Fragmentatie van de zorgsector, het stellen van productie boven gezondheidswinst bij financiering en het ontbreken van een allesomvattende ICT-infrastructuur. Drie elementen die ertoe bijdragen dat nieuw digitale zorgvormen zoals e-health en 'blended care' in Nederland nog altijd beperkt van de grond komen, zo is de conclusie twee jaar na het opstarten van ‘De zorg ontzorgd met ICT’. Een van de negen Doorbraakprojecten die de Nederlandse overheid heeft opgezet om de digitalisering van de Nederlandse economie en maatschappij te versnellen.
De praktijk blijkt zoals vaker weerbarstig te zijn, schrijft de website 'De Eerstelijns' in gesprek met Dik Hermans. Twee jaar geleden werd Hermans door de ministeries van Economische Zaken en VWS verzocht aanjager te zijn van het ‘De zorg ontzorgd met ICT’-project dat zich focust op de gezondheidszorg. Verder is hij bestuurder van VitaValley, een netwerkorganisatie van 50 partijen waarbinnen wordt gestreefd naar implementatie van zorginnovaties.Centrale doelen eHealth-beleid NL
Het doorbraakproject waar Hermans zich de afgelopen twee jaar mee heeft bemoeid, is sterk geïnspireerd door het e-health beleid dat minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn in 2014 presenteerden aan de Tweede Kamer. Drie centrale doelstellingen moesten binnen vijf jaar worden gerealiseerd:- 80 procent van de chronisch zieken moet via internet kunnen beschikken over zijn medische gegevens.
- 80 procent van de chronisch zieken moet zijn eigen gezondheidstoestand digitaal kunnen monitoren en daarover ook digitaal communiceren met zijn arts.
- Iedereen moet in staat worden gesteld om te kunnen videobellen (telehealth/zorg-op-afstand) met zijn of haar zorgverlener.
Tussentijdse balans
Het project ‘De zorg ontzorgd met ICT’ loopt door tot in de herfst, maar in mei werd reeds een tussentijdse balans opgemaakt. Enkele successen zijn zeker al geboekt, stelt Hermans. “Onderdeel van het programma is dat succesvolle initiatieven een financieel zetje krijgen om te kunnen worden opgeschaald. Dat is naar tevredenheid gebeurd met OZOverbindzorg, PAZIO en Livind Leefstijlmonitoring.”De succesvolle initiatieven zijn echter niet voldoende om van een doorbraak op ICT-gebied te kunnen spreken in de gezondheidszorg, benadrukt Hermans. “We vroegen ons af waarom het over het algemeen moeilijk is ICT te implementeren in de zorg. In samenwerking met de twee departementen en ZonMw zijn we gekomen tot een lijst van barrières."
Belangrijkste drempels
De drie belangrijkste drempels zijn, zoals aangegeven: de fragmentatie in de zorg, productiviteit als factor boven gezondheidswinst stellen en het ontbreken van een integrale ICT-infrastructuur waarop cure- en care organisaties en professionals kunnen aanhaken.- Fragmentatie: de zorgsector is ingewikkeld en gelaagd, er zijn compartimenten op het vlak van beleid, regelgeving, financiering en uitvoering. Die situatie bemoeilijkt volgens Hermans investeren in innovatie. De oplossing wordt gezocht in netwerkorganisaties, in bundeling van capaciteiten, expertises en perspectieven.
- De financiering. We betalen we niet voor gezondheidswinst, maar voor productie. Dat remt innovatie en kwaliteitsverbetering. Hermans. “Er zouden incentives en nieuwe financieringsvormen moeten worden gecreëerd om gezondheidswinst te boeken.”
- De afwezigheid van een alomvattende ICT-infrastructuur, alleen al op een gebied zoals EPD’s. Netwerkorganisatie VitaValley heeft samen met een aantal zorgregio’s een aanvraag gedaan om te experimenteren in een field lab, waarmee een begin moet worden gemaakt om tot een meer samenhangende ICT-infrastructuur te komen.
