Hoewel steeds meer ziekenhuizen AI strategisch omarmen, blijft de daadwerkelijke implementatie nog grotendeels kleinschalig. Dat blijkt uit de AI Monitor Ziekenhuizen 2025 van M&I/Partners. De grootste knelpunten liggen bij AI-bewustzijn, datamanagement, financiële middelen en het transformatievermogen. Tegelijkertijd groeit de aandacht voor AI-strategieën en -beleid, en wint AI in de bedrijfsvoering terrein. Generatieve AI wordt inmiddels in driekwart van de ziekenhuizen toegepast. Werkdrukvermindering blijft de belangrijkste drijfveer, maar de impact op zorgkosten en patiëntenzorg is nog onzeker. De weg naar volledige AI-readiness is ingezet, maar er is nog een lange weg te gaan.
De AI Monitor Ziekenhuizen 2025 van M&I toont aan dat ziekenhuizen nog in de beginfase van AI-readiness verkeren. De grootste uitdagingen liggen bij AI-bewustzijn, kennis en ervaring van medewerkers, die bij de helft van de ziekenhuizen (51%) nog niet op orde is. Ook op het gebied van datamanagement en governance (45%), financiële ruimte (45%) en transformatievermogen voor implementatie (43%) liggen nog heel wat uitdagingen. Slechts een vijfde (20%) van de ziekenhuizen heeft deze elementen grotendeels of volledig op orde, terwijl de helft geen enkel onderdeel op orde heeft. Geen enkel ziekenhuis voldoet volledig aan alle vereisten.
Strategische focus groeit
Toch groeit de strategische focus op AI. Ruim een kwart van de ziekenhuizen heeft inmiddels een AI-strategie (+2% t.o.v. vorig jaar) en 61% werkt eraan (+10%). Het aantal ziekenhuizen zonder AI-strategie is gedaald naar 11% (-12%). Daarnaast heeft 50% van de ziekenhuizen nu een AI-beleid (+20%) dat richtlijnen en werkafspraken vastlegt.
Adoptie en gebruik generatieve AI Hoewel AI-toepassingen nog grotendeels kleinschalig zijn, neemt het gebruik toe. De helft van de ziekenhuizen past AI beperkt toe, een derde op middelgrote schaal en slechts één ziekenhuis implementeert AI grootschalig. In de praktijk hebben ziekenhuizen gemiddeld vijf AI-toepassingen operationeel, waarvan er twee waardevol zijn gebleken.
Generatieve AI wordt inmiddels door 75% van de ziekenhuizen ingezet (+18%), vooral voor transcripties, samenvattingen en tekstopmaak. Traditionele AI wordt nog vaker gebruikt (83%). Diagnostische AI blijft dominant binnen de radiologie (68%), maar AI-toepassingen binnen de bedrijfsvoering – zoals zorgadministratie (48%) en logistiek (40%) – winnen terrein.
In 30% van de ziekenhuizen is er geen duidelijke eindverantwoordelijke voor AI. Bij andere ziekenhuizen ligt de verantwoordelijkheid bij de Raad van Bestuur (26%), de CIO/CDO (17%) of een AI-board (13%). Daarnaast groeit het aantal formele AI-teams (57%; +15%), terwijl het aantal individuele AI-voortrekkers afneemt (-24%).
Verlichting werkdruk belangrijkste drijfveer
Net als twee jaar geleden, zetten de meeste ziekenhuizen AI met name in als (deel)oplossing om de werkdruk van zorgpersoneel te verlagen (100%; +11%) en de zorgkwaliteit te verbeteren (85%; +16%). Twee derde van de ziekenhuizen verwacht dat AI de medewerkerservaring positief zal beïnvloeden, maar de verwachtingen over impact op zorgkosten zijn gemengd: 39% verwacht lagere kosten, terwijl 31% een stijging voorziet.
Ziekenhuizen erkennen de potentie van AI, maar volledige AI-readiness blijft voorlopig een uitdaging. De focus ligt nu op strategie, beleidsvorming en het vergroten van AI-expertise binnen zorginstellingen. De AI Monitor Ziekenhuizen is hier te downloaden (pdf).
