Wanneer iemand de diagnose endeldarmkanker (rectaalcarcinoom) krijgt, dan betekent dit meestal dat de tumor of tumoren operatief verwijderd worden. Daarbij wordt (een deel van) de endeldarm verwijderd. Bestralingstherapie is wel een optie, maar meestal erg moeilijk toepasbaar De locatie van de tumor maakt dat de bestraling inwendig, ‘op de tumor’ toegediend moet worden. In Nederland zijn maar twee locaties waar deze vorm van bestraling, die bovendien zeer kostbaar is, gegeven kan worden. Tot nu, want Maastro heeft, samen met Varian Medical Systems, een innovatief bestralingsapparaat ontwikkeld, de Maastro Rectal Applicator, waarmee het inwendig bestralen van rectaalcarcinoom heel wat makkelijker, en veel betaalbaarder, wordt.
Maastro heeft Inmiddels zijn de eerste patiënten in een klinische studie al met de nieuwe rectale applicator behandeld. Het apparaat is ook al goedgekeurd en de eerste bestellingen van klinieken zijn al gedaan, maar Maastro wil met deze extra tests de veiligheid en het gebruik nogmaals testen. Dit ook met het oog op het feit dat radiologen die het apparaat straks gaan gebruiken, getraind moeten worden.
Nauwkeurige bestraling
Met de Maastro Rectal Applicator is dus een vorm van inwendige – of contact – bestraling mogelijk, waarbij straling direct op de tumor wordt toegediend. Dit wordt ook wel Brachytherapie genoemd. Hierdoor wordt het omliggende weefsel gespaard en neemt de kans op bijwerkingen af. Met het apparaat kunnen tumoren tot 2,5 centimeter nauwkeurig worden behandeld met een hoge stralingsdosis, wat de effectiviteit van de behandeling vergroot.
De vinding van Maastro, in samenwerking met de Universiteit Maastricht, Varianv(onderdeel van Siemens Healthineers) en SurgEase, betekent een doorbraak op het gebied van Brachytherapie in Nederland. Tot nu toe was deze vorm van bestraling alleen mogelijk met behulp van een zeer complex en kostbaar bestralingsapparaat, die onder radiologen de ‘Vlinder’ genoemd werd omdat die bestralingstechnologie bekend staat als de 'Papillon-methode'. Daarmee wordt een laag energetische (röntgen) bron binnenin de patiënt geplaatst en de straling rechtstreeks naar een rectale tumor gestuurd. Nederland telt maar twee plekken waar een 'Vlinder' stralingsapparaat staat.
Twee vlinders, veel bloemen?
De Maastro Rectal Applicator maakt Brachytherapie een heel stuk bereikbaarder. Tijdens de ontwikkeling, kijkend naar het design van het apparaat, vonden de ontwerpers hem op een omgekeerde tulp lijken. Zo kreeg het apparaat de bijnaam ‘Bloem’. Hopelijk tellen oncologie (behandel)centra in Nederland straks naast de twee ‘Vlinders’, een veelvoud aan ‘Bloemen’ zodat met deze nieuwe behandelvorm van endeldarmkanker voor alle patiënten die er baat bij hebben, bereikbaar wordt.
In het najaar van 2024 is Maastro begonnen met een klinische studie om de praktische haalbaarheid van deze nieuwe techniek te bevestigen. De eerste patiënten zijn inmiddels behandeld en Maastro verwacht eind 2025 de resultaten van deze studie te kunnen presenteren.
“Met de introductie van deze nieuwe behandelmethode voor endeldarmkanker onderschrijven we onze rol als topspecialistisch centrum voor radiotherapie. De definitieve introductie van de MAASTRO rectal applicator zal een doorbraak voor patiënten met endeldarmkanker betekenen. Doordat de applicator een relatief goedkope en eenvoudige uitbreiding is op bestaande brachytherapieapparatuur, verwachten we dat de applicator breed ingezet gaat worden bij andere ziekenhuizen. Maastro verwacht dat het aantal invasieve operaties daardoor verminderd kan worden, inclusief de noodzaak van een blijvend stoma”, aldus Maria Jacobs, voorzitter raad van bestuur Maastro.
