Ontwikkeling 14 Tesla MRI voor beter hersenonderzoek

do 28 november 2024 - 08:45
Innovatie
Nieuws

Er wordt gewerkt aan een scanner die vier keer sterker is dan de meeste MRI-scanners in Nederland. Met de toekomstige 14 Tesla MRI-scanner kunnen bijvoorbeeld hersenen tot in detail in beeld worden gebracht. Hierdoor is het mogelijk om beter onderzoek te doen naar ziekten als dementie en naar hersentumoren. Doorgaans worden in Nederlands MRI-scanners gebruikt die 1.5 of 3 Tesla sterk zijn. De nieuwe scanner wordt gebouwd door een consortium van zeven partners.

Bij lastige gevallen als epilepsie of bepaalde tumoren in de hersenen wordt nu ook wel eens een van de vijf 7 Tesla MRI-scanners ingezet. Waarom is een MRI-scanner met de kracht van 14 Tesla dan nodig? Anja van der Kolk neuroradioloog en arts-onderzoeker bij Radboudumc vertelt op de website van NFU dat een dergelijke scanner ook naar weefsels en stofwisselingsprocessen kan kijken. Op die manier kan de werking van lichaamsprocessen op microscopisch niveau nog beter in kaart worden gebracht. Volgens haar zijn die details essentieel als we willen begrijpen hoe ons lichaam werkt.

Onderzoek naar Parkinson en dementie

Dit geldt bijvoorbeeld bij ziekten als dementie en Parkinson en bij kwaadaardige hersentumoren. “Die ziekten zijn nog niet goed te behandelen of te voorkomen omdat we niet precies weten hoe deze ziekten ontstaan en verergeren," legt Van der Kolk uit. Er wordt wel onderzoek naar gedaan, maar vaak op weefsel buiten het lichaam. Met de nieuwe 14 Tesla MRI-scanner kan beter worden bepaald wat er moet worden gedaan om het ziekteproces te stoppen of te voorkomen. Met de nieuwe scanner kan er sneller worden bepaald om welke ziekte het gaat en wat daarbij de beste behandeling voor de patiënt is.

Ter vergelijk, eerder dit jaar werd in Frankrijk een 11,7 Tesla MRI in Frankrijk gedemonstreerd. De beelden van hersenscans die daarmee geproduceerd kunnen worden, toonden significant meer details, tot wel 0,2 millimeter. Met deze resolutie kunnen zelfs de fijnste bloedvaten in beeld gebracht worden. De Franse demonstratie geeft een voorproefje van hetgeen de 14 Tesla MRI mogelijk, en nog veel beter, maakt.

Ervaring in samenwerking

Het consortium dat aan de 14 Tesla MRI-scanner werkt, bestaat uit Radboud Universiteit Nijmegen, Radboudumc, Amsterdam UMC, LUMC, Universiteit Maastricht, UMC Utrecht en het Spinoza Centre vanuit de KNAW. Serge Dumoulin, neurowetenschapper bij het Spinoza Centre, het Nederlands Herseninstituut en de Vrije Universiteit Amsterdam vertelt dat deze instellingen alle Nederlandse academische centra met ultra-hoog-veld 7 Tesla MRI-scanners vertegenwoordigt. Ze hebben ook een lange geschiedenis als het gaat om samenwerking. “Zo werden de eerste twee 7T MRI-scanners in Nederland gefinancierd via een gezamenlijke subsidieaanvraag van de Radboud Universiteit Nijmegen, Leiden UMC en UMC Utrecht”, vertelt Dumoulin.

Nederland is uniek als het gaat om de expertise van 7T MRI-scanners. Volgens Dumoulin vullen de partijen elkaar goed aan met hun kennis. Denk hierbij aan onderzoeksgebieden als de cognitieve neurowetenschappen, klinische toepassingen en de MRI-technische ontwikkeling. De samenwerking die er was voor de 7T MRI-scanners vormt de basis voor het 14 Tesla-project.

Technische ontwikkeling

Dumoulin vertelt dat het project is ingedeeld in drie hoofdonderdelen. De technische ontwikkeling, de eerste neurowetenschappelijke onderzoeken en daarna volgen de klinische toepassingen, de behandeling van de patiënt. In de praktijk betekent dat een continue uitwisseling tussen hoofdonderdelen. Zonder patiënten vindt er immers geen onderzoek plaats naar ziekten. En zonder onderzoek kan er geen behandelplan worden opgesteld. De scanner staat naar verwachting in 2027 in Nijmegen, waarna partijen binnen en buiten het consortium de krachtige MRI-scanner kunnen gaan gebruiken. De sterkste MRI-scanner ter wereld wordt gebouwd met behulp van een NWO-subsidie van 19 miljoen euro op het terrein van het Radboudumc