Het Catharina Ziekenhuis (Eindhoven) past een nieuwe technologie toe waarbij tumorcellen tijdens een operatie oplichten. De technologie is ontwikkeld door het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en wordt in een nieuwe studie wereldwijd getest in zes ziekenhuizen. Chirurg dr. Pim Burger maakt er gebruik van tijdens operaties bij patiënten met darm- en endeldarmkanker. “Het heeft iets magisch als het licht op de OK uitgaat en de tumorcellen oplichten.”
Door het inspuiten van een tumorspecifieke marker die zich hecht aan tumorcellen, kan het OK-team tijdens de operatie onder een speciale lamp zien waar het gezonde en waar het kwaadaardige weefsel zich bevindt. Burger: “Als chirurg kan ik bij mijn patiënten kwaadaardige cellen beter opsporen en nauwkeuriger verwijderen.”
De techniek is in het LUMC ontwikkeld door chirurg dr. Alexander Vahrmeijer en via nauwe onderzoeksbanden snel beschikbaar gekomen voor patiënten in het Catharina Ziekenhuis, vertelt Burger. “Enkele centra in Nederland, waaronder Eindhoven, lopen voorop als het gaat om de behandeling van patiënten met darm- en endeldarmkanker. Veel ziekenhuizen sturen hun patiënten met dit type kanker die een complexe operatie moeten ondergaan door naar gespecialiseerde centra. Wij zijn het derdelijns-verwijsziekenhuis voor die complexe operaties.”
Zichtbaar maken tumorcellen
In het LUMC worden meer studies uitgevoerd naar methoden om cellen, weefsels en organen met grote precisie zichtbaar te maken. Zo is er sinds vorig jaar onderzoek naar nieuwe diffusie-MRI-technieken, die samen met nieuwe AI-technieken, kunnen zorgen voor robuuste tumorafbeeldingen.
Patiënten uit het Catharina Ziekenhuis hebben aan eerdere onderzoeken naar de werking van de nu gebruikte techniek deelgenomen. De behandeling wordt nu opnieuw in onderzoeksverband wereldwijd bij 300 darmkankerpatiënten toegepast. Burger stelt dat in het Catharina Ziekenhuis nu 10 mensen met behulp van deze technologie geopereerd zijn. Hij verwacht dat uit de nieuwe studie zal blijken dat de behandelresultaten beter zullen zijn. De voorlopige klinische gegevens van deze studie worden in 2021 verwacht.
Hoe het werkt
Enkele dagen voor de endeldarmkankeroperatie krijgt de patiënt via een infuus een tumorspecifieke marker ingespoten. Met behulp van een fluorescentiecamera kan men tijdens de operatie zien waar de tumorcellen zich bevinden omdat die groen oplichten. Burger: “Het verschil tussen gezond weefsel en tumorweefsel is met het blote oog niet of nauwelijks te zien. Vaak kunnen wij pas na de operatie echt nagaan of het tumorweefsel compleet is weggehaald. Dat is met deze techniek hopelijk verleden tijd.”
