Dat er veel gaat veranderen op zorggebied de komende jaren, is geen verrassing meer. Nederland telt steeds meer senioren, wat onherroepelijk inhoudt dat de zorgvraag zal toenemen en het aantal mensen dat werkzaam is (ook) in de zorg, zal afnemen. In de komende uitgave van ICT&health vertelt Bianca Buurman, voorzitter van Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) en Hoogleraar Acute Ouderenzorg, bevlogen over de mogelijkheden die zij ziet om deze ‘zorgkloof’ vanuit het perspectief van de beroepsgroep van verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verzorgenden, onder andere met behulp van digitale innovaties, adequaat te dichten.
En die innovatie is hard nodig om de grootste uitdaging die V&VN voor de komende jaren ziet aan te pakken: de toename van de zorgvraag, met name door de vergrijzing, in combinatie met de schaarste aan verpleegkundigen en verzorgenden. Het tekort aan verpleegkundigen gaat naar verwachting oplopen tot honderdduizend op het totaal van nu rond de 425.000 verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verzorgenden.
Tweeledige aanpak
"Dat is een hele grote uitdaging, want we krijgen dan dus te maken met een enorme ‘zorgkloof’. Daar kun je wat ons betreft twee dingen aan doen. Enerzijds voldoende blijven opleiden en zorgen dat mensen behouden blijven, maar daar zul je nooit alles mee kunnen opvangen. Anderzijds moet je ook actief gaan voor het verminderen van de zorgvraag. Dat kan bijvoorbeeld door meer in te zetten op het behouden van gezondheid en door middel van preventie."
Digitalisering - en andere vormen van innovatie - zou daar een rol in kunnen spelen, meent Buurman, maar ook het kritisch kijken naar de zorg in de laatste levensfase. "Ik denk dat we soms te lang blijven doorgaan met behandelen. Mensen maken de meeste zorgkosten in het laatste jaar van hun leven. Dat is logisch, want je wordt steeds kwetsbaarder naarmate je ouder wordt en je hebt steeds meer zorg nodig in deze fase. De vraag hierbij is wel, of alles wat we bieden aan zorg in die laatste levensfase bijdraagt aan de kwaliteit van leven. We blijven maar doorgaan met behandelen, terwijl er ook gekozen kan worden voor goede palliatieve zorg, die de laatste levensfase wellicht een stuk menselijker kan maken. De discussie hierover wordt nog te weinig gevoerd vind ik."
Meer focus op innovatie
Momenteel wordt de focus op het gebied van de zorgkloof vooral gelegd op efficiëntie: meer werk doen met minder mensen. Buurman denkt dat er meer focus nodig is op innovatie en op veranderingen. Zoals het gesprek voeren over hoe lang doorgaan met behandelen, en op het bieden van tijd en ruimte voor kwaliteitsverbetering. Dat zal uiteindelijk juist veel efficiënter blijken.
"Wat ik belangrijk vind om te noemen in dit verband, is de invoering van de Chief Nursing Information Officer, die een significante strategische rol kan gaan spelen. Deze functie is al bekend in de ziekenhuiswereld, maar is nu ook in opkomst binnen de verpleeghuizen, de verstandelijk gehandicaptenzorg en de GGZ. De CNIO speelt een cruciale rol in de verbinding tussen het verpleegkundig proces en digitalisering in de zorg."
Lees het hele interview met Bianca Buurman in ICT&health editie 2, die op 12 april verschijnt. En/of bezoek haar rake keynote tijdens de ICT&health World Conference van 14-16 mei in het MECC Maastricht.
