Elon Musk werkt naast elektrische auto's en ruimtevaartuigen ook aan de ontwikkeling van computerchip implantaten voor het genezen van hersenziekten. Een van zijn bedrijven, Neuralink is er onlangs in geslaagd een computerchip in het brein van een varken te implanteren. Volgens Musk is dit de eerste stap in de richting van genezing van hersenziekten bij mensen. Daarvoor wil Neuralink uiteindelijk zogenoemde draadloze hersencomputerinterfaces bij mensen implanteren.
Tijdens een online evenement, eind augustus, presenteerde Neuralink de nieuwste versie van de Link. Een chip op een mini schijfje ter grootte van een euromunt. Een zo'n Link was dus bij in de hersenen van een varken geïmplanteerd. Via een Bluetooth verbinding konden hersensignalen van het varken op een smartphone uitgelezen worden. Volgens Musk en Neuralink is het uiteindelijk de bedoeling dat de Link zo ver doorontwikkeld wordt dat hij niet alleen hersensignalen kan uitlezen, maar ook kan aansturen en zo hersenziekten gaat genezen.
Elon Musk is een meester in het in Jip en Janneke taal beschrijven van zijn uitvindingen. Zo zegt hij over de Link chip: "Het is een soort van Fitbit die in je hoofd zit en met kleine, dunne, draadjes aan je hersenen verbonden wordt." Die draden zijn overigens dunner dan haren om hersenactiviteit te kunnen opvangen.
Neuralink heeft in de VS inmiddels een verzoek ingediend om te mogen starten met proeven met mensen. Dat verzoek lijkt goedkeuring te hebben gekregen van de Food and Drug Administration zodat ze kunnen beginnen met het implanteren van Link chips in proefpersonen. Tijdens de presentatie werd overigens nog met geen woord gerept over de termijn waarop Neuralink denkt dit allemaal te kunnen realiseren.
Hersenziekten genezen met Link chip
Maar, zo werd beloofd, áls men er in slaagt dan zou het mogelijk moeten worden om door middel van signalen die de Link naar de hersenen stuurt cognitieve aandoeningen en andere hersenziekten zoals Alzheimer kan verhelpen en/of voorkomen. Maar zover is het natuurlijk nog lang niet. Ten eerste kan de Link nu alleen nog signalen uitlezen. Daarnaast heeft de implanteerbare chip een accu die maximaal één dag meegaat. Er zal dus een voorziening voor het opladen ontwikkeld moeten worden. Dat kan eventueel draadloos, maar elke dag opladen is niet heel erg gebruiksvriendelijk. Nu is dat natuurlijk nog maar een van de kleinere uitdagingen.
Pieter Roelfsema, hoogleraar neurowetenschappen, laat tegenover de Hersenstichting zijn licht schijnen op de presentatie en beloften van Neuralink en Elon Musk. Heel erg hoopvol dat Neuralink de claim dat de Link cognitieve aandoeningen kan genezen is hij niet. “Het is voornamelijk een interessante ontwikkeling. Het zou in de toekomst vooral wat kunnen betekenen voor patiënten met verlammingsverschijnselen. De claim dat het neurologische aandoeningen als Alzheimer en dementie zou kunnen genezen is onwaarschijnlijk. Daarbij zijn vitale hersencellen afgestorven, die kun je helaas niet meer stimuleren met een computerchip”, aldus Roelfsema.
Ook het implanteren van een chip in de hersenen van dieren is niet nieuw. Dat werd, zo verteld Roelfsema, al vaker gedaan, vooral bij muizen en apen. "Interessant is wel dat het is toegepast bij een varken. Dit dier heeft ongeveer dezelfde schedeldikte als een mens, waardoor je een beter beeld krijgt van hoe dit precies in zijn werk gaat.”
Nederlands onderzoek
Het onderzoek ven Nerualink is niet uniek. Ook in Nederland wordt op dit gebied veel onderzoek gedaan. "Zo is het NeuroTech-NL consortium opgericht waarin technologen, hersenonderzoekers, artsen en bedrijven samenwerken om nieuwe neurotechnologische oplossingen voor hersenziekten te creëren. NeuroTech-NL kreeg recent een grote cross-over subsidie van NWO van ongeveer 15 miljoen euro om de volgende stappen te kunnen zetten. Met die subsidie zullen we nieuwe neurtechologische oplossingen maken voor mensen die blind of doof zijn, ernstige verlamd zijn of epilepsie hebben“, zo vertelt Roelfsema.
Onlangs startte een groep wetenschappers een project waarbij ze ernaar streven om het gezichtsvermogen van blinden te herstellen met behulp van elektrische stimulatie van de hersenen. Daarvoor willen de wetenschappers een prothese ontwikkelen met duizenden elektroden. Die prothese wordt vervolgens aangedreven door camerabeelden via een computer.
Op de vraag of we binnenkort allemaal met een chip in onze hersenen rondlopen antwoordt Roelfsema dat hij dat zeer onwaarschijnlijk acht. "Mocht het experiment bij de varkens goed blijven gaan, dan zouden er nog verschillende experimenten gedaan moeten worden om het voor langere tijd in een persoon te mogen plaatsen. Mocht dat kunnen, dan moeten er daarna nog veel onderzoek worden gedaan hoe de chip gebruikt kan worden bij bepaalde hersenaandoeningen, waarbij mijn indruk is dat de chip van Neuralink eerst getest zal worden in patiënten met verlammingsverschijnselen.”
