De afdeling Radiotherapie van Isala heeft deze maand een belangrijke stap gezet richting gepersonaliseerde oncologische zorg met de ingebruikname van de Elekta Evo CT-lineaire versneller. Deze innovatieve technologie biedt haarscherpe beeldvorming van tumoren, waardoor bestraling met ongekende precisie mogelijk wordt. Door toepassing van AI-technologie kunnen artsen en MBB’ers de tumor én het omliggende weefsel beter onderscheiden, wat leidt tot effectievere en patiëntgerichtere behandelingen.
Bij de bestraling van een patiënt met prostaatkanker wordt de exacte positie van de patiënt nu nog bepaald met een conebeam CT, die van mindere kwaliteit zijn als een normale CT-scan. Om de prostaat beter te kunnen zien wordt daarom gebruik gemaakt van goudmarkers.
Evo versneller
De Evo versneller van Elekta vormt de basis voor zogeheten Online Adaptieve Radiotherapie — een behandelmethode waarbij het bestralingsplan tijdens de sessie zelf kan worden aangepast aan de actuele anatomie van de patiënt. Daarvoor beschikt de nieuwe versneller onder andere over verbeterde conebeam CT-technologie. Met behulp van AI kan de tumor en het gezonde weefsel eromheen scherper in beeld gebracht worden.
Dit maakt het mogelijk om dagelijks een uniek behandelplan te genereren, afgestemd op bijvoorbeeld wisselingen in blaas- of darmvulling. Hierdoor wordt schade aan gezond weefsel geminimaliseerd en kunnen hogere doses worden toegediend in minder sessies.
“De positie van de prostaat kan dagelijks variëren. Dankzij de geavanceerde beeldvorming van deze versneller kunnen we nauwkeuriger werken, mogelijk zelfs zonder gebruik van goudmarkers”, vertelt radiotherapeut-oncoloog Djoeri Lipman. “De verbeterde beeldkwaliteit stelt ons in staat sneller en met meer zekerheid te beoordelen of de patiënt correct ligt”, voegt Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige Bram Corts daar aan toe.
Meer prostaatkankergevallen
De nieuwe technologie wordt in eerste instantie ingezet voor bekkengebiedtumoren zoals prostaat-, blaas-, endeldarm- en baarmoederhalskanker. Isala verwacht een toename van prostaatkankerbehandelingen in de komende jaren, en ziet in de Elekta Evo een oplossing om deze groei op te vangen met efficiëntere behandeltrajecten.
De komende jaren gaat Isala alle huidige versnellers vervangen met de nieuwste generatie Elekta Evo versneller. Twee hiervan zullen beschikken over de mogelijkheid om dagelijks het plan aan te kunnen passen. Zo ontstaat er zorg op maat precies waar en wanneer dat nodig is. Tegen 2026 wil Isala ook de Online Adaptieve Radiotherapie volledig geïmplementeerd hebben. Corts: “Het brengt een nieuwe impuls voor het vak en opent de deur naar écht maatwerk in radiotherapie.”
Nauwkeuriger bestralen
In het Radiotherapiecentrum van HMC Antoniushove in Leidschendam wordt gebruik gemaakt van AI om bestralingsplannen voor prostaatkanker efficiënter te maken. AI identificeert organen en botstructuren op CT-scans in slechts 35 seconden, terwijl dit handmatig ongeveer 15 minuten duurt. Radiotherapeutisch laboranten controleren de AI-resultaten altijd om nauwkeurigheid te waarborgen.
Bij het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) wprdt voor het bestralen van prostaatkanker sinds 2023 gebruik gemaakt van beeld gestuurde uitwendige bestralingstechnieken, zoals de MR-Linac. Deze geavanceerde apparatuur maakt zeer nauwkeurige bestraling mogelijk, waarmee de kans op genezing groeit en het aantal bijwerkingen, zoals erectieverlies en plasklachten, afneemt.
