Wil je aan de slag met duurzame implementatie van zorgtechnologie? Dan is een duidelijke visie op de inzet van zorgtechnologie essentieel om strategische keuzes te kunnen maken. Voor gehandicaptenzorgorganisatie Prinsenstichting was het ontwikkelen van deze visie de belangrijkste eerste stap. Daarna volgde de aanpak om technologie in te zetten bij de zorg en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. Prinsenstichting maakte gebruik van de InnovatieRoute om tot een stevig fundament te komen.
Prinsenstichting is gespecialiseerd in de zorg voor en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking in combinatie met gedragsproblemen of bijvoorbeeld autisme. De organisatie is gevestigd in Noord-Holland. Het vraagstuk over visie werd echter breder getrokken naar Zorggroep De Opbouw waar Prinsenstichting deel van uitmaakt. Het doel? Eén gedeelde visie ontwikkelen die binnen alle aangesloten organisaties wordt uitgedragen. Dit sluit aan bij hun ambitie om zorgtechnologie organisatiebreed te versterken en voldoet daarnaast aan de eis van het zorgkantoor om een duidelijke visie te hebben als onderdeel van het inkoopbeleid.
Willemijn Meurs, programmaleider zorgtechnologie bij Prinsenstichting, zegt hierover: “In het visietraject keken we naar welke pijlers we precies hebben. Dit hielp ons om de diverse onderwerpen te categoriseren en uit te werken. De adviseurs van de Innovatie-impuls (zie ook kader ‘Over de InnovatieRoute en Innovatie-impuls’) stelden ons scherpe vragen, zodat we goed nadachten over wat we exact wilden zeggen om tot een heldere formulering van onze visie te komen.”
Dit was cruciaal, vervolgt Meurs. “De gezette stappen in het visietraject helpen niet alleen bij de praktische uitvoering binnen Prinsenstichting, ze bieden ook een waardevol en stevig fundament om de structuur bij de andere zorgorganisaties van de Zorggroep neer te zetten. Vervolgens hebben we een stakeholderanalyse uitgevoerd, ook voor de specifieke inzet van digiborden als technologisch hulpmiddel in onze zorg en ondersteuning.”
De stakeholderanalyse is een belangrijk hulpmiddel, dat tijdens een werksessie gezamenlijk is ingevuld. Hierin wordt meegenomen wie er moet meebeslissen, meewerken, meedoen en wie geïnformeerd moeten worden. De stakeholders zijn medewerkers en behandelaren; cliënten en naasten; ondersteunende diensten en externe partijen.
Inzet digiborden
Bij de inzet van digiborden stond Prinsenstichting voor de keuze: wat gaan we doen met de veertig digiborden die we al hebben? “Bijna de helft van de digiborden werd niet optimaal gebruikt en soms stonden ze zelfs niet aan”, schetst Mike Stavenuiter, coördinator zorgtechnologie. “Met hulp van de adviseurs hebben we een vragenlijst opgesteld om de behoeften bij begeleiders en cliënten op te halen, ook in het implementatieproces.” In de vragenlijst kwamen drie thema’s aan bod: vragen over de locatie, over hoe diegene denkt over zorgtechnologie en over het gebruik van zorgtechnologie.
De mogelijkheden van de bestaande digiborden sloten goed aan op de behoeften, alleen wisten sommige begeleiders vaak niet meer hoe ze de digiborden op juiste wijze konden gebruiken. Bovendien stond de leverancier van deze digiborden niet op de lijst van zorgtechnologieën van het zorgkantoor. Meurs zocht contact met het Zilveren Kruis, waarna ze toch door konden met de inzet van de huidige digiborden, zolang ze er op een doordachte en zinvolle manier mee bezig zijn.
Grootschalige inzet zorgtechnologie
Projectleider zorgtechnologie Merel van Zelst richtte zich op de grootschalige inzet van zorgtechnologie binnen Prinsenstichting. Hierbij is het van belang om de behoeften op verschillende niveaus in de organisatie tot en met de borging onder de loep te nemen.
De input uit de vragenlijst hielp om dit in kaart te brengen, vertelt Van Zelst: “We ontdekten hoe cruciaal het is om doelen te stellen bij het soort zorgtechnologie dat we willen gaan inzetten.” Stavenuiter vult aan: “De inzet van zorgtechnologie gaat mee in het dagprogramma als je er een doel aan koppelt en begeleiders rapporteren erover. De kans wordt zo veel kleiner dat iets ongebruikt in de kast verdwijnt.”
Doelen digiborden
De doelen van de digiborden voor cliënten zijn: dagstructuur, ontspanning, vermaak en meer zelfredzaamheid. Vragen over hoe laat ze bijvoorbeeld gaan eten, hoeven cliënten dan niet meer aan begeleiders te vragen. Voor begeleiders gelden andere doelen: meer overzicht, rust, tijdwinst en werkplezier. Deze doelen worden voor 80 procent behaald.
Van Zelst: “Het is goed om je te realiseren wat je zelf onder een woord als ‘tijdwinst’ verstaat en vervolgens hoe bijvoorbeeld een begeleider hiernaar kijkt. Je bespaart namelijk geen arbeid dankzij tijdwinst: het gaat erom dat er tijd vrijkomt voor werkzaamheden die ook belangrijk zijn en anders niet of nauwelijks gebeuren. Het percentage ligt dus feitelijk hoger dan 80 procent.”
Geleerde les
Tijdens inspiratiesessies enthousiasmeren Stavenuiter en Van Zelst begeleiders op verschillende locaties over de inzet van digiborden en geven ze uitleg hierover. Daarnaast geeft Stavenuiter ook tijdens ochtend- en avonddiensten uitleg aan begeleiders. Stavenuiter: “Bij de uitleg van de digiborden of andere zorgtechnologieën betrekken we nu het hele team. Dat is echt een geleerde les. Hoe meer mensen er vanaf weten, hoe beter het beklijft. Voorheen vertelden we het aan één persoon en die werkt niet elke dag, wordt ziek of gaat weg. Dan wordt zo’n technologisch hulpmiddel gelijk niet meer gebruikt.”
Meerwaarde InnovatieRoute
De InnovatieRoute heeft geholpen bij de stappen die ze tot op heden gezet hebben. Stavenuiter: “Op een gestructureerde en gedegen manier leer je de implementatie van zorgtechnologie aan te pakken en kun je alles afvinken waar je aan moet denken, ook veel praktische zaken zoals WiFi of stopcontacten voor de digiborden. Heel logisch, maar toch vergeet je ze snel.” Meurs voegt toe: “Het projectplan op één pagina heb ik als een handig hulpmiddel ervaren om je goed voor te bereiden op de stappen die volgen.”
Regionale samenwerking
Prinsenstichting werkt in de regio Noord-Holland samen met andere zorgorganisaties. Meurs: “We delen ervaringen en kennis, bijvoorbeeld over ons visietraject. De één is verder met een onderwerp dan de ander. Zo hoef je niet in dezelfde valkuilen te stappen en kun je sneller slagvaardig zijn.”
Over de InnovatieRoute en Innovatie-impuls
De InnovatieRoute biedt praktische handvatten om zorgtechnologie succesvol en duurzaam te implementeren en op te schalen binnen je organisatie. De Route is gebaseerd op jarenlange opgebouwde kennis, ervaring en wetenschappelijke inzichten uit de gehandicaptenzorg en helpt organisaties om zorgtechnologie effectief in te zetten. Het uiteindelijke doel? Mensen met een beperking meer zelfstandigheid en eigen regie bieden en daarmee meer kwaliteit van leven.
Lees hier meer over de InnovatieRoute: Link
De InnovatieRoute maakt deel uit van het programma Innovatie-impuls 2. Dit programma wordt uitgevoerd door Vilans in samenwerking met Academy Het Dorp, gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het is onderdeel van de Toekomstagenda: ‘Zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking’. De InnovatieRoute is ontwikkeld in samenwerking met strategisch designbureau Greenberry.
Wil je meer informatie over het programma Innovatie impuls 2? Link
CV
Willemijn Meurs is programmaleider zorgtechnologie bij Prinsenstichting.
Mike Stavenuiter is coördinator zorgtechnologie bij Prinsenstichting.
Merel van Zelst is projectleider zorgtechnologie bij Prinsenstichting.
