Er is een nieuwe leidraad ontwikkeld over medische bewakings- en alarmeringssystemen. Dit ten behoeve van de zorg voor patiënten die in een ziekenhuis opgenomen zijn en bij wie de vitale parameters bewaakt moeten worden. Deze leidraad, die handvatten geeft om zowel het proces als de techniek te verbeteren om zo de zorg veiliger te maken, is er gekomen op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF).
Op afdelingen waar de zorgverlener actuele kennis nodig heeft van vitale parameters van een patiënt of ongeboren kind, worden medische bewakings- en alarmeringssystemen gebruikt. Daarbij kan het gaan om parameters die betrekking hebben op bijvoorbeeld hartritme, ademhalingsfrequentie, zuurstofsaturatie of bloeddruk. Met behulp van medische apparatuur worden deze waarden gevolgd in de tijd.
Bij het overschrijden van een ingestelde grenswaarde wordt een alarm gegenereerd zodra een ingestelde grenswaarde overschreden wordt. Voorbeelden van afdelingen waar van deze systemen gebruik wordt gemaakt, zijn de intensieve zorgafdeling, de operatiekamer, maar bijvoorbeeld ook kinderafdelingen of verloskamers waar zowel moeder als ongeboren kind bewaakt worden. Een goed voorbeeld van de wijze waarop het in de praktijk werkt, is het nieuwe innovatieve alarmeringssysteem dat bij het Albert Schweitzer ziekenhuis in gebruik is genomen.
Bewakings- en alarmeringssystemen
Aangezien zorgverleners niet continu in de nabijheid van de patiënt verkeren, hebben veel ziekenhuizen gekozen voor de inzet van extra technologie, waaronder ICT-systemen. Intern heeft een ziekenhuis vaak meerdere soorten alarmketens, afhankelijk van interne verschillen in zorgscenario’s op de verschillende afdelingen. Door de verschillende momenten waarin de ketencomponenten zijn gekocht en aangelegd, is er veel variatie in soorten ketens en ketencomponenten. Hierdoor is er sprake van veel verschil tussen ziekenhuizen als het gaat om de kwaliteit en de betrouwbaarheid van alarmketens in de huidige klinische praktijk.
Om zowel het proces als de techniek te verbeteren, om zo de zorg veiliger te maken, biedt de nieuwe leidraad de nodige handvatten. Bijvoorbeeld door het eenduidig definiëren van medische bewakings- en alarmeringssystemen (de ‘medische alarmketen’), het beschrijven van eisen en overwegingen voor het ontwerp en het toepassen van deze medische alarmketens.
Veilig en ondersteunend
Het mag duidelijk zijn dat het systeem bovenal veilig voor de patiënt moet zijn, alsmede ondersteunend voor de zorgverleners, en gebruiksvriendelijk voor de klinisch technici die voor het implementeren en beheren zorg moeten dragen. Verder is de leidraad relevant voor alle klinisch technici, zoals klinisch fysici, biomedisch technologen, medisch technici, klinisch informatici, en zorgverleners die in de tweede en derde lijn betrokken zijn bij de aanschaf, technische inrichting en klinische implementatie van medische alarmsystemen.
Bij de leidraad zijn twee handvatten (pdf documenten) ontwikkeld:
Samenwerking Zoals gezegd is de nieuwe leidraad ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF) in samenwerking met vertegenwoordigers vanuit de cardiologen (NVVC), anesthesiologen (NVA), intensive care artsen (NVIC), kinderartsen (NVK), gynaecologen (NVOG), het CMIO Medisch Informatiemanagement Netwerk NL, Patiëntenfederatie Nederland en Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) met financiering vanuit de Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). Het traject is begeleid door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.
