n beetje iedereen met elkaar verbonden is voor mijn zorg en gezondheid.
Het doet me allemaal een beetje denken aan mijn opleiding Technische Bedrijfskunde jaren geleden. Alles verklaren, vastleggen en beredeneren vanuit modellen en theorieën. Van Taylorisme naar LEAN en JIT. Even scrummen, morgen weer een dagstart.
Gelijkblijvende uitgangspunten
Steeds zocht ik achter dit soort modellen welke uitgangspunten eigenlijk gewoon altijd gelijk bleven. Hou het simpel en dom. Wat is nu de essentie? En kijk dan wat uit al die instrumenten, plaatjes en gedachten voor die specifieke situatie nu het beste werkt. Niet de methode centraal, maar de menselijke vraag en een daarop passend antwoord. Een loodgieter verklaart toch ook niet de ene dag de waterpomptang het passende gereedschap voor een lekkage en de volgende dag voor eenzelfde lekkage een moersleutel?
Alles wat we doen en deden in de zorg was - en is - in essentie de juiste zorg op de juiste plek te leveren als het nodig is en zorg te voorkomen als kan. Alleen heette het toen nog niet zo en wisten we niet wat we nu weten.
Want natuurlijk evolueren we continu al lerend en zien we toenemende impact van preventie op gezondheid, de mogelijkheden die thuismeten biedt en wat een PGO kan betekenen in inzicht in eigen gegevens.
Verschil maken
Maar laten we alle hypetermen, modellen, plaatjes en theorieën wat vaker gewoon even lekker liggen. Om vanuit welke rol dan ook in de zorg dat ene gesprek aan te gaan waar je het verschil kan maken met en voor die ene patiënt die voor je zit (of moet ik burger zeggen…ach…laat maar).
Want dat is wat echt telt toch? En dat betekent dus bijvoorbeeld ook patiënten aan tafel in zorgprojecten over samen beslissen in elke zorginstelling. Voor dat ene gesprek over vraag en passend antwoord.Is dat dan toch stiekem de volgende hype: gespreksmomentje centraal?
