Zorg en humor gaan zelden hand in hand. Toch ga ik het proberen. Want als ervaringsdeskundige – een chique woord voor iemand die vaker in het ziekenhuis is geweest dan in de bioscoop – en innovatie-adviseur, zie ik iets bijzonders aan de horizon: de 'One-Man-Army Entrepreneur'. Eén persoon die via AI een heel ziekenhuis runt. Niet met een leger verpleegkundigen, maar een leger AI-agenten. De AI-aangestuurde applicatie die zelfstandig kleine deeltaken kan afhandelen.
Dat klinkt aantrekkelijk. Want laten we wel wezen, wie heeft er ooit gedacht: "Weet je wat mijn zorgervaring compleet zou maken? Nog meer bureaucratie, ongewenste behandelingen en hobbelige zorgpaden zonder eind!" Precies. Niemand.
AI: de nieuwe zorgheld/schurk
Een ondernemer die vanuit z’n luie stoel een ziekenhuis runt middels AI. EPD’s worden automatisch bijgewerkt, afspraken ingepland, diagnoses gesteld – allemaal door systemen die slimmer zijn dan mijn telefoon (en dat zegt wat). Het klinkt als SF. Maar het gebeurt echt.
Wordt mijn huisarts dan straks vervangen door een robot? Niet helemaal. Je huisarts blijft bestaan, maar krijgt hulp van digitale assistenten en coassistenten die nooit hoeven worden ingewerkt, nooit klagen over overuren of koude koffie. De dokter wordt meer dirigent, terwijl AI de saaiere partituur speelt. En geloof me, niemand gaat de papieren rompslomp missen.
Voordat we te enthousiast worden: AI kan veel, maar voelt geen empathie. Een algoritme zegt nooit: "Wat vervelend voor u." En dat is toch wel het minimum dat je wilt horen met een ontstoken teen op de eerste hulp.
Transformatie zorgverzekeraars
AI laat zorgverzekeraars transformeren tot gepersonaliseerde risicomanagers. Klinkt indrukwekkend, tot je beseft dat ze straks real-time zien hoeveel bitterballen je eet op vrijdagavond. "Meneer Nauta, misschien wat vaker naar de sportschool? Oh, u kunt niet bewegen, doe dan maar denksport!" Ja hoor, alsof ik daar tijd voor heb tussen al mijn ziekenhuisbezoeken door.
Maar serieus: AI kan verzekeraars helpen om preventieve zorg te verbeteren en kosten te verlagen. Minder premies, betere dekking – wie wil dat niet? Alleen moeten we oppassen dat privacy niet volledig verdwijnt in dit techno-Walhalla. Want niemand zit te wachten op een verzekeraar die je bloeddruk kent voordat jij dat doet.
Chinese Walls en andere bouwsels
In deze nieuwe wereld worden 'Chinese Walls' steeds belangrijker: strikte scheidingen tussen medische en financiële beslissingen. Want stel je voor dat een AI besluit jouw behandeling te weigeren omdat het ‘te duur’ is. Dan sta je met lege handen én een lege portemonnee. Het Amerikaanse zorgsysteem ligt op de loer!
Functiescheiding is dus cruciaal. Medische noodzaak moet altijd boven financiële belangen staan. Wanneer dat betekent dat we als waarborg extra regels moeten bedenken, dan prima. Liever regels dan patiënten die de dupe worden van algoritmes met dollartekens in de spreekwoordelijke ogen.
Patiënt 2.0: slachtoffer of superheld?
De grote vraag is: wat gebeurt er met de patiënt? Worden we slachtoffers van deze technologische revolutie of juist superhelden? Ik hoop op het laatste. Stel je voor: toegang tot al je medische gegevens, betrokkenheid bij elke beslissing en controle over al je gezondheidsdata. Eindelijk weet je wat er met je aan de hand is… Tot de dokter begint te praten in Latijnse termen waar zelfs Google Translate niets mee kan.
Maar er zijn ook risico's. Niet iedereen is digitaal vaardig genoeg om deze nieuwe tools te gebruiken. Als mijn moeder al moeite heeft met WhatsApp, hoe moet ze dan omgaan met een AI-systeem dat haar bloeddruk analyseert?
Mind over matter (en over algoritmes)
De sleutel tot succes ligt in 'Mind Over Matter'. Technologie is geweldig, maar het menselijke aspect moet blijven. Geen robots dus die ons vertellen hoe we ons voelen, maar mensen die ons begrijpen en samen met ons de beste beslissingen nemen in ons gezondheidsleven.
Voor patiënten betekent dit meer digitale vaardigheden opdoen – ja, zelfs jij daar achterin met je Nokia 3310! Voor zorgprofessionals betekent het dat ze technologie moeten omarmen als partner, niet als vervanger. En voor ondernemende doordenkers zoals ikzelf betekent het vooral: blijf menselijk.
Toekomst vol mogelijkheden (en wat humor)
De 'One-Man-Army Entrepreneur' heeft de potentie om de zorgwereld op een goede manier z’n kop te zetten. Maar alleen als we ervoor zorgen dat technologie ons helpt, niet overheerst.
Laten we deze reis samen aangaan, met open armen en een beetje humor. Want uiteindelijk gaat het niet om de technologie, maar om de levens die we ermee kunnen verbeteren. Voordat wij als mensheid op Mars belanden, is er op Aarde nog genoeg te doen met AI-agenten als onze persoonlijke assistenten.
En wie weet? Misschien vind ik tegen die tijd eindelijk een AI-systeem dat begrijpt waarom ik altijd m’n afspraken vergeet... Of beter nog: eentje die m’n grappen wél leuk vindt!
CV
Joost Nauta is lid van de redactieraad van ICT&health.
