Innovatie betekent niet alleen nieuwe technologie. Het vertaalt zich ook in nieuwe zorgmodellen en anders werken. Binnen de Brabantse proeftuin dementie is de laatste jaren onderzoek gedaan naar kleinschalige, lokale initiatieven die als doel hebben de zorg voor mensen die thuis wonen met dementie te verbeteren. Deze zogenaamde ‘Communities of Practice’ kenmerken zich door kleinschaligheid, open netwerkverband, betrokkenheid van diverse stakeholders waaronder de mensen die leven met dementie zelf.
De doelstelling van de Brabantse proeftuin dementie is dat iedereen die leeft met dementie op een gezonde, veilige en prettige manier thuis kan blijven wonen en mee kan doen in de samenleving - en dat hun naasten daarmee niet te zwaar belast worden. De proeftuin geeft hier vorm aan, door aan te sluiten bij de huidige, maatschappelijke behoefte naar slimme en betaalbare oplossingen. Er bestaat echter een kloof tussen de bedachte oplossingen en de mensen die leven met dementie: ze worden nog weinig gebruikt. Om te experimenteren met effectieve werkwijzen om innovaties op grotere schaal beschikbaar te laten zijn voor mensen die leven met dementie, hanteert de proeftuin een sociaal innovatieve aanpak. De drie principes van deze de sociaal innovatieve aanpak zijn: shared values, shared savings en shared knowledge.Spontane samenwerkingsverbanden
Om innovaties daadwerkelijk in de praktijk te laten landen, zijn bestaande, veelal spontaan ontstane samenwerkingsverbanden belangrijk. Binnen de proeftuin wordt zo’n samenwerkingsverband een Community of Practice (CoP) genoemd. Het is een open, innovatief, pragmatisch ingestoken èn lokaal netwerk waarin de volgende stakeholders (5) betrokken zijn:- mensen met dementie en/of hun mantelzorgers;
- ondernemers/verzekeraars;
- zorgaanbieders;
- beleidsmakers;
- onderzoekers/docenten/studenten.
Focusgroep onderzoek
De proeftuin heeft onderzoek verricht bij mensen met dementie, zorgprofessionals, ondernemers en onderzoekers, naar de kloof tussen de beschikbare innovaties en de mensen die leven met dementie. Daarbij zijn verschillende belemmeringen en kansen gevonden:- Rollen, taken, verantwoordelijkheden van de stakeholders zijn niet duidelijk. Bijvoorbeeld: mensen met dementie verwachten dat hun zorgprofessional op de hoogte is welke hulpmiddelen voor hen beschikbaar zijn.
- Zorgprofessionals geven aan dat zij geen goed overzicht hebben van welke hulpmiddelen effectief zijn en waartoe de hulpmiddelen kunnen worden ingezet.
- Ondernemers/ontwikkelaars geven aan moeilijk toegang te hebben tot de markt van mensen met dementie en dat mede daardoor het aantonen van ‘evidence’ lastig is.
- Zorgverzekeraars financieren veelal innovaties die evidence based zijn en zijn zoekende naar hoe om te gaan met andere, nog niet gevalideerde innovaties, die al wel op de markt zijn.
- Zorgprofessionals willen mensen met dementie niet onnodig op kosten jagen en kiezen mede daardoor vaak voor oplossingen die door zorgverzekeraars worden vergoed.
- Mensen met dementie willen graag advies over innovaties via betrouwbare kanalen, zoals zorgprofessionals en familie.
- Mensen met dementie hebben een latente behoefte aan hulpmiddelen, die pas manifest wordt wanneer zij toevallig in aanraking komen met desbetreffende informatie.
- Mensen met dementie hebben veelal te maken met vraag en handelingsverlegenheid. Daardoor komen vragen onvoldoende boven tafel en kunnen naasten, zorgprofessionals, ontwikkelaars minder goed handelen.
