Personenalarmering: wie trekt er aan de bel?

De inzet van personenalarmering bij thuiswonende personen met dementie komt vaak voor maar is niet zonder risico’s. Uit recent onderzoek van toegepast gerontoloog (vergrijzingsdeskundige) Tom Geerits in opdracht van Thuisleefgids, komt naar voren dat veel mantelzorgers niet goed geïnformeerd zijn over de mogelijkheden en gevaren van personenalarmering bij dementie. Personen met dementie worden namelijk geregeld uitgerust met een apparaat dat zij niet (meer) zelfstandig kunnen bedienen. In geval van nood kan dit leiden tot gevaarlijke situaties. Om dit te voorkomen is het hoog tijd dat mantelzorgers en professionals meer kennis en ondersteuning krijgen bij het kiezen van het juiste product bij de vraag.

Personen met dementie zijn in grote mate afhankelijk van hun mantelzorgers, zeker als het gaat over de aanschaf en het gebruik van personenalarmering. Uit onderzoek blijkt dat de informatievoorziening rondom de aanschaf, implementatie en het gebruik van personenalarmering aan mantelzorgers tekort schiet. Aanbieders zoals gemeenten, thuiszorginstellingen en zorgverzekeraars lijken onvoldoende actuele voorlichting te geven over de verschillende vormen en mogelijkheden van alarmering en het gebruik van personenalarmering specifiek bij dementie. Ook huisartsen en casemanagers dementie blijken volgens het onderzoek weinig tot geen actuele informatie te verschaffen aan mantelzorgers. Zo wordt er onvoldoende gekeken naar wat de vraag precies is en welk product hierin kan ondersteunen en wordt veelal gekozen voor een standaard oplossing. Schijnveiligheid Personenalarmering geeft mantelzorgers en hun naasten een gevoel van rust en veiligheid. Toch blijkt dit gevoel vaak niet terecht omdat personen met dementie hun alarmering niet meer kunnen bedienen naarmate de ziekte vordert. Door deze schijnveiligheid lopen personen met dementie het gevaar om in noodsituaties verstoken te blijven van adequate hulp. Er wordt vaak ook jarenlang van hetzelfde product gebruik gemaakt terwijl de ondersteuningsvraag van de persoon met dementie verandert. Mogelijkheden personenalarmering Ondanks alle mogelijkheden op het gebied van alarmering, leefstijlmonitoring, geofencing of valdetectie blijkt dat alle personen in het onderzoek gebruik maken van een verouderd systeem. Men gebruikt de zogenaamde actieve personenalarmering waarbij er na een druk op de knop een spreek- luisterverbinding tot stand komt met mantelzorgers of alarmcentrale. Deze vorm is daarbij doorgaans niet geschikt voor gebruik buitenshuis. Iets wat veel mantelzorgers niet eens wisten, zo blijkt uit de interviews. Een gemiste kans, want het buitenshuis (ver)dwalen van personen met dementie blijkt een groot probleem. Voorlichting verbeteren Wanneer mantelzorgers vanaf het begin goed voorgelicht worden over de mogelijkheden en risico’s van verschillende vormen van personenalarmering kan men kiezen voor een passend systeem dat rekening houdt met het progressieve karakter van dementie. Om dit te bereiken dienen mantelzorgers doelgericht voorgelicht te worden via de verwijs- en aanschafkanalen zodat personen met dementie in de nabije toekomst beter beschermd zijn tegen het verkeerde gebruik van personenalarmering. Het is tijd dat alle betrokkenen de handen ineen slaan om te bepalen op welke wijze mantelzorgers voorgelicht kunnen worden zodat de groeiende groep mensen met dementie de ondersteuning krijgt die zij verdienen. Thuisleefgids wil met de resultaten van het onderzoek een campagne opzetten om mantelzorgers en professionals beter te informeren over de mogelijkheden en de verschillen tussen producten en zoekt daarbij de samenwerking op met gemeenten, zorgorganisaties en huisartsen.