Technologie maakt zorg menselijker én redt levens. Zo verwoordt NVIC-voorzitter Diederik Gommers het centrale thema van de ICT&health Openingsmanifestatie op 17 juni 2021. In een breed scala aan plenaire presentaties, expertsessies en workshops is te zien en leren hoe we dat met digitale zorg kunnen waarmaken. Hoe ondersteunen we zorgprofessionals zodat ze met meer plezier naar hun werk gaan? Hoe besparen we tijd door beschikbare capaciteit beter te gebruiken? En hoe werken we aan meer gezondheid om onze zorg ook in de toekomst voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te houden? De eerste stappen zijn al genomen, nu is het tijd om samen door te pakken!
De afgelopen vier jaar vormde de ICT&health Openingsmanifestatie de start van de nationale e-health week. Nu digitale zorg een algemeen bekend fenomeen is, heeft het ministerie van VWS gekozen voor een ander concept: de Slimme Zorgestafette. In de maand februari konden zorgbestuurders en professionals kennis delen over innovaties en slimme initiatieven die de zorg verbeteren.
Gedurende vier weken vond telkens in één regio (oost, west, noord, zuid) een regionale bijeenkomst plaats, gevolgd door in totaal 210 lokale (online) activiteiten. Die trokken dit jaar samen ruim 32.500 bezoekers. De ICT&health Openingsmanifestatie zou eind januari de eerste Slimme Zorgestafette inluiden, maar is vanwege COVID-19 verplaatst naar 17 juni. Ook nu is het thema ‘next step digitale zorg’ echter onverminderd actueel.
Problemen oplossen
COVID-19 heeft aangetoond dat digitale zorg een must is, nu en in de toekomst. De onderliggende problemen die we met technologie kunnen oplossen, gaan echter veel verder dan de pandemie. Digitalisering is hét antwoord op het nu al nijpende tekort aan zorgprofessionals. Hen goed ondersteunen en slimmer inzetten, leidt tot meer werkplezier en bespaart tijd. Bovendien kan zorg beter worden afgestemd op de behoefte van de patiënt, die met technologie meer regie krijgt over zijn gezondheid. De eerste stappen in de goede richting zijn de afgelopen jaren al gezet. Hoe we dit samen uitbouwen tot een toekomstbestendig zorgstelsel, waarin de menselijke maat leidend is, staat centraal op de komende Openingsmanifestatie.
Gevarieerd programma
Het programma bestaat ook dit jaar uit een gevarieerd aanbod aan plenaire presentaties, expertsessies en workshops van professionals uit het zorgveld en (innovation) partners van ICT&health. Praktijkgericht en met hetzelfde doel: de volgende stap zetten in digitale zorg. Het plenaire programma wordt net als voorgaande jaren geleid door Lea Bouwmeester, boundary spanner bij consultancybureau BeBright en voorzitter van de ICT&health Redactieraad. Zij gaat tijdens de Openingsmanifestatie in gesprek met toonaangevende zorginnovatieversnellers.
Eén van hen is huisarts en klinisch epidemioloog Jasper Schellingerhout, die bezoekers meeneemt naar de volledig digitale huisarts. Hij ziet op deze weg een obstakel dat vaak voorkomt bij het opschalen van zorginnovaties. “Afgelopen jaar is gebleken dat de plaats- en tijdsonafhankelijke eigenschappen van digitale functionaliteit onze opties verbreden om de huisartsenzorg vorm te geven. Maar om hier de vruchten van te plukken, zullen we fundamenteel anders moeten gaan denken over de manier waarop wij zorg leveren. Nu is er nog te weinig motivatie tot verandering. Past digitale zorg niet helemaal in het proces of is er geen directe meerwaarde, dan is er de neiging om de bestaande situatie te handhaven.”
Schellingerhout kijkt er echter anders tegenaan. “Stel dat je dit omkeert: alle zorg wordt in de basis digitaal geleverd en alleen fysiek als dat nodig is. Zou je dan alle Nederlanders in de toekomst kunnen (blijven) voorzien van huisartsenzorg, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit?” Het boeiende antwoord op deze vraag geeft de huisarts tijdens de Openingsmanifestatie.
Financiële meewind
Zo’n ‘next step’ wordt ook gezet door vele andere innovators, die op 17 juni tijdens het ICT&health congres aan het woord zijn gekomen. Zo maakt binnen Prisma een groeiend aantal artsen gebruik van elkaars expertise, dwars door de verschillende lijnen heen. Initiatiefnemer Paul Koning vertelt welke vlucht dit digitale meedenkconsult heeft genomen. En Frederieke de Bruijne, projectleider Value Based Health Care bij het Maasstad Ziekenhuis, belicht hoe het medical service platform voor mensen met chronische darmziekten (IBD) steeds verder wordt uitgebouwd. Zo wordt zorg dicht bij de patiënt geboden, op de manier en het moment, waarop het hem uitkomt.
De Bruijne, Koning en Schellingerhout innoveren met steun van zorgverzekeraars, die eerder dit jaar met VWS hebben afgesproken om bewezen goede digitale zorg gezamenlijk te omarmen. Tijdens de Openingsmanifestatie gaan de betrokken partijen uitgebreid in op deze Versnellingsimpuls, die het opschalen van digitale toepassingen financiële meewind moet geven.
Daarnaast vertellen Zorgverzekeraars Nederland en het Zorginstituut Nederland en het ministerie van VWS hoe zij eraan kunnen bijdragen dat innovaties, die leiden tot meer werkplezier, minder tijdsdruk en meer eigen regie voor de patiënt, sneller vooruitkomen. Dit doel heeft ook het Vliegwiel voor digitale transformatie. Programmamanager Patiëntenfederatie Nederland laat zien welke praktische tools het Vliegwiel beschikbaar stelt aan zorginnovators.
Rode draad
Een andere rode draad op de Openingsmanifestatie is de platformzorg, die onder invloed van COVID-19 een enorme boost heeft gekregen. Zo laat Sabine Pinedo, vasculair internist en directeur van Vital10, zien hoe je welzijn, eerste en tweede lijn digitaal en duurzaam met elkaar verbindt en er zo voor zorgt dat mensen zelf meer regie krijgen over hun gezondheid.
Ook de GGZ toont zich online zeer actief. Een mooi voorbeeld hiervan is het platform-ecosysteem waaraan GGZ-organisatie VIGO bouwt. Bestuursvoorzitter Jolande Tijhuis geeft een update en legt uit hoe VIGO ervoor zorgt dat er – niet alleen tijdens de coronacrisis - tijdig geestelijke zorg wordt geboden. Zo wordt voorkomen dat psychische problemen zich verergeren, krijgen mensen ondersteuning op de plek waar ze graag zijn en op het tijdstip dat hen uitkomt. Dit geeft patiënten meer grip op hun mentale gezondheid, terwijl ook VIGO’s zorgprofessionals flexibeler zijn in het bepalen van hun werktijden.
Belangrijke aandachtsgebieden
Belangrijke aandachtgebieden op de Openingsmanifestatie zijn verder beslissingsondersteuning via kunstmatige intelligentie, value based health care en het verbeteren van ouderenzorg met behulp van digitale innovaties.
Hoe dit in de praktijk werkt, vertellen bestuurders en zorgprofessionals van onder meer het Maasstad Ziekenhuis, OLVG en UMC Utrecht, VVT-organisaties Omring en ZorgSpectrum, telediagnostisch platform Cleo SmartCare en het Platform Inzet van Technologie voor Gezondheid en Welzijn (PIT). Ook (innovation) partners van ICT&health, waaronder BeBright, Deloitte, KPN Health, MedMij, NEN, NFU, Philips en Rabobank, geven in expertsessies aan hoe zij digitale zorg naar een hoger plan willen tillen.
Voor praktische vragen over data en recht is Theo Hooghiemstra op de Openingsmanifestatie aanwezig. Zorginnovatie-expert Joris Arts belicht wat de zorg kan leren van digitale innovaties in andere sectoren.
Afscheid van SG
Op 17 juni nemen we ook afscheid van Erik Gerritsen als secretaris-generaal van VWS (lees ook het afscheidsinterview met hem op pagina 21-25). Hij is aanwezig tijdens het congres, waar we met zijn energie en spirit de kracht van digitale zorg benadrukken: digitaal als het kan, zodat we ruimte overhouden voor fysieke zorg als het moet. Kortom, toekomstbestendige zorg waar zorgprofessionals met veel plezier aan werken.
