De droom van hoogleraar Erwin Hans van de Universiteit Twente is het minimaal handhaven van de huidige kwaliteit van zorg zonder extra uitgaven en zonder extra personeel.
En die droom is geen luchtkasteel, maar een realistische haalbare droom. Hans bereikt het door de inzet van operations management, waarbij het draait om een efficiënte en effectieve procesorganisatie. Hij streeft ernaar het gehele zorgproces te optimaliseren, waarbij de efficiëntie en de kwaliteit van zorg en arbeid in samenhang verbeteren. Erwin Hans deed jarenlang onderzoek naar procesoptimalisatie in de zorg en op 9 april 2015 om 16:00 uur spreekt hij zijn oratie uit.“Het is eigenlijk heel simpel: operations management in de zorg moet er voor zorgen dat het hele zorgproces geoptimaliseerd wordt. Dus het gaat hierbij niet om één afdeling of één zorginstelling, maar om de samenhang in het gehele ziekenhuis tussen spoed, poli, diagnostiek, revalidatie, OK en de verpleegafdelingen, en de samenhang tussen zorginstellingen. Zorginstellingen kunnen op deze manier meer patiënten helpen, zorgen voor minder wachttijd, en minder hollen en stilstaan voor zorgmedewerkers.”
Grijze druk
“De zorguitgaven zijn de afgelopen tien jaar verdubbeld en verdubbelen verder als we niet ingrijpen. Het ontslaan van talloze zorgmedewerkers, wat nu op grote schaal gebeurt, is geen lange termijn oplossing. Er moet iets veranderen aan de manier waarop de zorg georganiseerd is. Deze noodzaak wordt versterkt door de vergrijzing van de komende decennia, die ervoor zorgt dat de "grijze druk" op de beroepsbevolking verdubbelt. Als we de hoge kwaliteit van zorg in Nederland willen handhaven, zal er iets moeten veranderen.”
Technologie
De nieuwste technologische ontwikkelingen hebben een grote impact op het zorglandschap. Operations management onderzoekt hoe deze technologie efficiënt en (kosten)effectief kan worden ingezet. Voorbeelden hiervan zijn de steeds vroegere, snellere en effectievere diagnostiek, de ontwikkeling van minimaal invasieve operatietechnieken, en de betere en snellere communicatie door middel van ICT.
Medisch en ICT
De Universiteit Twente heeft een unieke combinatie van onderzoek en onderwijs op gebied van die technologische ontwikkelingen (medisch en ICT), en de organisatie en implementatie van die technieken. “Een fantastische positie om de grote vraagstukken in de zorg aan te pakken, zoals bijvoorbeeld de organisatie van de zorg in de eerste lijn door gemeentes naar aanleiding van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (gemeenten krijgen verantwoordelijkheid voor het organiseren van de indicatiestelling en de professionele zorg voor zo’n 800.000 patiënten die onder deze wet vallen).”
Leerstoel
“Al de genoemde ontwikkelingen maken het voortdurend noodzakelijk voor zorginstellingen om hun dienstenaanbod en de organisatie van hun processen te heroverwegen. Mijn leerstoel heeft geen macro- economische oriëntatie, ik onderzoek dus niet wat de grote, macro-economische veranderingen zouden moeten zijn van de zorg, maar kijk vooral naar de gevolgen van de macro- economische veranderingen voor de organisatie van de zorgprocessen. Wat betekenen deze ontwikkelingen? Hoe moeten de zorgprocessen van een zorgaanbieder georganiseerd worden, zodat de zorg kosteneffectief kan blijven? Daarbij moeten we niet vergeten dat de marktwerking zorgt voor een toename van het aantal aanbieders, die zich steeds meer specialiseren. Hoe moeten deze aanbieders over de keten heen georganiseerd worden, zodat het zorgtraject voor de patiënt integraal geoptimaliseerd wordt?”
Kosten, efficiëntie en kwaliteit
Zorginstellingen hebben weinig grip op de kosten die gemaakt worden in zorgprocessen. Het is een grote uitdaging voor de leerstoel van Erwin Hans om Operations Management in verbinding te brengen met financiële planning, opdat afwegingen objectief kunnen worden gemaakt tussen kosten, efficiëntie, en kwaliteit.
