De zorg maakt een revolutie door. Technologische innovaties worden massaal omarmd, de rol van de patiënt verandert en om deze revolutie te begeleiden worden zorginnovatoren opgeleid. Maar wat is er voor de patiënt veranderd in de afgelopen vijf jaren?
Vanuit mijn rol als zorginnovator heb ik de afgelopen vijf jaren een enorme verandering gezien. Het jaar 2014 stond in het teken van overtuigen. Overtuigen dat (technologische) innovaties in de zorg toch echt bijdragen aan betere zorg en nodig zijn om aan de veranderde wensen van de patiënt te voldoen. In 2016 werd op grote schaal geëxperimenteerd, maar kwamen de meeste innovaties de pilot-fase niet voorbij. In 2019 is de uitdaging niet eens meer de implementatie op zich, maar de schaal waarop implementatie plaatsvindt. Het sleutelwoord vandaag is opschalen.
Lijdend voorwerp in 2014
In de afgelopen vijf jaren werden onze twee kinderen onder vergelijkbare klinische omstandigheden geboren. De één in 2014 en de ander in 2019. Een mooie gelegenheid om een vergelijking te maken tussen onze ervaring van de zorg van toen en nu.
Vijf jaar geleden werd onze oudste zoon geboren via een klinische bevalling in een ziekenhuis. Ik zat vast aan CTG-apparatuur (cardiotocogram) en kon me niet vrij bewegen. Af en toe kwam er iemand langs om de waarden te bekijken. We kregen een brief mee naar huis, bestemd voor de kraamverzorgende. Onze zoon bezocht een kinderarts in zijn eerste jaar. Buiten de brief aan de kraamverzorgende werden we, behalve mondeling, niet geïnformeerd. Veel zaken wisten we niet en konden we ook nergens opzoeken. Bij welke kinderarts is hij onder behandeling? De bloedwaarden waren goed, maar wat waren de waarden precies? Welke term gebruikte de arts ook alweer? We voelden ons overgeleverd aan de zorg, een lijdend voorwerp.
Comfort en goed geïnformeerd in 2019
Een aantal maanden geleden werd onze dochter geboren, wederom via een klinische bevalling in een ziekenhuis en we zijn al enkele keren met haar bij een kinderarts geweest. Waar ik in 2014 nog aan bed gekluisterd was, mocht ik tijdens deze bevalling gebruik maken van draadloos CTG-apparatuur. Dit gaf mij als patiënt meer bewegingsvrijheid. Er kwamen geen kilo’s papier uit het CTG apparaat, maar data werden digitaal doorgestuurd naar de centrale monitor op de zusterspost. Ik was niet afhankelijk van de rondes die het personeel liep, maar bij alarmerende uitslagen werd personeel meteen geïnformeerd.
Ook deze keer kregen we bij ontslag een brief mee voor de kraamverzorgende. Maar dat was niet alles. We kunnen inloggen op het patiëntenportaal van het ziekenhuis. We openden een digitale brief die naar de verloskundige en huisarts verstuurd was met als bijlage het volledige partusverslag. Wanneer onze dochter bij de kinderarts onder controle komt, tekenen we een machtiging waarna we ook in haar dossier kunnen kijken. Hier vinden we onder meer de brieven, labuitslagen, afspraken, diagnoses en een medicatieoverzicht. We kunnen zelf aangeven met wie we medische gegevens willen delen.
We voelen ons beter geïnformeerd. Vooral de brieven aan de huisarts vind ik interessant. Dit zijn brieven waarin staat beschreven wat de specialist geconstateerd heeft en wat het behandelplan is. Brieven die je zonder patiëntenportaal niet standaard te zien krijgt. Ik lees dat ons verhaal goed begrepen is en dat diagnoses onderbouwd zijn. Dat geeft mij vertrouwen.
CEO van mijn eigen gezondheid?
Ik voel me anno 2019 geen lijdend voorwerp meer. Ik heb regie over mijn eigen data, ik kan te allen tijde mijn medische gegevens raadplegen en ik kan zelf bepalen met wie ik deze wil delen. Toch zie ik verbeterpunten en voel ik me nog geen CEO van mijn eigen gezondheid. Met het VIPP-programma is een belangrijke infrastructuur aangelegd. Patiëntenportalen bieden vele mogelijkheden waarvan nu slechts een aantal wordt benut. Beeldbellen, e-consults, thuismonitoring en uitbreiding van inzage in gegevens zijn zaken die al lang mogelijk zijn, mij als patiënt enorm veel regie en comfort geven, maar nog niet op grote schaal geïmplementeerd zijn. Ook biedt een patiëntenportaal mij slechts toegang tot een fractie van mijn medische gegevens. Ik heb nog altijd geen digitale toegang tot mijn medische gegevens bij de huisarts en de apotheek. Eén centraal portaal, in de vorm van een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO), is wat mij betreft de toekomst. Ik ben benieuwd hoe we hier over vijf jaar op terugkijken.
