Dat de coronacrisis voor de zorg naast problemen ook veel kansen oplevert, is inmiddels misschien een open deur. Het wemelt van de nieuwe initiatieven – vooral op e-health-gebied – en bedrijven staan te trappelen om hun zorginnovaties te implementeren. Maar dat is niet altijd een simpel gebeuren. Je moet als zorginnovator opvallen, je vinding moet iets toevoegen en ook nog eens toekomstbestendig zijn.
Met alleen enthousiasme redt een zorgvernieuwer het niet. Er zijn stapels goede ideeën waarin de bedenkers geloven, die vervolgens verzuipen in de Nederlandse regeltjescultuur. Vaak komen zorgverzekeraars in beeld als men met zorginnovaties financieel voet aan de grond probeert te krijgen, maar er lijkt weinig structuur te zitten in dat traject.
Een voormalig zorgprofessional die tegenwoordig als implementatie- en opschalingscoach actief is, kent diverse praktijkvoorbeelden. Van instellingen die enthousiast met e-health van start gaan en daarin flink investeren. Maar waarbij het vervolgtraject verwatert omdat het nieuwe initiatief niet blijvend wordt onderhouden. Het is een les die hij benadrukt: enthousiasme voor een nieuw idee is belangrijk, maar op zichzelf niet genoeg. Van groter belang is het borgen van de continuïteit ná implementatie.
Eindgebruiker centraal bij zorginnovaties
Volgens die zelfde coach moet ook het begin anders. Bij het ontwikkelen van een idee voor zorginnovaties moet je vanaf het eerste begin de patiënt/eindgebruiker centraal stellen en daar houden. Vaak zijn er tevoren allerlei meningen over hoe eindgebruikers zo’n vernieuwing zouden ervaren. In de praktijk blijkt dat soms flink anders uit te pakken.
Om de innovatie uiteindelijk te laten slagen, zijn er naast de gebruiker nog twee partijen van wezenlijk belang. Dat zijn:
- Mensen die in staat zijn de vertaling te maken van de zorginhoud naar technologie.
- Een technologiebedrijf dat vanuit oprechte betrokkenheid helpt mee-ontwikkelen.
Bij het ontbreken van één van de drie is het waarschijnlijk beter om helemaal niet aan het project te beginnen.
Implementatie e-health in stroomversnelling
De huidige COVID-19 crisis heeft de implementatie van e-health in een stroomversnelling doen belanden. Toch loopt de zorg wat betreft contact-op-afstand achter bij andere sectoren. De aspecten van gebrek aan vertrouwen, onbekendheid met de mogelijkheden, onvoldoende bewijs voor de meerwaarde en onduidelijkheid over privacy houden in dit kader al jaren doorbraken tegen. Dat heeft te maken met het kennelijk moeilijk loslaten van bestaande structuren en systemen.
In een aantal snel groeiende economieën schieten ziekenhuizen uit de grond die wat betreft e-health en innovatie enorm op ons voorlopen. Omdat daar begonnen werd met een leeg vel papier: er was de vrijheid om met fundamenteel andere uitgangspunten te beginnen. Wellicht kunnen we veel verwachten van de komende generatie, die veel meer dan de huidige gericht is op zorg te dragen voor het welzijn van de hele planeet. Daar valt een frisse blik en misschien wel een nieuwe aanpak te verwachten.
Zwaarder inzetten op zorg op afstand
Voor dit moment is veel zwaarder inzetten op het gebruik van zorg op afstand nodig dan tot nu toe is gedaan. Hopelijk leiden de gunstige ervaringen met beeldbellen van de afgelopen maanden tot een dergelijke beweging.
Bij de veelheid van technologische ontwikkelingen lijkt er wel behoefte aan coördinatie en standaardisatie. Zoals duidelijk werd op een recent ICT-congres waar diverse aanbieders van platforms voor het verwerken van patiëntgegevens aanwezig waren. Stuk voor stuk prima systemen, maar ze bleken na wat grondiger bestudering onderling niet compatibel te zijn.
Hoopgevende initiatieven zorginnovaties
Er zijn hoopgevende initiatieven van ziekenhuizen die intern aan de slag gaan met zorginnovaties, ook op basis van toepassingen die vanuit personeel en patiënten worden aangedragen. Veel ondernemers blijven echter huiverig omdat ze eraan twijfelen of hun investering wel tot voldoende opbrengst zal leiden. Maar zonder investeren kan groei niet bestaan: je moet het strategisch, overdacht en slim doen en vertrouwen op een bepaalde voorspelbaarheid. En die is mogelijk, want er zijn veel kundige professionals in ons land en veel data om uit te putten. Voeg er iets meer durf aan toe en dan moet het lukken.
Het platform Zorg voor innoveren startte dit voorjaar met een subsidieregeling voor implementatie- en opschalingscoaches. Die bleek in een behoefte onder zorginnovatoren te voorzien: de regeling werd wegens grote belangstelling voortijdig gesloten. Op 1 september wordt een volgende ronde opengesteld.
Met dank aan Rob Kimpen, Bedrijfsadviseur bij HKB voor zijn bevlogenheid en enthousiasme.
