Bij duurzaamheid in de gezondheidszorg wordt meestal als eerste gedacht aan besparingen op energie en recycling van medische apparatuur. Zo kan je volgens TNO in ziekenhuizen al 115 miljoen Euro (= tussen de 12 en 25%) op energie besparen met zuinigere LED-lampen, betere isolatie en een optimale bezettingsgraad. Leveranciers nemen afgedankte medische apparatuur weer terug voor recycling of hergebruik.
Men spreekt in deze van de circulaire economie waarbij het strippen tot herbruikbare onderdelen en refurbishing hoog in het vaandel staan. Slimme ICT, e-health en zelfs Artificial Intelligence (AI) kunnen daarbij een stevig handje helpen om het verwerkingsproces te bevorderen.
Waar blijft echter de patiënt?
Het begrip van en het omgaan met de duurzame patiënt of cliënt van de preventieve en curatieve gezondheidszorg is echter een stuk lastiger. Bovendien vaak niet op het netvlies van de betrokkenen. En dat is vreemd want als er ergens veel op geld en mankracht te besparen valt is dat op de positieve duurzame gezondheid en levenswijze van de cliënt.
Op de keper beschouwd is het eigenlijk volslagen idioot om de eigen gezondheid eerst te verspillen en dit vervolgens door een kostbare gezondheidszorg te laten oplossen. Zo van eet lekker slecht, beweeg te weinig, roken en zuipen maar, gewoon wat zelf wat pilletjes van internet pakken en de dokter lost dat straks wel weer op. Milieutechnisch en medisch gezien totaal onverantwoord.
Eigen regie en de quantified self
De komst van e-health met slimme devices, apps, e-coaches, zelf-checks, het PGO en domotica bracht de regie van de gezondheid bij de patiënt / cliënt zelf. Zie met opbouwende feedback en tips plus stimulerende visuele uitslagen hoe je zelf in control van de eigen (e-)health bent.
Met behulp van de quantified stel je eigen haalbare doelen op het gebied van Gezondheid, Leefstijl en welzijn (GLW) vast. Sensoren van het internet of Things (IoT) en het smart home of gebouw ondersteunen daarbij. En de POH of arts kunnen het op afstand allemaal fraai monitoren.
Alleen komt er vaak in de praktijk echt niet van waar het nu juist zo toe doet! Andere economische belangen en factoren eisen zo hun allerminst duurzame tol.
Voeding
Neem bijvoorbeeld gewoon eens gezonde voeding. Iedereen, consument en overheid, heeft daar de mond van vol. Een ook enkele supermarkten en fabrikanten laten zich in deze horen. En met voedings & dieetapps kan je het allemaal monitoren en gezond shoppen. Of toch niet?
Het goedkoop willen eten eist zijn tol op het gebied van obesitas, diabetes, hoge bloeddruk en de daaraan gekoppelde megastallen en industriële landbouw. In feite is er gewoon sprake van een destructief voedselsysteem dat zowel ons milieu, als de mens en de economie uiteindelijk dreigt te ruïneren.
In de jaren 50 besteedden wij 30% van ons inkomen aan voeding die lang niet ongezond was. Heden ten dage nog slechts 13%, lekker voordelig. Het is niet de consument maar de voedingsindustrie die het in deze voor het zeggen heeft. Waar blijven dan die eigen regie en duurzame landbouw en veeteelt?
U kunt dit allemaal nalezen bij o.a. Olivier de Schutter (Voormalig rapporteur van recht op voedsel van de VN).
Milieu en werkomgeving
Al eeuwenlang bekende ziekmakers zijn een vervuild milieu en schadelijke werkomgeving. I.p.v. het kwaad met wortel en tak bij de bron uit de roeien gaan we echter over tot de behandeling van de daardoor op gelopen kwalen en (beroeps-)ziekten.
Voorbeelden te over. Fijnstof, Asbest. Chroom in de verf. Q-koorts, Lood in de benzine en waterleiding, Roet bij dieselmotoren, CO2 en opwarming, de Ozonlaag Lawaai en Stressvol werk. Het naar de gezondheidszorg sturen van de patiënten is voor de veroorzaker veel goedkoper dan er zelf iets aan doen.
De rekening komt nog
De samenleving krijgt echter later alsnog de rekening gepresenteerd. De leefwereld gaat kapot en de daaruit voortvloeiende ziektelast wordt onbetaalbaar.
Ook hier kunnen ICT en e-health hun rol pakken. Te beginnen met meten is weten. Het doen van metingen is de leefomgeving is met overal sensoren, het IOT en Big / Deep Data relatief eenvoudig te doen. Interactieve monitoring en regie zijn adequaat uit te voeren met GeoGrafische GezondheidsInformatieSystemen (GGIS) en controlrooms in de smart city of community. De trias van meten / signaleren, interactief interpreteren en daarop de juiste acties met feedback op de resultaten uitvoeren.
Nog een pilletje er bij
Een van de grootste verspillers in de gezondheidszorg is het medicijngebruik. Dit zowel op het gebied van te weinig effectief, het ene pilletje vraagt van wege de bijwerkingen om de ander en de patiënt laat het vaak ook nog in de medicijnkast staan.
Dankzij therapie en medicatie op persoonlijke maat van de patiënt met e-health-technieken valt dit flink in te dammen. AI, genetische profielen, nanotechnologie en insight / data driven healthcare prima bieden tal van mogelijkheden. Dat scheelt gigantisch op bijwerkingen, onnodige productie en vervuiling door medicijnafval.
Streven naar een gezonde duurzame leefomgeving
Het roer moet nu echt om want het is vijf voor twaalf. Een gezonde duurzame leefomgeving biedt de garantie voor een leefbare toekomst. Marktwerking, het betalen per verrichting en de consument slechts lage prijzen voorhouden is niet meer te handhaven.
ICT en e-health hebben de power om dit allemaal zichtbaar te maken, d.w.z. de resultaten van duurzaam ingrijpen en daarmee bespaarde kosten te laten zien.
Gelukkig valt in de medische wereld al een kentering te bespeuren. Op zogenaamde CleanMed-conferenties zie je al te tendens om duurzame businessplannen voor zorginstellingen op te stellen. Ook uit bedrijfseconomisch standpunt is een duurzaamheidsstrategie, smart voor de portemonnee, beschermt onze natuurlijke hulpbronnen en verbetert de geboden zorgkwaliteit.
De VN, TNO, overheid en tal van andere publiekgerichte instanties zien inmiddels het licht van de duurzaamheid.Nu de industrie en de wegkijkende cliënten nog.
