Terwijl we steeds ouder worden, zien we ziektes die voorheen vooral op hoge leeftijd voorkwamen, nu op steeds jongere leeftijd optreden. Gemiddeld hebben vrouwen al op hun 41ste en mannen op hun 45ste een chronische ziekte. Dat stelt verouderingsonderzoeker en hoogleraar interne geneeskunde Andrea Maier in een uitgebreid interview met ICT&health. Zij ziet goede mogelijkheden om ook op jongere leeftijd actief bezig te zijn met gezonder ouder worden. De smartphone speelt daarbij een belangrijke rol.
“De smartphone is helemaal ingeweven in ons dagelijks bestaan en gaat een steeds belangrijkere rol spelen in de gezondheidszorg”, stelt Maier, onder meer hoogleraar Gerontologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, in de oktober/november editie van ICT&health magazine. Een waerable en app zijn een eerste stimulans om op eigen valkuilen te letten op het gebied van bijvoorbeeld leefstijl.
Deze werkwijze is onder andere toegepast tijdens het Europese PreventIT onderzoek onder ouderen tussen de 60 en 70 jaar die het risico lopen binnen 10 jaar niet meer zelfstandig te kunnen functioneren en afhankelijk zijn van zorg.
Selectie via uniek algoritme
Bij deze interventiestudie werkt Maier samen met 9 universiteiten en bedrijven. De studie wordt dit jaar afgerond en levert niet alleen inzichten op voor verbetering van de ouderenzorg. Een opvallend aspect is dat technologie op twee manieren centraal staat: de deelnemende 60- tot 70-jarigen zijn geselecteerd via een uniek algoritme dat kan voorspellen welke personen het risico lopen ADL-afhankelijk te worden (afhankelijk van thuis- of mantelzorg voor eenvoudige verrichtingen).
Het doel van het onderzoek is daarnaast nagaan of technologie mensen kan stimuleren hun leven ‘moeilijker’ te maken. “Daarmee bedoelen we rijker in termen van beweging”, licht Maier toe. “We willen mensen meer en gevarieerder laten bewegen door bijvoorbeeld op één been tanden te poetsen, kniebuigingen te maken op straat of in een stijldansloopje naar de koelkast te gaan. Zo kun je de conditie, spierkracht en balans al een heel stuk verbeteren, waardoor ze minder snel ziek worden en het risico op blessures door vallen afneemt.”
Betrouwbare registratie van belang
Een betrouwbare registratie van de oefeningen vindt Maier belangrijk want uit eerder onderzoek dat ze bij ouderen deed, is gebleken dat ze zichzelf behoorlijk overschatten als ze via vragenlijsten invullen hoeveel ze bewegen. “Tijdens een onderzoek vijf jaar geleden vulde 80 procent van de ouderen in dat ze voldeden aan de beweegnorm van tenminste 30 minuten per dag, 5 dagen in de week bewegen met een verhoging van de hartslag. We hebben hen toen een week lang een accelometer meegegeven en maar 18 procent bleek werkelijk te voldoen aan de norm”. Daarom zijn accelometers nu een vast onderdeel van haar onderzoekspraktijk.
Tijdens onderzoeken met onderzoeksdeelnemers of patiënten merkte Maier ook dat er inhoudelijk betere gesprekken werden gevoerd. Als voorbeeld noemt ze een man die vertelde dat hij een hond had en aangaf voldoende te bewegen omdat hij die drie keer per dag uitliet. “Op de beweegmonitor was echter nauwelijks extra activiteit te zien, dus zei ik hem met een knipoog: waar is de hond? Hij bleek die al jaren niet meer te hebben maar dacht nog steeds dat zijn beweegpatroon goed was.”
Belangrijke rol voor technologie bij leefstijl
Maier focust zich met haar verouderingsonderzoeken in zowel Amsterdam als Melbourne al vele jaren op gezonder ouder worden. “Veroudering begint tussen je 20ste en 30ste zichtbaar te worden. Al voor die leeftijd zouden we bewust bezig moeten zijn met onze leefstijl. Waarom nog 20 jaar wachten tot de eerste ziektes ontstaan”, is Maiers overtuiging. Zij ziet ook hier een belangrijke rol voor technologie.
“Wearables met bewegingssensoren en een hartslagmeter zijn er al, net als bloeddrukmeters voor thuisgebruik. Die zouden we standaard in huis moeten hebben en in ons dagelijks leven moeten integreren met vergelijkbare apps als in ons bewegingsonderzoek bij 60- tot 70-jarigen. Belangrijk is dat mensen gewaarschuwd worden dat iets minder goed gaat, bijvoorbeeld met een gele kaart.”
(Lees het volledige interview met Andrea Maier in de oktober/november editie van ICT&health magazine. Nog geen abonnement? Sluit deze dan hier af.)
Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019
Meer weten over hoe, waarmee en met wie de zorg haar toekomst implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!
