Het stimuleringsprogramma InZicht begint vorm te krijgen. Met InZicht moet digitale uitwisseling van gegevens in de care-sector gestimuleerd worden. Kennisinstituut Nictiz heeft nu een rapport uitgebracht met een reeks aanbevelingen om digitale informatie-uitwisseling te verbeteren in de langdurige zorg. Nog dit jaar moeten er eerste pilotimplementaties komen om te sector te laten zien hoe digitale gegevensuitwisseling in de praktijk kan werken.
In de langdurige zorg is de cliënt een groot deel of levenslang afhankelijk van zorg. Om de juiste zorg op de juiste plek te kunnen bieden en continueren, is goede informatie-uitwisseling essentieel. Zowel tussen cliënt en zorgprofessional als tussen zorgprofessionals onderling. Om de sector op weg te helpen met verbetering hiervan, publiceerde Nictiz afgelopen week een rapport met resultaten van een verkennend onderzoek, voorzien van tien aanbevelingen: ‘Op weg naar betere informatie-uitwisseling in de langdurige zorg’. Vanaf 2020 moeten alle zorgaanbieders aan burgers de mogelijkheid geven om hun medische gegevens digitaal en gestructureerd in te zien en te ontsluiten voor hun persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Daartoe verplicht het tweede deel van de Wet cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens. Daarom staat informatie-uitwisseling in de gezondheidszorg al jaren hoog op de agenda van zorginstellingen, beleidsmakers en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dat Nictiz opdracht gaf tot het onderzoek.Inzicht: VIPP voor care
Met het toekomstige programma InZicht (een VIPP voor de caresector) wordt beoogd de informatie-uitwisseling in de langdurige zorg te verbeteren. 'Aanleiding voor het uitvoeren van een nulmeting [door Nictiz] is mijn voornemen in 2019 de subsidieregeling 'InZicht' open te stellen', schrijft minister Bruno Bruins (Medische Zorg & Sport) in een brief aan de Tweede Kamer. InZicht heeft tot doel de implementatie van de digitale gegevensuitwisseling te versnellen en zorgaanbieders voor te bereiden op ontsluiting van gegevens voor de cliënt via een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO), via vastgestelde standaarden of afsprakenstelsels. InZicht wordt volgens de minister dus geen vernieuwings- of ontwikkelprogramma, maar een implementatieprogramma. Dergelijke regelingen zijn er al of komen er binnenkort onder meer voor ziekenhuizen (VIPP), de eerstelijn (OPEN) en de ggz. InZicht gaat zich richten op de uitwisseling van gegevens met ouderen en gehandicapten (en/of hun mantelzorgers, familie of zaakwaarnemers) die door een chronische beperking zorg, hulp of ondersteuning nodig hebben. Thuis, in het verpleeghuis of in de instelling voor de gehandicaptenzorg. Ook de wijkverpleging wordt in zijn geheel meegenomen vanwege de spilfunctie in de zorg voor deze doelgroep, aldus Bruins.Betere uitwisseling met andere sectoren
Met de regeling InZicht beoogt de minister ook de uitwisseling met andere sectoren, zoals ziekenhuizen, wijkverpleging en huisartsen te bevorderen. De regeling InZicht wordt in 2019 opengesteld. In 2018 wil de minister al starten met een aantal eerste implementaties om te laten zien hoe gegevensuitwisseling in de praktijk kan werken en welke ondersteuning daarbij nodig is. 'Zo wil ik ondersteuning bieden die past bij de fase van digitalisering waarin de verschillende zorgaanbieders zich bevinden.' Zowel koplopers als aanbieders die nog starten met digitaal werken/gegevensuitwisseling moeten een betekenisvolle stap vooruit kunnen zetten. Gedurende de ontwikkeling van de regeling en de looptijd van de proeftuinen wordt nauw samengewerkt met cliëntenvertegenwoordiging én zorgaanbieders en hun vertegenwoordiging in beroeps- en branche-organisaties: V&VN, ActiZ, VGN en NPF.Informatievoorziening niet op orde
Uit het onderzoek van Nictiz komt naar voren dat zowel cliënten als zorgprofessionals van instellingen in de langdurige zorg tegen verschillende problemen aanlopen. Zo ontbreekt vaak een actueel en volledig overzicht van gegevens. Daarnaast is het net als in de cure nog vaak nodig dat zorgverleners gegevens overtypen of dat de cliënt zijn gegevens opnieuw moet doorgeven. Ook stokt de overdracht van gegevens en is de betekenis van informatie niet altijd hetzelfde. Hierdoor is regie van cliënten over de eigen gezondheidsgegevens nog niet mogelijk. Daarnaast is het lastig voor de zorgverlener om op basis van gebrekkige informatie passende zorg met en voor zijn cliënt te bepalen.Tien aanbevelingen
Om de caresector op weg te helpen bij het verbeteren van de informatievoorziening, geeft Nictiz tien aanbevelingen. Die gaan over alle lagen van het Vijflagenmodel: organisatiebeleid, zorgproces, informatie, applicatie en IT-infrastructuur. Daarnaast is een aantal aanbevelingen gericht op de (toekomstige) inhoud van het programma InZicht.- Zorg voor landelijke (en regionale) afstemming op thema’s, zoals gebruik van informatiestandaarden en leveranciersmanagement.
- Optimaliseer de (door)ontwikkeling van richtlijnen, zorgstandaarden en kwaliteitskaders. Dit is noodzakelijk voor onder andere de inhoud van informatiestandaarden.
- Continueer het creëren van een breed draagvlak voor Eenheid van Taal. Dit is noodzakelijk om informatiestandaarden in de praktijk geïmplementeerd te krijgen.
- Betrek leveranciers van elektronische cliëntendossiers (ECD’s) en leveranciers van Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) actief bij de ontwikkeling en implementatie van informatiestandaarden. Maak daarnaast een duidelijke keuze voor een uitwisselingsstandaard.
- Per informatiestroom (use case) is het kiezen voor één infrastructuur voor informatie-uitwisseling essentieel. Daarnaast is het koppelen van infrastructuren noodzakelijk voor zorgbrede informatie-uitwisseling.
- Start informatie-uitwisseling voor de cliënt met een minimale set aan gegevens.
- Gebruik bestaande informatiestandaarden voor de informatie-uitwisseling tussen zorgprofessionals en start daarnaast een inventarisatie gericht op ‘gaps’ bij informatie-uitwisseling.
- Werk aan een koppeling (cross-over) tussen cure en care om informatie uit te wisselen.
- Benut kennis vanuit lopende initiatieven en bouw deze verder uit (bijvoorbeeld bij implementaties). Vanuit de brancheorganisaties ActiZ , VGN en de beroepsorganisatie V&VN lopen verschillende initiatieven om informatie-uitwisseling tussen zorgprofessionals onderling en tussen zorgprofessional en cliënt te versnellen. Kennis en kunde die voortkomt uit deze trajecten dient actief te worden ingezet binnen het InZicht programma.
- Geef structureel prioriteit aan de activiteiten die uitgevoerd moeten worden om uitwisseling van informatie van en naar de caresector mogelijk te maken. Activiteiten met een dergelijke omvang vragen om serieuze inzet van mensen en middelen.
