Meer regie om te komen tot versnelde elektronische gegevensuitwisseling; doorgaan met het beschikbaar krijgen van noodzakelijke gegevens voor de acute zorg; prioriteit voor een duurzame beleidslijn ten aanzien van grondslagen voor het delen van gegevens tussen zorgverleners en verlenen van toestemming door burgers. Dat zijn de drie prioriteiten van minister Tamara van Ark (Medische Zorg & Sport) op het gebied van elektronische gegevensuitwisseling in de resterende kabinetsperiode. Ook komt er een nieuwe VIPP-subsidieregeling.
Elektronische gegevensuitwisseling tussen zorgverleners is essentieel om samen met het zorgveld te komen tot de juiste zorg op de juiste plek op het juiste moment met de juiste informatie. Het gaat immers om de communicatie tussen zorgverleners en de snelle beschikbaarheid van de juiste informatie voor zowel behandelaars als patiënten, zo schrijft Van Ark in een Kamerbrief. De COVID-19-pandemie onderstreept dit belang.
Samen met het zorgveld werkt Van Ark door aan een toekomstbestendige gegevensuitwisseling in de gezondheidszorg, met als norm dat systemen met elkaar kunnen praten (interoperabiliteit), de keuzevrijheid voor zorgaanbieders bij het kiezen van een ICT-systeem geborgd blijft en dit tegen acceptabele maatschappelijke kosten gebeurt.
Meer regie nodig
Om deze ambitie op redelijke termijn te realiseren, is meer en andere publieke regie nodig. 'Met name waar het gaat om randvoorwaardelijke infrastructuur en voorzieningen, de beschikbaarheid van gegevens in de acute zorg en het beleid ten aanzien van grondslagen voor het delen van gegevens.'
Die noodzaak is de afgelopen maanden onderstreept in een reeks Kamermoties en in een verkenning van de Sociaal Economische Raad (SER) over de kansen op maatschappelijke winst bij het nemen van meer regie: Zorg voor de toekomst: over de toekomstbestendigheid van de zorg.
Wet elektronische gegevensuitwisseling
Verder moet er meer regie komen in de vorm van het Wetsvoorstel elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Dit ligt nu voor advies voor bij de Raad van State. Van Ark streeft ernaar het wetsvoorstel voor het verkiezingsreces aan de Tweede Kamer aan te bieden.
Het wetsvoorstel biedt de mogelijkheid om bij AMvB gegevensuitwisselingen aan te wijzen die vanaf een bepaald moment ten minste elektronisch moeten plaatsvinden. Er zijn vier elementen hierbij die met prioriteit uitgewerkt moeten worden tot AMvB die elektronische uitwisseling wettelijk verplicht:
- Digitaal receptenverkeer.
- Basisgegevensset zorg (BGZ).
- Beelduitwisseling.
- Verpleegkundige overdracht.
In de praktijk kan het wel tot 2026 duren voordat de verplichting bij digitaal receptenverkeer een feit is, benadrukt Van Ark. Maar de verplichting komt er wel degelijk. Het vormt namelijk het slotakkoord van omvangrijke trajecten zoals eOverdracht en Medicatieoverdracht. 'Deze trajecten gaan onverminderd door en zijn gericht op het gaan voldoen aan de naderende wettelijke verplichting.'
Andere soorten elektronische uitwisselingen zullen naar verwachting eerder verplicht kunnen worden, schrijft Van Ark. 'Ik verwacht u in de loop van 2021 te informeren over de geactualiseerde meerjarenagenda Wegiz en de termijnen waarop wettelijke verplichting zou kunnen plaatsvinden.'
VIPP-programma voor Farmacie
Met de versnellingsprogramma's informatie-uitwisseling patiënt en professional (VIPP) is er een aantal stimuleringsregelingen ingevoerd om de uitwisseling van gegevens tussen zorgaanbieders en van de zorgverlener naar de patiënt te bevorderen. Hiertoe is tot nu toe 442,5 miljoen euro gereserveerd in de periode 2017-2022. In 2021 moet er naar verwachting een VIPP-subsidieregeling Farmacie (voor apotheken) bijkomen, waarvoor nog eens 86 miljoen euro gereserveerd is.
Het Landelijk Schakelpunt (LSP) voor regionale overdracht van medische gegevens krijgt een grotere rol, benadrukt Van Ark. In het nemen van meer regie ligt de focus op het op orde brengen van de randvoorwaarden voor elektronische gegevensuitwisseling. 'In dat kader verken ik in hoeverre voor de korte termijn gebruik gemaakt kan worden van het LSP voor gegevensuitwisseling bij spoed en hoe een actueel medicatieoverzicht beschikbaar kan worden gesteld en tegelijk de route naar de toekomst open blijft.'
Verder bekijkt van Ark de wenselijkheid om bestaande of nieuwe randvoorwaardelijke voorzieningen voorgegevensuitwisseling onder publieke sturing te brengen zodat deze landelijk door zorginstellingen en patiënten kunnen worden gebruikt. Het gebruik van dergelijke voorzieningen wordt daarmee de facto onontkoombaar. 'De keuze om gebruik te maken van hetgeen er al is, betekent ook dat ik die keuze periodiek herijk op weg naar een ICT-landschap in de zorg dat innovatief en adaptief is.'
Zie voor meer informatie uit de Kamerbrief ook: Corona Opt-in wordt AMVB; beter regelen toestemming.
