Nictiz vindt dat adoptie SNOMED sneller moet  

9 april 2024
SNOMED
Gegevensuitwisseling
Nieuws

Stelselbeheerder Nictiz roept op tot een brede implementatie van SNOMED in de zorgsector. Het internationaal terminologiestelsel SNOMED is essentieel om de zo gewenste eenheid van taal te realiseren. Door eenduidigheid kan de uitwisseling van patiëntgegevens worden verbeterd. Toch blijft de adoptie van SNOMED in de zorgsector in Nederland achter. Met een nieuw praktisch advies hoopt Nictiz om zorgaanbieders te motiveren om SNOMED snel op de juiste manier in gebruikt te nemen. Het internationaal terminologiestelsel SNOMED is essentieel om de zo gewenste eenheid van taal te realiseren. Door eenduidigheid kan de uitwisseling van patiëntgegevens worden verbeterd. Toch blijft de adoptie van SNOMED in de zorgsector in Nederland achter.

Met een nieuw praktisch advies hoopt Nictiz om zorgaanbieders te motiveren om SNOMED snel op de juiste manier in gebruik te nemen. Eenheid van Taal is namelijk een belangrijke randvoorwaarde voor het uitwisselen van gezondheidsgegevens. SNOMED, hét internationale medisch terminologiestelsel van en voor zorgprofessionals, maakt dit mogelijk. De invoering gaat echter niet snel genoeg en daarom is er nu een richtinggevend implementatieadvies van Nictiz.

Het veld zelf is echter aan zet om SNOMED daadwerkelijk in gebruik te nemen en wil organisaties daar graag bij ondersteunen. Het internationale medisch terminologiestelsel SNOMED voor zorgprofessionals wordt voortdurend verbeterd en verder uitgebreid. Vorig jaar stonden er in deze gigantische database al 268.000 medische begrippen omschreven, en dat aantal is inmiddels anno april 2024 gestegen tot bijna 280.000. Door het voortdurend uitbreiden van deze mega woordenschat krijgt de Eenheid van Taal in de zorgsector een boost.

Invoering SNOMED loopt achter

Het achterblijven van de invoering van SNOMED is een tegenvaller die wordt bevestigd door het ministerie van VWS en de zorgsector. Dit is opvallend omdat de voordelen van deze reuze digitale encyclopedie niet alleen groot zijn, maar volgens het IZA ook noodzakelijk.

Om het proces  te versnellen heeft Nictiz een stap-voor-stap advies opgesteld, inclusief sectorspecifieke transformatieplannen en tussentijdse evaluaties, gericht op een gestructureerde implementatie over diverse zorgsectoren heen. Deze sectoren omvatten geestelijke gezondheidszorg, huisartsenzorg, jeugdgezondheidszorg, medisch specialistische zorg, paramedische zorg, en de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg.

Eenheid van Taal

Met SNOMED leg je gezondheidsgegevens zodanig vast dat er geen verwarring ontstaat over bijvoorbeeld een ziektebeeld, symptoom of behandeling. Niet voor een mens en niet voor een computer. Zo ontstaat Eenheid van Taal. Tevens bevat het advies tussentijdse evaluaties. Realisatie en implementatie van randvoorwaarden zoals Eenheid van Taal zijn nodig om gezondheidsgegevens optimaal te gebruiken. Daarover zijn in het Integraal Zorg Akkoord (IZA) afspraken gemaakt. Hierin committeren het ministerie van VWS en zorgpartijen zich aan het versnellen van uitwisseling en hergebruik van gezondheidsgegevens.

In het IZA-uitvoeringsakkoord is zelfs bekrachtigd dat SNOMED met prioriteit wordt geïmplementeerd in de zorginformatiesystemen. De planning is dat elke sector implementatieplannen uiterlijk een half jaar na de definitieve publicatie van het SNOMED-implementatie-adviesrapport van Nictiz gaat aanleveren.

Nictiz heeft het veld uitgebreid geraadpleegd en input opgehaald om tot dit advies te komen. Zo zijn er bijvoorbeeld diverse bijeenkomsten georganiseerd en was er een openbare, schriftelijke consultatie. Daarop kwamen 21 reacties vanuit bijvoorbeeld zorgsectoren, de onderzoeksector (secundair datagebruik) en leveranciers. Ook werden vragen in de Tweede Kamer gesteld. De belangstelling voor het advies herbevestigde enerzijds het belang van SNOMED en anderzijds de verschillen in oplossingen die er per sector zijn om SNOMED in praktijk te gebruiken.

Details uit SNOMED-advies

De vraag die in het SNOMED-advies centraal staat is: ‘Hoe gaan we samenwerken aan Eenheid van Taal met SNOMED over sectoren heen?’ Nictiz adviseert dat elke sector zelf een transformatieplan opstelt. Dit plan moet een uitwerking zijn van de wijze waarop men de implementatie realiseert. Vragen die men daarin beantwoordt, zijn bijvoorbeeld: wat is er nodig in de sector? Hoe groot is de veranderopgave? Nictiz ondersteunt de sectoren hierbij met kennis over SNOMED en faciliteert de samenwerking. Gezondheidsgegevens die men wil delen bij overdracht en samenwerking moeten eenduidig worden vastgelegd. Nictiz geeft aan de zorgsector een aantal concrete adviezen. Allereerst wil men dat SNOMED stap voor stap gebruikt gaat worden in ten minste de zes sectoren: GGZ, Huisartsen, JGZ, MSZ, paramedische zorg en VVT. 

In deze zes sectoren wordt gestart met het vastleggen in SNOMED van diagnose en/of probleem en behandeling en/of verrichting. Deze gegevens zijn een belangrijk onderdeel van de geprioriteerde gegevensuitwisselingen binnen Wegiz en de patient summary van de European Health Data Space (EHDS). Ook zijn de gegevens onderdeel van IZA-afspraken en van de meeste Nederlandse kwaliteitsregistraties. De komende periode geeft Nictiz meer informatie over SNOMED. Zo is de stelselbeheerder   op 11 april aanwezig tijdens de beurs Zorg & ict en op 18 april tijdens het
VWS-zorgcongres Perspectief op Standaardisatie.