De zorgsector moet radicaal veranderen om de inmiddels bekende uitdagingen aan te kunnen: te weinig personeel voor de groeiende vraag als gevolg van meer oudere patiënten, met steeds vaker meerdere aandoeningen. Digitalisering biedt volgens Lucas van Katwijk van KPN een deel van de oplossing: meer vrijheid voor de patiënt, meer rust en ondersteuning voor de zorgprofessional en meer innovatiemogelijkheden voor de zorgaanbieder. Nieuwe technologieën zoals indoor lokalisatie, 5G, edge computing en (multi-) cloud omgevingen kunnen ondersteunen. Maar, benadrukt Van Katwijk, hiervoor is een goed digitaal fundament nodig.
Het gaat niet om de technologie, maar om wat de zorgprofessional en patiënt ermee kunnen: daar ligt de echte waarde voor IT-oplossingen, begint Van Katwijk. Alleen: veel nieuwe technologie kan nu simpelweg nog niet of niet goed in ziekenhuizen toegepast worden. Vanwege verouderde infrastructuur, of door diverse (bedrijfs)netwerken voor hele specifieke rollen en applicaties. “Wat zij nodig hebben, is één digitaal fundament voor uiteenlopende toepassingen: voor de patiënt en de interne organisatie, voor de zorgprofessional in de breedste zin van het woord.”
Professionals: meer rust
Indoor lokalisatie is een voorbeeld van zo’n toepassing. Indoor lokalisatietechnologie helpt zorgprofessionals om te bepalen waar apparatuur is die ze nodig hebben. Je zult misschien niet in een stresssituatie gaan opzoeken waar de dichtstbijzijnde crash cart staat, maar op een rustiger moment kun je daar wel naar kijken en ervoor zorgen dat zo’n apparaat op zijn plek staat.
Van Katwijk hierover: “Als je elke dag bij wijze van spreken twee kilometer minder loopt, omdat je niet hoeft te zoeken naar apparatuur, dan kunnen zorgprofessionals efficiënter werken. Zo wordt hun werkdruk verlaagd én houden ze meer tijd over voor de patiënt.”
Patiënten: meer vrijheid
Remote monitoring op basis van (private) 5G-netwerken biedt patiënten de vrijheid om rond te lopen. Ze hoeven niet meer aan bekabelde apparatuur te liggen. Meer mobiliteit dus. Als je patiënten de ruimte kan geven om zich vrijer in het ziekenhuis en beperkte straal erbuiten te begeven, dan verhoog je de patiëntvrijheid. Het is namelijk niet altijd nodig om patiënten in bed te houden om bijvoorbeeld hartactiviteit te monitoren.
“En als er iets met een patiënt gebeurt, krijg je als zorgprofessional direct een melding en weet je dankzij indoor lokalisatietechnologie ook waar hij of zij is”, schetst Van Katwijk. “Realtime gegevens maken direct duidelijk wat er aan de hand is. Zowel voor zorgprofessional als patiënt erg geruststellend.”
Zorgaanbieder: meer efficiency
Voor de zorgorganisatie wordt het dankzij indoor lokalisatie makkelijker om te bepalen of apparatuur efficiënt gebruikt wordt. Zetten zorgprofessionals bijvoorbeeld vaak dezelfde crash cart in? Dan kun je ervoor kiezen om die te wisselen met eentje die minder gebruikt wordt. En kun je problemen zoals verlies of zelfs diefstal van apparatuur inperken.
“Zeker met budgetten die onder druk staan, biedt indoor lokalisatietechnologie de mogelijkheid om beter inzicht te krijgen in je assets en het gebruik ervan”, meent Van Katwijk. “En de zorgprofessional is minder tijd kwijt met zoeken - naar een patiënt, naar apparatuur - zeker als hij of zij gewoon op een smartphone kan kijken. Met de huidige personeelsschaarste en hoge werkdruk is elke tijdwinst meegenomen.”
Het gaat bij indoor lokalisatie dus zowel om de primaire zorg – patiënten en apparatuur makkelijk kunnen vinden – als secundaire processen – voorraadbeheer en inzicht - benadrukt Van Katwijk. “Je wil als ziekenhuis bijvoorbeeld geen budget kwijt zijn aan diefstal, zoals krukken en rollators. En dat gebeurt toch regelmatig. Tot magnetrons aan toe. Als medewerker kun je dan opeens geen eten of drinken meer warm maken. Geen primair probleem, maar het kost wel tijd en energie.”
Prioriteiten stellen
Een andere toepassing is remote monitoring met behulp van slimme camera’s. Het analyseren van camerabeelden om verdachte of kritische bewegingen van patiënten te detecteren en zo alarmeringen te generen, helpt zorgprofessionals in het stellen van prioriteiten. Komt een patiënt omhoog in zijn bed, omdat hij of zij anders wil gaan liggen of is er misschien sprake van een hartaanval? Van Katwijk: "De slimme camera’s van tegenwoordig kunnen die analyse doen. Mede door de inzet van kunstmatige intelligentie (AI)." Zorgprofessionals hebben namelijk wel meer te doen dan camerabeelden voortdurend bekijken.
Camerabeelden en andere monitoring-devices genereren veel data. Voor het verwerken van deze data heb je soms direct toegang nodig tot de data en soms is het niet erg als er wat vertraging in de verwerking zit. Van Katwijk: "Denk na over welke data je waar en wanneer nodig hebt en opslaat. Over welke data gaat het? Is het kritisch – heb ik het direct nodig voor bijvoorbeeld een alarm? Of gebruik ik het om mijn bedrijfsvoering efficiënter te maken? Zeker in het geval van camerabeelden gaat het om grote hoeveelheden data, die je misschien niet allemaal naar de cloud hoeft te sturen, maar alleen de relevante."
Moderniseringsslagen
Van Katwijk verwacht dat veel ziekenhuizen de komende tijd te maken krijgen met moderniseringsslagen. Omdat verouderde netwerken steeds moeilijker te onderhouden zijn, of omdat de technologie die erop draait vervangen moet worden. Zo’n moment van herinvestering is het juiste moment om een nieuw digitaal fundament te overwegen, in plaats van het oude fundament (deels) te vervangen.
Wat veel organisaties zich nog te weinig beseffen, is dat ze ook kunnen besparen door oude netwerken uit te zetten. In hardware, in beheer. Je hoeft niet meteen volledig over te gaan op zo’n nieuw netwerk. Doe het slim, begin met een specifieke toepassing die de investering in nieuwe technologie kan rechtvaardigen, stelt Van Katwijk.
Bouwen op fundament
Zo creëer je een digitaal fundament waarop je stapsgewijs andere toepassingen kunt uitrollen zonder het fundament aan te hoeven passen. Begin bijvoorbeeld met indoor lokalisatie, en ga verder met slimme camera's, alarmering als vervanging van semafonie of AI-assistenten. Van Katwijk: “Vervang je per toepassing een deel van je netwerkinfrastructuur, dan blijf je met een versnippering zitten die veel tijd, beheer en geld kost. En dat vormt ook meteen een bottleneck voor innovatie.”
En: als ziekenhuis moet je ook door kunnen gaan wanneer de stroom uitvalt of een netwerk overbelast is. Edge computing – computercapaciteit aan de rand van je netwerk – kan daar volgens Van Katwijk voor zorgen wanneer je even niet meer bij je externe cloud-omgeving kan, zodat je toch de alle kritische processen kunt voortzetten. En wat dacht je van de steeds complexere securitymaatregelen die nodig zijn om je netwerken, apparatuur en data te beveiligen? Dat vergt een modern netwerk zoals 5G.
Nieuwe generatie werknemers
“Bovendien, de nieuwe generatie medewerkers gaat op een hele andere, meer intuïtieve manier om met technologie. Wanneer zij in de zorg gaan werken, verwachten zij dat er veel meer digitaal mogelijk is dan nu vaak het geval is. Denk aan het al pratend in plaats van typend informatie over een patiënt in een EPD zetten. Als je deze nieuwe generatie binnen wilt halen en behouden, dan moet je hen de juiste instrumenten geven.”
Je kunt roepen dat je er als ziekenhuis nog niet klaar voor bent. Maar het wordt een kwestie van moeten en dat punt naderen we al aardig, meent Van Katwijk. “De zorg wordt steeds complexer, we worden met zijn allen steeds ouder. En niet iedereen in Nederland gaat in de zorg werken. Dus je moet digitalisering inzetten om zorgmedewerkers te ontlasten en te ondersteunen. Je zult met minder mensen meer moeten doen. Dat kan alleen met een goed digitaal fundament.”
Iedereen meenemen
Van belang is wel dat iedereen in deze transitie meegenomen wordt, benadrukt Van Katwijk tot slot. Wat betekent een nieuw fundament waarop nieuwe technologie kan draaien voor de patiënt? Voor de zorgmedewerkers? En voor de artsen? Zij moeten het vertrouwen krijgen dat alles net zo veilig is en dat ze er meer mee kunnen dan voorheen.
“Toon ze dat aan met concrete voorbeelden zoals ik die genoemd heb, niet via een big bang of met tientallen pilots. Laat een zorgprofessional zien wat het betekent dat hij meteen kan zien waar een bepaald apparaat is. Technologie is de basis, maar veel belangrijker is de begeleiding van de gebruiker – jong en oud. Alleen zo leidt een digitaal fundament ook tot echt succes.”
CV
Lucas van Katwijk is Business & Proposition lead Multicloud & Edge bij KPN.
