Nieuwe technologie maakt het mogelijk om efficiënter te meten en sneller en betrouwbaarder diagnoses te stellen op neurologisch gebied. Dat stelt Michel van Putten, neuroloog bij het Medisch Spectrum Twente en hoogleraar Klinische Neurofysiologie aan de Universiteit Twente, in aanloop naar de 58e Dies Natalis van de universiteit. ‘People first technology’ is het centrale thema van deze Dies.
EEG-metingen bieden artsen al langer waardevolle informatie over wat er in de hersenen van patiënten gebeurt. Dergelijke metingen zijn echter ook een tijdrovend proces, dat niet altijd mogelijk is op het moment dat je een meting wilt uitvoeren.
Nu bieden ontwikkelingen op AI-gebied zoals slimme algoritmen en deep of machine learning mogelijkheden om informatie uit EEG's door computers te laten beoordelen, stelt Van Putten, sneller en net zo betrouwbaar. Het MST en de UT verrichten op dit gebied ook al onderzoek naar de mogelijkheid om met AI de uitkomst van een coma beter te voorspellen, zo bleek afgelopen juni.
Grensvlak technologie en zorg
Van Putten verricht een groot deel van zijn onderzoek op het grensvlak tussen technologie en zorg. "Ervaringen die ik binnen het MST (Medisch Spectrum Twente, red.) opdoe, neem ik mee naar de vakgroep op de universiteit. Hier onderzoeken we onder meer hoe we hersenschade als gevolg van een hartstilstand kunnen beperken en hoe wij patiënten met mogelijke epilepsie op een betere en betrouwbaardere manier kunnen diagnosticeren en behandelen."
Zodra een patiënt bij het MST op de intensive care ligt, wordt de hersenactiviteit continu gemeten met het EEG. Dit is zeer informatief, maar de beoordeling kan veel tijd kosten en een specialist is niet altijd op het juiste moment aanwezig, stelt Van Putten. "Wij hebben recent laten zien dat AI het EEG even goed kan beoordelen als de menselijke expert. We gaan dit binnenkort implementeren in het MST. Zo kunnen we onder andere familieleden en intensivisten sneller informeren."
EEG’s worden ook gebruikt bij patiënten met mogelijke epilepsie. Epilepsie is soms moeilijk te behandelen met medicatie. Van Putten hierover: "In het MST wordt bij patiënten met epilepsie ook neuromodulatie toegepast: hierbij worden de hersenen direct of indirect elektrisch geprikkeld. Helaas werkt deze techniek niet bij alle patiënten: het liefst willen we betrouwbaar kunnen voorspellen wie echt baat heeft bij een operatie. We denken dat langdurige EEG-metingen ons deze informatie kunnen geven."
Maandenlang EEG-metingen
Dit zou moeten kunnen met een zeer kleine elektrode van het Deense bedrijf UNEEG Medical, waarmee hersenactiviteit maandenlang gemeten kan worden. Samen met de neurochirurgen werkt het bedrijf nu aan een voorstel om deze meettechniek in het MST te gaan gebruiken, vertelt Van Putten.
"De elektrode wordt net onder de hoofdhuid, boven het oor, geïmplementeerd. Hiermee kunnen we langdurige metingen doen van de hersenactiviteit. We willen dit eerst toepassen en onderzoeken bij patiënten met epilepsie die in aanmerking komen voor een operatie. Zo hopen we ‘biomarkers’ te vinden die voorspellen welke patiënten wel of niet reageren op neurostimulatie; ook verwachten we dat we de neurostimulator beter kunnen instellen."
De hoogleraar benadrukt nogmaals dat het onderzoek waar hij aan meewerkt toont dat EEG’s in de nabije toekomst betrouwbaar door computers geanalyseerd kunnen worden. "Dit bespaart niet alleen tijd en geld; artsen kunnen ook sneller starten met de juiste behandeling en de patiënt weet sneller waar hij/zij aan toe is. De gouden standaard dat EEG’s altijd geanalyseerd moeten worden door mensen is er over tien jaar niet meer. Dankzij technologie kunnen we sneller en betrouwbaarder diagnoses stellen en patiënten beter behandelen!"
