Minister Kuipers heeft de Tweede Kamer geïnformeerd over de voortgang van het PALLAS-project ofwel de bouw van een nieuwe reactor voor medische isotopen in Petten. Tijdens Prinsjesdag werd officieel bekend gemaakt dat de financiering van de nieuwe kernreactor rond is. De bouw van de reactor kan dus doorgaan, mits het parlement geen bezwaar maakt tegen de oprichting van een nieuw staatsbedrijf en de Europese Commissie de publieke investering in de reactor goedkeurt. Het gaat hier om een grote stap om de toekomstige leveringen van medische isotopen veilig te stellen.
Deze financieringsbeslissing voor de PALLAS-reactor komt op een cruciaal moment, gezien de toenemende vraag naar medische isotopen en de verminderde beschikbaarheid onder meer als gevolg van de situatie in Rusland. Het goedkeuringsproces bij de Tweede Kamer en de Europese Commissie zal daarom nauwlettend worden gevolgd, aangezien de wereldwijde gezondheidszorg sterk afhankelijk is van een stabiele aanvoer van deze essentiële isotopen.
Nucleaire diagnostiek
Medische isotopen zijn radioactieve isotopen die een essentiële rol spelen in de medische wereld. Ze vinden hun toepassing zowel in de diagnose, als bij de behandeling van verschillende aandoeningen zoals bestraling bij kanker. Met de komst van de nieuwe reactor kunnen patiënten wereldwijd blijvend profiteren van de snelle toegang tot innovatieve en betaalbare nucleaire diagnostiek en (kanker)behandelingen. Voor 2024 is hiervoor het nog openstaande investeringsbedrag van 320 miljoen euro in de begroting opgenomen. Dit is aanvullend op het eerder vrijgemaakte bedrag van 1,36 miljard euro.
Reactor voor isotopen
Op 19 september 2023 kondigde Minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan dat de volledige financiering beschikbaar is voor de bouw van de PALLAS-reactor in het Noord-Hollandse stadje Petten. Deze aankondiging is cruciale stap op weg naar de realisatie van de nieuwe PALLAS-reactor, die een essentiële rol zal spelen in de productie van medische isotopen. Nederland zal hiermee zijn wereldwijde positie in de medische isotopenindustrie kunnen behouden.
Isotopen zijn van onschatbare waarde voor de nucleaire geneeskunde, met name voor de diagnose en behandeling van levensbedreigende ziekten zoals kanker. Niet iedereen is echter blij met de komst van de nieuwe reactor. Greenpeace vindt bijvoorbeeld dat er geen reactor in Petten nodig is. De productie van medische isotopen is volgens deze milieuorganisatie ook mogelijk in deeltjesversnellers, een alternatieve en minder risicovolle manier om deze medicijnen te produceren.
Strategisch belang
De CEO van NRG|PALLAS, Bertholt Leeftink, vertelt op de website van PALLAS daarentegen over het strategische belang van deze beslissing en de voordelen ervan voor Nederland en Europa. “Het zal niet alleen de aanvoer van medische isotopen voor nucleaire geneeskunde veiligstellen, maar ook patiënten snellere toegang bieden tot innovatieve behandelingen. Nederland heeft reeds een sterke positie op de wereldmarkt voor medische isotopen en nucleair-technologisch onderzoek. Deze financieringsbeslissing zal deze positie verder versterken en de Nederlandse nucleaire kennisinfrastructuur behouden, hetgeen resulteert in hoogwaardige kennis en werkgelegenheid in de regio Noord-Holland.”
Peter Dijk, Programmadirecteur van PALLAS, deelt zijn enthousiasme over de aankondiging en benadrukt dat het team hard heeft gewerkt om de bouw van de PALLAS-reactor voor te bereiden. “Dankzij deze beslissing kunnen de voorbereidende werkzaamheden nu doorgaan en kan een aannemer worden aangetrokken om de nieuwbouw te realiseren.”
Grote vraag naar medische isotopen
De vraag naar medische isotopen groeit wereldwijd, vooral voor nieuwe therapieën. Jaarlijks worden ongeveer 200.000 behandelingen met therapeutische isotopen uitgevoerd in Europa en die vraag groeit waarschijnlijk jaarlijks met 8 procent. Gepersonaliseerde therapieën, die veel preciezer kunnen worden ingezet dan traditionele behandelingen, bieden veelbelovende perspectieven. Ze hebben en in minder schadelijke bijwerkingen, een grotere effectiviteit en zorgen voor minder stress bij patiënten.
De nieuwe PALLAS-reactor zal niet alleen bijdragen aan de productie van medische isotopen, maar ook aan nucleair-technologisch onderzoek en het behoud van de Nederlandse nucleaire kennisinfrastructuur. NRG|PALLAS beschikt over specifieke expertise op het gebied van nucleaire energietechnologie, nucleaire veiligheid, stralingsbescherming en beheer van radioactief afval.
Nieuwe reactor komt weer in Petten
De PALLAS-reactor zal worden gevestigd op de Energy & Health Campus (EHC) in Petten, waar meer dan 1.600 werknemers bij verschillende bedrijven werkzaam zijn. Om de toeleveringsketen te versterken en de innovatiekracht en productiecapaciteit voor medische isotopen verder te vergroten, wordt momenteel ook gewerkt aan de realisatie van de Nuclear Health Centre-productiefaciliteit in Petten. Daarnaast bouwt NRG|PALLAS het FIELD-LAB, waarin samenwerkingen met universitaire medische centra en farmaceutische industriepartners worden aangegaan om nieuwe toepassingen van nucleaire geneesmiddelen te verkennen.
