Een hoofdband die je helpt te ontspannen. Dat is de Muse. Zorgorganisatie Pluryn doet proeven met de wearable bij mensen met een verstandelijke beperking, die zich vaak onrustig en gespannen voelen. De eerste resultaten zijn hoopgevend. “De Muse zorgt voor een meer ontspannen gevoel, hoewel dit maar van korte duur is.”
De inzet van technologische hulpmiddelen in de zorg groeit. Pluryn vervult daarin als organisatie voor gehandicaptenzorg en jeugdzorg een voorstrekkersrol. In het Living Lab in het hoofdkantoor in Nijmegen test een denktank van cliënten nieuwe eHealth-toepassingen en geeft advies. Op verzoek van Mirjam Fortuin, gedragswetenschapper complexe ambulante zorgvragen, probeerde de Denktank, een groep innovatieve cliënten, enkele toepassingen uit die zich richten op ontspanning.
“In het kader van mijn opleiding tot GZ-psycholoog, moet ik een onderzoek doen naar de effectiviteit van een interventie,” vertelt Fortuin. “Ik ben erg geïnteresseerd in e-health. Vandaar dat ik de Denktank vroeg enkele ontspannings-app’s te testen. Zij gaven me de tip om de Muse te gebruiken. Voor zowel Pluryn als mijzelf is het erg interessant om te weten of de Muse cliënten helpt om rustiger te worden, waardoor hun stress- en angstniveau daalt.”
Rust wordt beloond
De Muse is op de markt gebracht als een persoonlijke meditatie-assistent, maar heeft een verscheidenheid aan neurowetenschappelijke onderzoekstoepassingen. De hoofdband meet hersenensignalen met behulp van EEG-technologie. Gebruikers krijgen real-time feedback over hun hersenactiviteit, terwijl ze mediteren. De hoofdband maakt via Bluetooth verbinding met een applicatie op een tablet die data vertaalt in geluid. De app speelt het geluid van een rustige zee af en klein beetje wind. Wanneer je hersenen actief zijn, wordt de wind meer turbulent. Zijn je hersenen juist heel rustig, dan hoor je het geluid van vogeltjes. Rust wordt dus direct beloond. De app volgt de resultaten van de gebruikers met grafieken en diagrammen en stelt manieren voor om je meditatie te verbeteren.
Mirjam Fortuin startte haar onderzoek met drie enthousiaste cliënten. Daarvan is er één afgehaakt. Zij had zoveel onrust in haar leven, dat het meerdere keren per week gebruiken van de Muse teveel voor haar was. Een ander mediteerde al en wilde de Muse graag uitproberen. Zij is nu al een tijdje bezig, maar merkt dat het lastig is om er consequent mee aan de slag te gaan. “De derde is er heel serieus mee bezig en speelt er ook een beetje mee. Hij experimenteert met de tijdsduur, de verschillende soorten muziekjes en de tijdstippen waarop hij de Muse gebruikt.”
Helder denken
‘Proefpersoon’ Danny bevestigt het verhaal van Mirjam. “Het fijne van de Muse is dat je leert concentratie en discipline op te bouwen. Voor het beste resultaat is een gebruik van drie keer per week wel noodzakelijk. Dat is minder fijn. Hoewel dit ook wel weer valt te compenseren door de duur van je sessie aan te passen.”
Danny gebruikt de elektronische hoofdband gelijk aan het begin van de dagbesteding en voor of na het slapen. Minimaal drie keer per week en maximaal negen minuten per keer. “Ik ben nog zoekende naar de meest passende locatie en duur om de Muse te gebruiken, aangezien ik geluiden niet goed kan filteren.”
Het resultaat van het gebruik is meteen merkbaar vertelt Danny. “Ik voel me na een paar minuten kalm. Daarna voel ik dat de gedachten die voortdurend door me heen gaan, zijn afgeremd en dat ik weer helder kan denken.” Hij kan goed omschrijven wat er met hem gebeurde toen hij de Muse voor het eerst gebruikte. “Ik was verbaasd. Er kwamen ook emoties vrij, want ik leerde los te laten en leuke momenten niet meer te zien als een moment dat niet meer terugkomt. Ik ben nu dankbaar voor het moment en de mensen die erbij waren. Loslaten vind ik lastig, maar met de Muse bereik ik positieve effecten.”
Blijven motiveren
Onderzoeker Mirjam Fortuin ziet dat het ‘verplicht ontspannen’ emoties losmaakt bij Danny. Dat is niet erg vindt ze, want daardoor is hij in staat om dingen af te sluiten en negatieve gedachten uit te bannen. “Net als bij de andere cliënten merken we wel dat het moeilijk voor hem is om de Muse ook daadwerkelijk te gebruiken, zeker als er veel spanningen zijn. In dat geval is het belangrijk dat de ambulant begeleider blijft motiveren en stimuleren. Daarnaast hebben we het gebruik van de Muse gekoppeld aan het online zorgportaal Quli. Quli herinnert de cliënt er elke dag aan om de Muse te gebruiken. Voor en na gebruik van de Muse geeft de cliënt in de app logboek binnen Quli aan hoe hij of zij zich voelt. Dit is te zien door de begeleider of andere mensen uit het netwerk van de persoon die toegang tot Quli hebben gekregen.”
Voorstander van blended care
De Muse en e-health in het algemeen vormen een mooie aanvulling op de reguliere behandeling, vindt Mirjam. “Ik ben ervan overtuigd dat mensen door de inzet van e-health en moderne technologieën bijvoorbeeld langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Ik ben wel voorstander van ‘blended care’: face-to-face contact in combinatie met e-health-toepassingen. Er zal altijd een vorm van persoonlijk contact nodig blijven. Bij sommige zaken of problemen moet je de cliënt in de ogen kunnen kijken. Daarnaast zorgt e-health voor meer toegankelijkheid, transparantie en efficiency in de zorg.”
