Onderzoekers van het Radboudumc zijn in geslaagd via een MRI live mee te kijken met de injectie van radioactieve bolletjes, radioembolisatie, voor bestraling van levertumoren. Zo zagen zij realtime hoe een deel van de radioactieve bolletjes de tumoren bereikten. Het is voor de eerste keer ter wereld dat dit gebeurt en het bewijs dat de procedure zowel haalbaar als veilig is.
Radio-embolisatie is een beproefde behandelmethode voor de bestraling van tumoren. Voorafgaand aan het inspuiten van de radioactieve bolletjes wordt aan de hand van een MRI-scan de plaats en dosering berekend. Daardoor kon tot nu toe pas na de behandeling met behulp van een MRI-scan bekeken worden of de ingespoten radioactieve bolletjes in de tumor(en) terecht gekomen waren. Wanneer vervolgens bleek dat de bolletjes niet, of niet in voldoende mate, de tumor(en) bereikt hadden, moest de behandeling op een later tijdstip opnieuw ingepland en uitgevoerd worden.
Live meekijken met radio-embolisatie
Omdat nu tijdens de procedure live met een MRI meegekeken kan worden, is het straks ook mogelijk om tijdens de behandeling de plaats van de injectie en de dosis van de radioactieve bolletjes aan te passen. Onderzoekers van het Radboudumc hebben met deze wereldprimeur een grote stap gezet op weg naar de ontwikkeling van een nog effectievere bestraling van tumoren via radio-embolisatie.
Tijdens de studie naar de haalbaarheid van deze vernieuwing is de procedure met het via een MRI live meekijken in zes patiënten uitgevoerd. Daarbij werden de radioactieve bolletjes voor de bestraling in vier fracties geïnjecteerd. Tussen elke injectie werd een nieuwe MRI-scan gemaakt om het resultaat van de betreffende injectie te kunnen bepalen. Het maken van de scan en de metingen namen telkens zo'n 13 minuten in beslag.
Vaak meer radioactieve bolletjes nodig
Tijdens de studie, die in 2020 in het Radboudumc startte, concludeerden de onderzoekers dat in 80 procent van de gevallen na een injectie niet voldoende radioactieve bolletjes in de tumor terechtkwamen.
"In die tumoren zou je daarom meer bolletjes dan gewoonlijk willen toedienen, zodat de behandeling verbetert. Het is een balans tussen enerzijds tumoren vullen met bolletjes voor een optimaal behandelresultaat, en anderzijds de gezonde lever voldoende ontzien en zo bijwerkingen voorkomen. Dat is maatwerk, waarbij de MRI goed kan helpen", vertelt Joey Roosen, promovendus in het Radboudumc.
Veilig en haalbaar
Voor nu hebben de onderzoekers zich alleen nog gefocust op de veiligheid en haalbaarheid van de nieuwe procedure. "In de vervolgstudie optimaliseren we de procedure voor radio-embolisatie met behulp van de MRI-scanner en verhogen we de dosis. Daarna willen we meten wat de overlevingswinst is voor patiënten met tumoren in de lever", licht onderzoeker en groepsleider Frank Nijsen van het Radboudumc toe.
Voordat de nieuwe procedure breed beschikbaar gemaakt kan worden, is een vervolgonderzoek nodig. Dat is al gestart. Daarbij ligt de nadruk op het daadwerkelijk verplaatsen van de katheter en het aanpassen van de dosis bolletjes dankzij de MRI-scanner.
Daarnaast streven de onderzoekers ernaar dat de nieuwe procedure uiteindelijk volledig met een MRI uitgevoerd kan worden. Nu is voor de plaatsing van het katheter en de verkenningsscan, een week voor de behandeling, nog een röntgenbron nodig. Dat is omslachtig. "We willen daarom de gehele procedure met MRI gaan doen. Dan hoeft het niet meer op een operatiekamer en is misschien zelfs de scan een week van tevoren niet nodig", vertelt Nijsen.
