In het UMC Utrecht hebben vaatchirurgen de afgelopen weken een innovatieve nieuwe methode voor de behandeling van vernauwingen in slagaders getest. Met behulp van hoogfrequente geluidsgolven, die gericht worden op de vernauwing, moet de zogenoemde plaque in de slagader laagje voor laagje afgebroken worden. De tests zijn met succes uitgevoerd bij patiënten die last hadden van een vernauwing in de liesslagader. Op termijn kan deze vorm van opereren zonder snijden een alternatief zijn voor dotteren met stentplaatsing.
De techniek van 'opereren' met hoogfrequente geluidsgolven, de zogenoemde Hifu-techniek, komt uit de oncologie. Het UMC Utrecht is nu de eerste zorginstelling waar de Hifu-techniek getest wordt voor de behandeling van slagadervernauwing. Medio januari is het UMC Utrecht daarom uitgeroepen tot excellence center voor de Hifu-techniek. Het ziekenhuis hoopt de test en safety-studie van de nieuwe behandelmethode binnen een jaar af te kunnen ronden. Daarna volgt een uitgebreidere klinische studie die enkele jaren gaat duren.
“Er zijn in Nederland veel ziekenhuis- en dagopnamen voor patiënten met perifeer vaatlijden. In 2019 waren dat er respectievelijk 2998 en 1677. De verwachting is dat dit aantal de komende jaren verder zal stijgen, onder andere door de toename van het aantal diabeten”, vertelt vaatchirurg Stijn Hazenberg. De aandoening staat ook bekend als 'Etalagebenen'.
Behandeling slagadervernauwing
Bij een Hifu behandeling worden hoogfrequente geluidsgolven op een vernauwing, een plaque, in de slagader gericht. Zo kan die plaque laagje voor laagje worden afgebroken. De plaque wordt in beeld gebracht met behulp van een echokop terwijl tegelijkertijd geluidsgolven zo gericht worden dat ze in de plaque bij elkaar komen. De hitte die daarmee gegenereerd wordt, maakt de celstructuren van de plaque kapot. Vervolgens treedt het lichamelijke mechanisme in werking waarbij onder andere de witte bloedcellen de kapotte cellen opruimen. Zo wordt punt voor punt de plaque beschadigd en door het eigen immuunsysteem opgeruimd.
Aan de hand van proefdieronderzoek is al aangetoond dat de Hifu-techniek veilig is. Nu loopt de first-in-human-fase. “Op dit moment doen we de safety-studie in een kleine groep patiënten. We moeten eerst zeker weten of de behandeling veilig is. Na de safety-studie volgt een effectiviteitsstudie, met het doel wetenschappelijk aan te tonen dat de behandeling ook werkt. We hebben inmiddels vijf mensen succesvol op deze manier behandeld", vertelt Stijn Hazenberg.
Als uit de tests en (klinische) onderzoeken wetenschappelijk aangetoond kan worden dat de Hifu-behandeling in de lies effectief is, dan zal de volgende stap de behandeling van slagadervernauwing in andere delen van het lichaam worden.
Vijf patiënten behandeld
Tot nu toe zijn in het UMC Utrecht vijf patiënten met de Hifu-techniek behandeld voor een slagadervernauwing in de lies. “Ik kreeg steeds meer pijn bij het lopen. Op een gegeven moment kon ik niet verder dan 400 meter lopen. Ik bleek een verstopt bloedvat in mijn lies te hebben. Toen de arts aan mij vroeg of ik mee wilde doen aan het onderzoek naar een nieuwe behandeling, vond ik dat prima. Van de behandeling zelf merkte ik niks. Daarna moest ik nog een paar uur in het ziekenhuis blijven, zodat ze konden controleren of alles goed was", vertelt de 78-jarige Anton Snel.
Over het resultaat van de behandeling is Anton tevreden. "De pijn is nog niet helemaal weg. Ik hou een beetje zeurende pijn, maar het wandelen gaat veel beter. Vooral als ik rustig aan doe, kan ik een aardig stuk lopen."
