Een cliënt van zorgorganisatie HVO-Querido heeft een innovatieve ‘zelfcheck-app’, specifiek voor mensen met schizofrenie en OCD ontwikkeld. Schizofrenie is een psychische aandoening die zich kenmerkt door wanen en hallucinaties, terwijl OCD wordt gekenmerkt door obsessieve gedachten en dwangmatig gedrag. Inmiddels is deze Mindlez-app 5.500 keer gedownload. De app is 24/7 beschikbaar voor gebruikers en heeft de potentie om ziekenhuisopnames te voorkomen, doordat hij mensen helpt hun eigen gedachten te evalueren en ‘valse signalen’ te onderkennen.
Het is bijzonder dat een jonge cliënt (29) in de ggz eigenhandig een zelfcheck-app heeft ontwikkeld om mensen met schizofrenie en OCD op specifieke wijze te ondersteunen. Deze cliënt, die anoniem wenst te blijven, begon anderhalf jaar geleden aan dit project Mindlez en wordt bij de ontwikkeling ondersteund door digitaal adviseur Aarnout Mettes vanuit HVO-Querido. Inmiddels is de app al 5.500 keer gedownload en heeft hij 1.850 actieve gebruikers.
Dwanggedachten
De app-ontwikkelaar begrijpt zelf vanwege zijn aandoening als geen ander waarom deze digitale interventie in de praktijk goed kan helpen. "Mensen met dit soort psychiatrische aandoeningen ontvangen vaak valse signalen," legt hij uit. "Mijn idee was om een app te ontwikkelen die mensen helpt om deze ondermijnende gedachten te herkennen en hun eigen brein te conditioneren in de richting van juiste gedachten. Deze Mindlez-app is in feite een soort brein-TomTom die waarschuwt voor wanen of dwanggedachten."
Digitalisering in ggz
De ontwikkeling van Mindlez past ook goed bij de trend om technologie in te zetten in de gezondheidszorg. Apps en thuismonitoring zijn met name geschikt voor chronische ziekten zoals COPD, diabetes, hartfalen en sommige psychische aandoeningen. In de psychiatrie, waar ziekten vaak een chronisch karakter hebben, worden zelfmanagement applicaties ook steeds vaker ingezet. Recent Amerikaans onderzoek van Evan Goulding, Cynthia Dopke en Rebecca Rossom toont bijvoorbeeld aan dat een speciale app voor mensen met een bipolaire stoornis. De ontwikkeling van de Mindlez app, gericht op mensen met schizofrenie of OCD, sluit goed aan op de inzichten uit dit onderzoek.
24/7 digitale toegang tot CGT-sessie
Het grote voordeel van de nieuwe applicatie Mindlez is dat hij cliënten 24/7 toegang tot een digitale CGT-sessie biedt en zodoende de eigen regie van mensen kan worden bevorderd. CGT, ofwel Cognitieve Gedragstherapie, is een vorm van therapie die helpt bij het aanpakken van foute denkpatronen. In de praktijk gebeurt dat nog met name meestal tijdens gesprekken met een hulpverlener zoals een psycholoog.
Gebruikers van Mindlez kunnen, bijvoorbeeld als ze aan het waarheidsgehalte van hun gedachten beginnen te twijfelen, een zelftest doen of hun eigen vragen in te voeren. Een voorbeeldvraag is: ‘Heb je het gevoel dat iedereen tegen je is?’ Vervolgens geeft de app aan of het antwoord van de gebruiker wel of geen fout signaal betreft. De ontwikkelaar gebruikt zijn app zelf ook als zelfcorrectie: "Het werkt als een soort Pavlov-effect, het helpt bij het conditioneren van het brein. Ik weet nu bijvoorbeeld op het moment dat ik de app wil gaan gebruiken al dat ik waarschijnlijk te maken heb met foute signalen.”
Foute signalen
Aarnout Mettes, die de cliënt heeft geholpen met de app-ontwikkeling benadrukt het potentieel van de app om opnames te verminderen en mensen tijdig bewust te maken van ‘foute signalen’. “Het unieke aspect van deze app is dat hij ontwikkeld is door iemand die zelf ervaring heeft met een psychische aandoening.”
De ontwikkelaar heeft eigen geld in het project geïnvesteerd en is niet geïnteresseerd in financieel gewin. De app is dan ook gratis te downloaden in de Google Play Store. Hij is blij met de goede ondersteuning die hij bij de ontwikkeling van HVO-Querido krijgt. Samen met Aarnout heeft hij nu ook een crowdfunding opgezet om de app verder te ontwikkelen en in de toekomst gratis beschikbaar te houden.
Mindlez geeft zelfvertrouwen
Deze nieuwe 'brein-TomTom' is een opvallende innovatie in de geestelijke gezondheidszorg. Aarnout en de ontwikkelaar hopen dat er in de toekomst nog veel meer digitale hulpmiddelen gaan worden ontwikkeld door - of in ieder geval mét - cliënten met psychiatrische aandoeningen. Wat betreft de toekomst van Mindlez denken beiden op termijn aan een integratie met kunstmatige intelligentie, maar ze vinden het moment nog niet rijp om daarover een tipje van de sluier op te lichten. Zeker is wel dat het aantal gebruikers nu opvallend snel groeit, de aanpak succesvol is en de reviews goed zijn. "Het helpt mij om mijn mentale gezondheid stabiel te houden," vertelt bijvoorbeeld een gebruiker terwijl weer een ander stelt: “Deze app biedt echt een uitstekende CGT-interventie die mijn zelfvertrouwen en concentratie versterkt."
