Voeg online of social media-communities samen met e-health en je krijgt e-healthy communities. Er komt steeds meer aandacht van de overheid voor burger- of inwonersparticipatie op online en social media-communities. Dit is onder meer een focuspunt van de Digitale Stedenagenda en Robuust.(www.robuust.nl). Hierbij gaat het in de praktijk vooral over online samenwerking en netwerking tussen professionals en inwoners van digitale wijken en steden. Een interessante ontwikkeling voor zowel de publieke als meer curatieve gezondheidszorg.
Een veelzijdig landschap
Communities voor e-health op het internet, social media en andere digitale fora zijn er in allerlei vormen, voor verschillende typen doelgroepen en (netwerk-)maten. Van een eenvoudiger Facebook- of LinkedIn-setting en webfora tot via Geografische Gezondheids InformatieSystemen (GGIS) gestuurde wijken en steden, brainbelts/ kenniscentra en digitale ecosystemen aan toe.Zij hebben allemaal gemeen dat ze kennis uitwisselen of anderen willen inspireren. Of als burger, inwoner of cliënt / patiënt invloed kunnen uitoefenen op het desbetreffende e-health-proces.
Kennis-communities
e-Healthy-communities, gericht op het kennisdelen bij digitale gezondheid, vormen een aparte categorie. Ruwweg zijn er drie soorten:- Als eerste een echte professionele insteek (brainbelt) van experts, ervaringsdeskundigen en de hoger opgeleide smart citizen. Ware kenniskeukens die veel kunnen opleveren.
- De tweede soort mikt op het uitwisselen van actuele kennis over GLW tussen de gezondheidsaanbieders en hun cliënten. Zij creëren een community omtrent een specifiek GLW-item of een bepaalde aandoening.
- Het derde type is meer van een algemeen kennis delend (sharing) karaker. Bijvoorbeeld thematische Facebook-sites, kennisdeling via sociale en virtuele media tussen de in het desbetreffende GL-item geïnteresseerde gebruikers onderling. Ook de peer-to-peer communities vallen onder dit e-health-genre.
De kracht van digitale gezonde gemeenschappen
Beleidsmakers denken bij (e-)Healthy communities al snel aan het op eigen kracht-principe. Overigens zeker geen gekke gedacht. Zo’n 70 – 8- % van de GLW-items kunnen best door de inwoners of cliënten zelf en onderling worden geregeld. Deel kennis, neem zelf de regie / verantwoordelijkheid, help de ander en ontwerp door de inwoners aangestuurde zorgende wijken en steden.On community gaan
Voor de bedenkers van gezondheidscampagnes, uitvoeders van de WPG en WMO, en de medische praktijken die ‘on community’ gaan, is er de aanlokkelijke trias van cliëntgerichtheid, verbinden (gezamenlijke binding) en innovatie bij de doelmatigheid van interventies en behandeling.Het slaat op maat aan, we doen het samen en interactief, het levert veel inzicht en commitment op.
Als ecosysteem
Ook de zogenaamde ecosystemen steken bij e-healthy-communities de kop op. De deelnemende partners pakken geheel andere participerende rollen, vullen elkaar waar nodig aan. Het gaat daarbij niet meer om landje pik maar een gezamenlijk te realiseren gezondheidsdoel. In de praktijk zijn dit heel werkzame en snel geaccepteerde systemen, die ook nog eens flink op de als maar stijgende kosten besparen.Zoekende
Ondanks de veelbelovende mogelijkheden van gezondheidsinterventies in digitale communities, zijn tal van organisaties nog zoekende hoe dat in de praktijk voor elkaar te krijgen. Een Facebook-site over gezond eten en bewegen in een achterstandswijk of een virtueel consultatiebureau opzetten wil nog wel lukken. Maar hoe krijg je de slimme burgers in digitale steden en wijken nu zo ver dat zij ook daadwerkelijk gaan participeren in de eigen GLW (Gezondheid, leefstijl en Welzijn), veiligheid, leefbaarheid, recreatiemogelijkheden en mobiliteit van hun eigen leefomgeving?De sleutel tot succes
Een e-healthy community komt niet zomaar uit de lucht vallen. Als organisator / initiatiefnemer moet je in de eerste plaats de deelnemers weten te bereiken. Robuust maakte daar een Whitepaper over met als onderwerp hoe de doelgroep te engagen.Behalve het goed communiceren zijn de volgende punten cruciaal:
- De vonk moet overslaan. Dat wil zeggen dat de (potentiele) doelgroep moet denken: ‘Dat is iets voor mij, daar wordt ik beter van en het is ook uitvoerbaar’.
- Voor de juiste vonk is het nodig kennis te hebben van de van de wensen, verwachtingen en het cognitief niveau. Maar ook de juiste toonsetting bij de benadering en op de juiste wijze verbinden zijn belangrijk.
- Commitment en engagement. Hoe houden wij de doelgroep betrokken bij de gestelde visie, doelen en uitvoering?
- De juiste richting geven en houden.
Verder mogen de technische realisatie en het onderhoud geen beperking vormen.
Positieve gezondheid, mantel- en chronische zorg
Drie belangrijke toepassingsgebieden voor e-healthy communities zijn de positieve gezondheid, mantelzorg en chronisch care management (CCM). De positieve gezondheid is geknipt voor e-health in de gemeenschap van wijk of stad. Zorg voor de optimale leefomgeving, het stimuleren van de eigen regie en ondersteuning bij het compenseren van beperkingen bij inwoners.Bij de mantel- en chronische zorg gaat het om in hoeverre de community op basis van e-health-technieken zelfstandigheid en het langer veilig in huis of wijk verblijven van inwoners kan verbeteren. Een combinatie van residential care en wijkzorg gedreven door de community zelf. Bekende doelgroepen in deze zijn ouderen, mensen met lichte psychische stoornissen, chronisch zieken en gehandicapten.
