In rap tempo krijgen burgers nieuwe technologieën aangeboden die hun gezondheid kunnen ondersteunen of verbeteren: consumenten-eHealth. Maar wat is de kwaliteit van deze toepassingen? Wat betekenen ze voor de privacy van mensen?
Snelle ontwikkelingen vragen om maatregelenDe reguliere zorg lijkt onvoldoende voorbereid op de komende ontwikkelingen. De Raad voor de Volksgezondheid & Zorg doet aanbevelingen om mogelijkheden te benutten en risico’s te beperken. Dinsdag 21 april 2015 presenteert Pauline Meurs, voorzitter RVZ, het advies Consumenten-eHealth aan minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Burgers kunnen consumenten-eHealth gebruiken om hun gezondheid te ondersteunen of te verbeteren. Zonder tussenkomst van hun zorgverleners. Voorbeelden zijn apps voor smartphones en wearables; gezondheidsplatforms; persoonlijke gezondheidsdossiers; smartphone add-ons; slimme contactlenzen; chipmedicatie. Mensen gebruiken consumenten-eHealth om fit te blijven (lifestyle) en steeds vaker om ziekte te voorkomen, om ziekte vast te stellen of om zichzelf te behandelen.
De opkomst van consumenten-eHealth is een gegeven. Maar hoe gaan we daar zo mee om, dat veiligheid en bruikbaarheid voorop staan? Eén van de aanbevelingen die de Raad doet, betreft een keurmerk. Een keurmerk waaruit de consument moet kunnen aflezen aan welke kwaliteitscriteria de toepassing voldoet.
Verwachte invloed van eHealth
Nieuwe, meer commerciële en internationaal georiënteerde partijen zullen de zorgmarkt betreden. Een extra impuls om privacybescherming, uitwisselbaarheid van gegevens en kwetsbare groepen scherp in het vizier te houden.
Met eHealth zal de consument meer regie kunnen nemen over de zorg voor eigen gezondheid, waardoor de relatie arts – patiënt zal veranderen. Zorgverleners zullen zich naar verwacht meer gaan toeleggen op complexe diagnostiek, gezamenlijke besluitvorming en zorg voor kwetsbare mensen.
Consumenten-eHealth zal zich vervlechten met bestaande zorg; op onderdelen kan consumenten-eHealth reguliere zorg zelfs vervangen. Hierdoor zal zorg tijd- en plaatsonafhankelijker worden.
Rol voor de overheid
De vervlechting van reguliere zorg en consumenten-eHealth brengt problemen met zich mee. Voor een deel hiervan is gericht beleid mogelijk en gewenst. Bijvoorbeeld om identiteitsfraude te voorkomen bij gegevensuitwisseling tussen consumenten- en professionele eHealth. Als je een app gebruikt voor het meten van je bloeddruk, hoe bereiken jouw meetwaarden dan goed en veilig het informatiesysteem van je huisarts? De Raad vindt het een rol van de overheid om te zorgen voor betrouwbare authenticatie: is degene die zich aanmeldt, werkelijk wie hij zegt te zijn? Verder zijn uniforme, bindende standaarden voor gegevensuitwisseling nodig binnen heel Europa.
Schaduwzijden
De opkomst van consumenten-eHealth kent zonnige -, maar ook schaduwzijden. Denk aan:
- mensen die minder goed in staat zijn om te gaan met consumenten-eHealth, en daardoor ‘achter blijven’
- het risico van medicalisering met bijvoorbeeld onder- of overbehandeling als gevolg
- een toenemende macht van ICT-bedrijven
- het misbruiken van persoonlijke gezondheidsgegevens
- barrières voor de toegankelijkheid van deze gegevens.
