De kosten van de Nederlandse zorg stijgen ieder jaar. Mede daarom begon de overheid vier jaar geleden via subsidieregelingen zoals VIPP met het aansporen van zorginstellin-gen om meer te verwijzen, overdragen, overleggen en zorg op afstand te bieden. Ook in het HagaZiekenhuis willen we de zorg, samen met andere zorgaanbieders, zo dicht moge-lijk bij de patiënt organiseren. Daarvoor is veilige en gestandaardiseerde uitwisseling van medische gegevens noodzakelijk. Maar hoe pak je dat aan zonder gereedschap om die uitwisseling te realiseren?
Uit analyses bleek dat vrijwel alle bestaande mogelijkheden voor gegevensuitwisseling zorgen voor een aanzienlijke administratieve last voor de zorgverlener en de zorgadministratie. Wij wilden een oplossing voor gegevensuitwisseling tussen elektronische patiëntendossiers (EPD’s) met zo min mogelijk administratieve handelingen en op basis van standaarden. Bovendien moest die oplossing wat ons betreft helpen om veilig samen te werken met regionale zorgaanbieders én patiënten. Dat Reinier de Graaf, HagaZiekenhuis en Langeland Ziekenhuis destijds vergaande fusieplannen hadden, gaf ons de ideale uitgangspositie om samen aan die oplossing te werken.
Wij sprongen in het diepe, samen met de leverancier van onze EPD’s. Inmiddels zijn we vier jaar verder en hebben we, met bloed, zweet en tranen, een nieuwe standaard neergezet: Zorgplatform. Hierop zijn nu bijna 60 zorginstellingen aangesloten, die gegevens met elkaar kunnen delen, onafhankelijk van het EPD dat zij gebruiken. De aangesloten instellingen werken met onder meer HiX van ChipSoft en het EPD van Epic.
Van theorie naar praktijk
Op papier lijkt het wellicht eenvoudig: de technische en informationele standaarden zijn aanwezig, dus realiseren maar! Maar de praktijk is weerbarstiger. Zowel technisch als organisatorisch stuit je op veel hobbels, waarbij we meermaals de rol van wegbereider op ons moesten nemen.
Een van eerste hobbels bleek de toestemming van de patiënt. Want hoe digitaliseer je dit papieren proces, waarbij naast de patiënten ook onze zorgverleners, juristen, FG (functionaris gegevensbescherming) en PO (privacy officer) allemaal tevreden zijn? Een andere uitdaging: er was geen afsprakenstelsel, zoals bij MedMij. We moesten dus zelf vastleggen wie in de keten verantwoordelijk is voor welk onderdeel binnen het zorgtraject. En zo stonden én staan ons nog veel meer vraagstukken te wachten. Innoveren en samenwerken stelt je echt voor verrassingen, maar uiteindelijk breng je de zorg er wel verder mee.
In het begin hadden wij alleen een strategisch concept. Het heeft ons talloze praatsessies en seminars gekost om onze eigen artsen én andere zorginstellingen van onze visie te overtuigen. Ik ben er best trots op dat dit is gelukt.
Niet te doen
Ons uitgangspunt is en blijft: één bron en één aansluiting met de buitenwereld. Het is namelijk al moeilijk genoeg om gegevens centraal in één opslag te hebben en goed te presenteren. In het veld bestaat de neiging om voor elke nieuwe ontwikkeling een aparte oplossing te bouwen, maar dat is niet te managen. Met Zorgplatform ligt er nu één aansluiting naar buiten en de ‘stekkers’ zijn gedefinieerd en getest. De snelweg ligt er, dus waarom zou je nieuwe wegen blijven bedenken?
Met Zorgplatform hebben we samen met onze EPD-leverancier een universele oplossing gerealiseerd, waarmee, onafhankelijk van achterliggende systemen, gegevens uitgewisseld kunnen worden. De DVZA-discussie (DVZA: dienstverlener zorgaanbieder) verbaast me dus enorm: veel ziekenhuizen hebben met Zorgplatform gewoon al een DVZA in huis!
Nog niet klaar met innoveren
Zorgplatform stáát en bewijst zijn waarde, maar dat betekent nog niet dat we klaar zijn. We hebben nog veel uitdagingen te overwinnen om de samenwerking en gegevensuitwisseling tussen zorginstellingen te optimaliseren. Zo is de BgZ (basisgegevensset Zorg) vaak niet compleet, vanuit de zorgverlener gezien, en is het mijns inziens een valkuil om de BgZ dan nu al uit te breiden.
Laten we eerst zorgen dat de BgZ op een werkbare plek in ons EPD staat en dat we deze eventueel ook kunnen overnemen. De overige gegevens kunnen voorlopig semigestructureerd worden uitgewisseld. Op basis van ervaring en in nauw overleg met alle betrokken partijen kan dan de volgende stap worden genomen. Op deze wijze innoveren gaat niet vanzelf, maar vraagt van iedereen een gezamenlijke visie, lef en een lange adem.
