Eenduidige én digitale informatie-uitwisseling zijn cruciaal: tussen zorgaanbieders onderling en tussen patiënten en zorgaanbieders. Het komt ten goede aan de gezondheid van de patiënt en aan de kwaliteit van zorg. Ook kunnen eenduidig vastgelegde gegevens worden hergebruikt voor onderzoek en bedrijfsvoering. Bijkomend voordeel is dat de administratieve lasten worden teruggedrongen. Tussen het ontwikkelen en het in gebruik nemen van een informatiestandaard is wel een aantal stappen nodig om de kwaliteit van de standaard en bijbehorende zorg te kunnen waarborgen.
Het gaat hier om een zeer zorgvuldig proces dat vaak niet binnen enkele maanden is afgerond. Maar als de informatiestandaard eenmaal is gerealiseerd, dan heeft het jarenlang een toegevoegde waarde voor de zorg. Alleen: hoe zorg je er nu voor dat de standaarden op een goede manier in de software worden ingebouwd?
Eerst wordt er met vertegenwoordigers van de zorgdiscipline en met mensen van Nictiz een standaard opgesteld. Vervolgens aan softwareleveranciers de uitdaging om deze in te bouwen in hun software-systemen. Na dit traject is het voor alle partijen heel fijn dat er een toetsing wordt gedaan, vertelt Paul Vermeulen, manager kwalificeren bij Nictiz.
“Het is goed dat iedereen de afgesproken mogelijke kwaliteit nastreeft en dat we daarover gezamenlijk afspraken hebben gemaakt. Of dat ook allemaal in de werkelijkheid goed verloopt, komt tot uiting bij het toetsen van een ingebouwde standaard in een softwaresysteem. Na een gezamenlijke testperiode met leveranciers volgt het definitieve kwalificatieproces. Hier komen alle inhoudelijke onderdelen van de standaard samen. Aan de hand van deze toets kunnen we controleren of het goed op elkaar aansluit.”
Drie grote gevaren
Bij het implementeren van standaarden in de software en in de werkprocessen liggen drie grote gevaren op de loer: onjuiste, onvolledige en onzekere implementatie. Een doeltreffende oplossing om gestructureerd een vinger aan de pols te kunnen houden, is het kwalificeren van de informatiestandaarden die softwareleveranciers willen inbouwen.
Wij zien kwalificeren niet alseen noodzakelijk kwaad
Door de kwalificatie over te laten aan een externe en onafhankelijke partij, creëer je vertrouwen. Er is dan een toelatingsproces dat eenvoudig én eenduidig is, stelt Vermeulen. “Door de kwalificatie te laten plaatsvinden door een onafhankelijke partij, kan vertrouwen tussen partijen ontstaan, waardoor barrières voor de informatie-uitwisseling worden voorkomen en/of opgelost.”
Vermeulen houdt de RDW (Rijksdienst Wegverkeer) als voorbeeld voor. Vergelijk het kwalificeren van een standaard met de toelating van nieuwe typen voertuigen tot de weg. Een onafhankelijke partij, zonder belangen bij een autofabrikant, bepaalt of nieuwe auto’s aan de veiligheidsregels voldoen. Alleen als de auto’s aan alle veiligheidsregels voldoen, mogen de exemplaren worden verkocht en worden toegelaten tot de openbare weg.
Vermeulen: “Dit zorgt ervoor dat weggebruikers meer vertrouwen hebben in het aanbod van autofabrikanten, dat de veiligheid op de weg voor alle verkeersdeelnemers toeneemt en dat auto’s gemakkelijker kunnen worden verzekerd. Met een kleine investering vooraf worden (mogelijke) problemen in het verkeer voorkomen. En dan is het ook nog eens zo dat de van tevoren opgestelde veiligheidsregels door een onafhankelijke partij worden getoetst.”
Verbetering zorginhoudelijke informatie
Aan de hand van vooraf vastgestelde criteria wordt bekeken of een softwareleverancier al dan niet is geslaagd. Je krijgt dan een circuit voor informatiestandaarden – en dus een verbetering van zorginhoudelijke informatie – die in samenspraak zijn ontwikkeld en worden geïmplementeerd.
In het begin van het kwalificeren was er onder ICT-leveranciers wel sprake van koudwatervrees. Richard Heuft van CompuGroup Medical (CGM) kan het zich nog goed herinneren. In Nederland bedient CGM meer dan 3.200 klanten in de eerstelijns zorg (huisartsen, apotheekhoudende huisartsen, apotheken, zorggroepen, politheken, HAP).
Als productmanager bij CGM heeft Heuft al bijna tien jaar ervaring met het kwalificeren via Nictiz: “Het is destijds begonnen met het kwalificeren van de ingebouwde tools voor de standaarden van huisartsen en apothekers. Het doel was toen om landelijke standaarden te creëren voor de communicatie bij deze twee doelgroepen. Het was en is nog steeds belangrijk dat er eenheid is in de berichten die worden uitgewisseld en dat deze berichten van een goede kwaliteit zijn.”
