Per 1 juli 2021 treedt de verordening voor het EU Digitaal COVID Certificaat in werking. Dit digitale certificaat moet reizen tussen EU-landen vereenvoudigen. De verordening heeft rechtstreekse werking, zo schrijft minister Hugo de Jonge in zijn meest recente Kamerbrief over de stand van zaken Covid-19. De grondslag voor de verordening is opgenomen in de Tijdelijke wet coronatoegangsbewijzen. De Jonge geeft aan dat de CoronaCheck-app mede in dit kader voor binnenlands en Europees gebruik wordt uitgebreid en aangepast.
De verordening betreft gebruik van het Europese Digitaal Groen Certificaat (DGC). Dit is een soort ‘coronapaspoort’ dat als bewijs in andere EU-lidstaten dient dat de houder ervan ingeënt is tegen Covid-19, onlangs corona gehad heeft of beschikt over een recent negatief testresultaat. 10 mei begon een eerste test met het DGC in 18 EU-landen, waaronder Nederland. Vanaf 1 juni moet volgens de Europese Commissie de infrastructuur klaar zijn voor lidstaten om het certificaat te kunnen gebruiken. 1 juli moet haalbaar zijn om het EU-brede bewijs te gaan gebruiken.
CoronaCheck ingezet
Het coronapaspoort is in feite niets meer dan een digitale of papieren QR-code. In Nederland zal de CoronaCheck-app worden ingezet om die code te kunnen tonen. CoronaCheck wordt al ingezet voor binnenlands gebruik en zal in dit kader stapsgewijs worden uitgebreid met eerst vaccinatiegegevens en daarna herstelbewijs.
In week 25, zo is de verwachting van De Jonge, zal het mogelijk zijn om voor binnenlands gebruik een QR-code te maken op basis van zowel vaccinatiegegevens als een negatieve test. Dit betreft in ieder geval vaccinatiegegevens die beschikbaar zijn in de centrale registratie CIMS bij het RIVM, bij de GGD of in ZKVI. Voor situaties waarin geen gegevens worden gevonden maar er wel is gevaccineerd, zal ook in week 25 een webportaal zijn gerealiseerd waarmee de persoon die daarom vraagt alsnog een bewijs kan krijgen.
Op 1 juli worden ook herstelbewijzen aan CoronaCheck toegevoegd – voor binnenlands gebruik en ten behoeve van reizen - voor zover er een positieve test is afgenomen door de GGD. Ook vanaf 1 juli zal het mogelijk zijn de Europese QR-code te genereren (voor vaccinatie, herstel of negatieve test) in het kader van het EU Digitaal Corona Certificaat, zo schrijft de minister.
Voorbereidingen publiekscommunicatie
De voorbereiding van de publiekscommunicatie over de coronabewijzen is in volle gang. De app CoronaCheck zal 30 juni gereed zijn voor het kunnen tonen van de juiste coronastatus op basis van vaccinatie, een herstelbewijs of een recente negatief testbewijs. De communicatie rond het testbewijs is uitgebreid beproefd rond de pilots voor toegangstesten in april en mei.
De eerste stappen zijn gezet voor het tijdig inrichten van goede publiekscommunicatie over het gebruik van coronabewijzen voor reisdoeleinden. Dit gebeurt in nauw overleg met onder andere de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. De uitwerking wordt afgestemd met de partijen in de reisketen, waaronder vervoerders en reisorganisaties.
Voor implementatie van het EU Digitaal Corona Certificaat is het belangrijk dat er(naast juridische grondslagen en technische realisatie van de app die het certificaat toont), bijvoorbeeld gecontroleerd en gehandhaafd kan worden. Maar ook dat het testen van reizigers mogelijk is en dat burgers met vragen snel terecht kunnen bij een helpdesk die hen verder helpt. Diverse departementen zijn betrokken bij de implementatie van het certificaat in nauwe samenwerking met VWS.
EU-coronapaspoort Caribisch gebied
Momenteel zijn er gesprekken met de CAS- en BES-eilanden (Curaçao, Aruba, Sint Maarten en Bonaire, Sint Eustatius, Saba) over het organiseren van vaccinatie-, test- en herstelbewijzen voor de inwoners van het Caribisch deel van het Koninkrijk. De meeste inwoners van de BES-eilanden hebben geen BSN-nummer en daarom geen toegang tot een DigiD. Reden om voor hen via een andere route te werken aan het uitgeven van de bewijzen. Doel is dat de inwoners hiermee ook een Europees Digitaal Corona Certificaat kunnen krijgen.
De Europese verordening voor het coronapaspoort geldt ook voor overzeese gebieden en daarom ook voor de CAS-landen. Dat betekent dat zij kunnen aansluiten op het systeem dat de EU bouwt om vaccinatie-, test en herstelbewijzen te authentiseren en verifiëren (zodat men elkaars QR-code kan lezen). Er zijn nu technische overleggen om dit vorm te kunnen geven. Vanwege de nauwe relaties tussen de CAS-landen, de VS en Latijns-Amerika is het voor hen van belang ook zo snel mogelijk de bewijzen te kunnen uitgeven die aan de eisen van die systemen voldoen.
Doorlopende evaluatie CoronaCheck
De Jonge laat over de CoronaCheck verder weten dat de Privacy Impact Assessment (PIA) gereed is die ziet op de inzet van de CoronaCheck en CoronaCheck Scanner-apps vanaf het moment dat de Tijdelijke wet testbewijzen covid-19 in werking is getreden. Ook is, net als bij CoronaMelder voor de CoronaCheck-applicaties een doorlopende evaluatie opgestart. Tijdens de pilotperiode van de app in april en mei en de Fieldlab Evenementen zijn enkele kleinschalige vooronderzoeken uitgevoerd. De hieruit opgedane inzichten worden gebruikt om het evaluatieprotocol aan te scherpen.
Uit onderzoek van KPMG gedurende de pilotperiode bleek dat het gebruik van CoronaCheck nog niet voor alle bezoekers aan de pilots in april vanzelfsprekend was. Dit was op zichzelf verklaarbaar doordat er voor het eerst mee werd geoefend. Als verbeterpunt wordt door de onderzoekers aangedragen om duidelijk te communiceren over de werking van de app. Dit herkent het kabinet volgens De Jonge als een belangrijk punt. Er wordt daarom, zoals eerder al geschetst, sterk ingezet op een duidelijke en veelzijdige communicatie. Dit gebeurt onder meer via aangesloten testaanbieders, de evenementen en via algemene publiekscommunicatie.
