Innovatie is onlosmakelijk verbonden met verandering. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Veranderprocessen zijn complex en weerbarstig, terwijl het resultaat aanvankelijk nog onzichtbaar is. Hoe creëer je dan toch de juiste beweging en mindset voor innovatie? De taal van het verhaal blijkt hiervoor een uiterst krachtig hulpmiddel.
De mate waarin mensen zich bewust zijn van een verandering, verschilt per persoon en hangt nauw samen met het perspectief van waaruit je kijkt. Zo zijn de direct betrokkenen zich sneller bewust van een verandering, dan degenen die er verder vanaf staan. Als er bijvoorbeeld een robot bij je komt wonen, dan staat de verandering letterlijk in je huiskamer.
Maar er kijken ook veel mensen op afstand mee. Zij zien de contouren van de toekomst stapsgewijs zichtbaar worden. Een toekomst die nog ongrijpbaar is en vol onduidelijkheden zit, maar die wel iets bij hen oproept.
Innovatie bevindt zich precies op dat snijvlak: een toekomstbeeld schetsen, dat veel mensen zich nog niet concreet kunnen voorstellen. En de beweging in die richting in gang zetten door te verkennen, ervaren en stappen te zetten. Kortom, door gewoon doen, voorzichtig vormgeven en continu bijstellen.
Creëer een veilige omgeving
Een belangrijke succesfactor bij innovatie en verandering is dat je je daarbij veilig kunt voelen. Wie zich veilig en geborgen voelt, staat opener voor verandering. Het creëren van een veilige verandersfeer is in mijn ogen dan ook één van de belangrijkste randvoorwaarden voor innovatie. Een sfeer, waarin mensen in hun eigen tempo mee kunnen bewegen met de nieuwe ontwikkelingen.
Maak hiervoor niet alleen de verandering zichtbaar, maar zorg ervoor dat betrokkenen deze waardevrij kunnen volgen. Mensen krijgen de mooiste inzichten door te zien wat een innovatie met een ander doet en er op veilige afstand deelgenoot van te zijn. Mensen houden van voorbeelden en verhalen.
Phi als verhaal
Bij Philadelphia wordt sociale robot Phi ingezet als boegbeeld van het veranderproces rondom sociale robotica. Phi vormt dé inkijk achter de schermen van het robotteam. En ze maakt het veranderproces transparant, inzichtelijk en behapbaar. Phi deelt simpelweg haar avonturen met haar volgers. Maar het belangrijkste, Phi deelt verhalen rechtstreeks uit de dagelijkse praktijk: de opgedane ervaringen met cliënten, medewerkers, het robotteam en alle andere belevenissen.
Phi is in die zin ‘puur’ en voelt daardoor als betrouwbaar. Met verslag van echte mensen, echte activiteiten en echte inzichten. Geen verzonnen content, maar live ervaringen uit de dagelijkse praktijk. Phi is geen mascotte, Phi is dé vertegenwoordiging van het veranderproces. En iedereen mag zelf bepalen wat hij of zij voelt bij de verhalen van Phi.
Sociale innovatie bepaalt succes
Bij innovatie gaan sociale en technologische innovatie vaak hand in hand. Met een aandeel van zeker 75 procent voor het sociale deel. En laat dat nou net het meest onzichtbare onderdeel van het innovatieproces zijn. Natuurlijk moeten er technisch goed werkende robots ontwikkeld worden, diensten en processen worden ingericht en verdienmodellen worden uitgewerkt. Maar zonder acceptatie van sociale robotica door de mens zelf, heeft het technologische innovatiedeel maar weinig kans van slagen.
Wil je mensen meenemen in een verandering? Maak deze dan laagdrempelig en toegankelijk. Maak het veilig en te overzien. Maak het natuurlijk en menselijk. Maak het iets van iedereen, van brede acceptatie. Stap voor stap. Kleinschalig. Maak het tot meer dan een organisatieverandering.
Het gaat om menselijke acceptatie. En omdat het zo nieuw is, allereerst om maatschappelijke acceptatie. Zodat de voorlopers niet voor gek worden verklaard en de verandering al op voorhand is gedoemd te mislukken.
Gestaag vooruit met kleine stappen
Probeer die eerste stap snel te bereiken en via kleine stappen verder vooruit te gaan. Relatiemanagement en communicatie zijn daarbij belangrijke sleutelfactoren. Mensen gaan een persoonlijke band aan met de verandering, dat verdient serieuze aandacht. Gebruik de kracht van een boegbeeld als verhalenverteller. Een boegbeeld waarmee mensen zich kunnen identificeren. Laat het boegbeeld iedereen meenemen op de spannende reis van verandering.
Gebruik gewoonweg de taal van het verhaal. Steek er actief energie in, geef het prioriteit en ervaar welke vruchten dit afwerpt. Het maakt de verandering transparant en brengt de beweging in het hier en nu. Leuker kunnen we niet maken, wel makkelijker, zou de Belastingdienst zeggen. Of is het bij innovatie misschien net andersom? Makkelijker kunnen we het niet maken, wel leuker.
