Innovatieve aanpak van uitdagingen in zorg, gezondheid en wonen

In de regio Arnhem-Nijmegen start een nieuw initiatief: het Digital Health Challenge Lab. Hierin creëren regionale partners een inwonergedreven zorginnovatie-aanpak waarin de frustraties en wensen van inwoners, woningcorporaties, zorgprofessionals en zorgorganisaties beantwoord en opgelost worden. Denk hierbij aan (eigen) gezondheid, het zorgaanbod en het zorgproces. Dit vraaggestuurde innoveren is een verschil met de ‘oude’ situatie, waarbij veelal sprake was van aanbodgestuurde innovatie.

Als we zonder structurele veranderingen goede zorg willen blijven garanderen, moet in 2040 maar liefst 25 procent van de beroepsbevolking werkzaam zijn in de zorg. Het is duidelijk dat we daar in Nederland de menskracht niet voor hebben. De zorg dreigt zonder ingrepen dan ook onbeheersbaar en onbetaalbaar te worden. Het landelijke beleid richt zich op 2030, waarbij 50 procent van de zorg in de thuissituatie dicht bij de burger zou moeten plaatsvinden. 

Programmamanager Floor van de Watering hierover: “In onze regio vroegen partners zich af: ‘Hoe moeten we dit organiseren?' 'Hoe kunnen mensen veilig voor zichzelf en elkaar zorgen?' 'Hoe verhogen we de productiviteit van zorgprofessionals zonder de menselijke component weg te rationaliseren?' Deze vragen willen we nu met een breed consortium beantwoorden. Dat kan namelijk niet vanuit één sector alleen, dus het is noodzakelijk om dit integraal te doen met alle partijen die actief zijn in de wijken op het gebied van zorg, gezondheid, ondersteuning én de woonomgeving. Wij geloven dat digitale oplossingen de potentie hebben om een deel van de problemen op te lossen.” 

Van aanbod- naar vraaggestuurd

Een cruciaal aspect van het Digital Health Challenge Lab is het proces van het identificeren en aanpakken van de uitdagingen waarmee inwoners, zorgverleners, woningcorporaties en andere belanghebbenden worden geconfronteerd op het gebied van gezondheid, welzijn en wonen. Hierbij staan drie wijken centraal waarin inwoners, zorgverleners en studenten al samenwerken. 

Mede-initiatiefnemer Tom van de Belt geeft aan: “We starten vooral geen nieuwe dingen maar sluiten aan bij bestaande initiatieven. De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen heeft meer dan 30 bestaande labs en werkplaatsen in onze regio waarin studenten, docenten, onderzoekers, professionals en burgers samenwerken aan projecten en onderzoeken uit de praktijk. Dit zijn fysieke locaties in wijk- en gezondheidscentra en daarom dé plek om problemen en wensen op te halen.” 

Challenges

Via workshops en interactieve methoden worden de frustraties, wensen en behoeften van de wijk in kaart gebracht. Op basis hiervan worden challenges gedefinieerd. Deze challenges zijn de kern van het project, omdat ze de basis vormen voor de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die nauw aansluiten bij de behoeften van inwoners en de wijk. 

De partners leggen de focus op het oplossen van challenges rondom: gezondheidsverschillen van burgers verminderen (preventie); langer thuis zonder zorg;  zonder professionele hulp thuis verblijven; met minder medewerkers meer patiënten/cliënten bereiken. Dit alles om de zorg beheersbaar en betaalbaar te houden. Op basis van deze challenges kunnen bedrijven gericht innovatieve producten en/of diensten ontwikkelen en/ of opschalen waar ook daadwerkelijk vraag en draagvlak voor is.

Samen met bedrijfsleven

Voor bedrijven biedt dit project een unieke kans om samen met kennis- en onderwijsinstellingen, de praktijk en inwoners hun technologische ontwikkeling te stroomlijnen. Door precies te weten welke uitdagingen moeten worden aangepakt en welke behoeften er bestaan binnen de wijk, kunnen bedrijven in co-creatie met het Digital Health Challenge Lab-partners gerichtere oplossingen ontwikkelen die a) een positieve impact hebben op het welzijn van inwoners en zorgverleners en b) een sterke business case hebben. 

Door te investeren in technologieën die inspelen op uitdagingen, kunnen bedrijven naast het  bijdragen aan het verbeteren van de zorg en het welzijn, ook nieuwe marktkansen benutten en hun concurrentiepositie versterken. Dit is een groot verschil met de oude situatie, waarin oplossingen naar de zorg werden ‘gepusht’.

Verschillende fasen

In het Challenge Lab, dat minstens drie jaar duurt, worden verschillende fasen doorlopen. Van de Watering: “Uiteindelijk willen we komen tot 15 challenges. Daarbij gaat het bij iedere challenge om een concreet probleem. In de eerste fase starten we juist met een open challenge. Zo krijgen we een beeld van welke innovaties er nu al in de markt of in ontwikkeling zijn. Tegelijkertijd identificeren we de zorg-, welzijns- en woonuitdagingen van inwoners en instellingen in een praktijkonderzoek. Op 7 november koppelen we de resultaten hiervan terug. Vanaf dat moment starten we ook met specifieke challenges. Zo kunnen we gerichter de innovaties vinden die aansluiten bij de regionale behoeften en wordt de kans op succesvolle implementatie groter.” 

Vanaf het begin wordt de eigen aanpak onder de loep genomen, vertelt Van de Belt: “Vanuit de HAN zijn meerdere lectoraten betrokken bij het Challenge Lab, die veel kennis over - en ervaring hebben met - praktijkgericht onderzoek. Op de eerste plaats helpen onderzoekers met het op de juiste manier ophalen van problemen. Ten tweede bekijken we per challenge hoe de verschillende fasen worden doorlopen en wat het resultaat is, zoals de meerwaarde voor inwoners of zorgverleners, of het aantal mensen dat gebruik maakt van een innovatie. Ook kijken we naar wat goed ging en wat beter kan zodat we dit bij een volgende challenge mee kunnen nemen. Tenslotte brengen we de impact van het gehele project in kaart.” 

Kansen zorgprofessionals

In het Digital Health Challenge Lab wordt nadrukkelijk ingezet op het welzijn van zorgprofessionals, waarbij zorgtechnologie een rol kan spelen bij het vergroten van het werkplezier van medewerkers. Vooral wanneer technologieën worden ingezet die het werkproces ondersteunen en de ervaren werkdruk verminderen, kan dit volgens Van de Watering bijdragen aan een positieve werkomgeving. 

“Met name de mogelijkheid tot tijdsbesparing draagt bij aan het verlagen van de werkdruk en het verbeteren van het werkplezier van medewerkers. Bovendien kan het project een aanzienlijke economische meerwaarde opleveren, met nieuwe zakelijke kansen voor bedrijven die innovatieve oplossingen ontwikkelen. En het aantrekken van investeringen en het stimuleren van de lokale werkgelegenheid. Dit resulteert in een bloeiende economische omgeving die profiteert van de synergie tussen zorg, wonen, welzijn én technologie, terwijl het werkplezier van medewerkers wordt vergroot.”

100@home

Met het startschot van het Digital Health Challenge Lab wordt een eerste open challenge voor ondernemers uitgezet. In de Open Call ‘100@home’ zoekt het team vernieuwende (digitale) technologieën, producten en diensten die ervoor zorgen dat ouderen langer, gelukkig en zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Van preventieve oplossingen tot en met intensievere zorgtoepassingen. 

Heeft jouw bedrijf een (deel)oplossing die thuis- en mantelzorg beter en betaalbaarder kan maken? Doe mee met de Open Call.