Het Nederlandse zorgsysteem dreigt zonder ingrijpende veranderingen onbetaalbaar te worden. Bovendien is er in toenemende mate gebrek aan personeel. De inzet van digitale technologie, het concentreren van complexe zorg in een beperkt aantal expertisecentra en de keuze voor meer goedkope behandelingen moeten hier een oplossing bieden. gebeurt dat niet, dan komt de solidariteit als kern van het zorgstelsel in gevaar. Dat stelt de nieuwe topman van zorgverzekeraar CZ, Joep de Groot, in het Eindhovens Dagblad.
Eind maart werd bekend dat De Groot de nieuwe voorzitter werd van de Raad van Bestuur van zorgverzekeraar CZ, met 3,6 miljoen verzekerden een van de grootste zorgverzekeraars van Nederland. Hij heeft per 1 mei Wim van der Meeren opgevolgd. De Groot is sinds 2010 lid van de Raad van Bestuur van CbusineZ, de innovatie- en participatiemaatschappij van CZ.
De Groot heeft zich de afgelopen jaren met zijn team bij CbusineZ sterk gemaakt om doorbraken te realiseren om de zorg voor de toekomst betaalbaar en beschikbaar te houden. Op het gebied van e-health, hulpmiddelen en robotica, maar ook initiatieven met ziekenhuizen en artsen om dure geneesmiddelen weer betaalbaar te krijgen.
Zonder maatregelen dreigen de zorgkosten de komende zes jaren met dertig procent te stijgen, een trend die onderzoeksinstituut RIVM vorig jaar al signaleerde. Tegen 2040 zouden meer chronische aandoeningen als gevolg van vergrijzing, duurdere medicijnen, duurdere behandelingen en de inzet van meer technologie tot zorgkosten van 174 miljard euro leiden. Daarmee zijn de zorgkosten tweemaal zo hoog als in 2015.
Solidariteit in gevaar
De Groot stelt in het AD te vrezen dat de premies voor zorgverzekeringen bij ongewijzigd beleid te hoog gaan worden. "De stijging van de zorgkosten is economisch niet meer op te brengen. Het verdringt andere uitgaven, aan politie, leger of onderwijs, wat we ook nodig hebben. De kosten slaan we om in premies. Bij ongewijzigd beleid vrees ik dat die te hoog gaan worden. Waarmee we de kern raken van ons zorgstelsel, solidariteit. Willen we dit nog wel met z’n allen gaan betalen?"
De nieuwe bestuursvoorzitter van CZ denkt dat mensen het zullen accepteren dat zij een bepaalde, dure behandeling niet krijgen wanneer de beweegredenen goed uitgelegd worden. "Mensen accepteren verrassend veel als we laten zien waarom een operatie niet altijd de beste oplossing is. Ziekenhuis Bernhoven in Uden geeft daarvan een mooi voorbeeld met hun keuzehulpen. Daar legt men de patiënt uit wat de keuzes zijn voordat ze gaan opereren. Een kwart van de patiënten zegt na die uitleg: liever niet opereren. En niet vanwege de kosten, maar omdat niet opereren de beste zorg is."
Digitalisering niet altijd oplossing
Hoewel CZ in toenemende mate inzet op digitalisering - bijvoorbeeld om wachtrijen in de geestelijke gezondheidszorg terug te dringen - is digitalisering volgens De Groot niet altijd de oplossing. "Bij de zorg zit dat veel genuanceerder in elkaar. Het blijft uiteindelijk mensenwerk. Je kunt de huisarts niet digitaliseren. Maar wel enkele taken, zodat er ruimte vrijkomt. Digitalisering heeft een belangrijke rol bij het anders inrichten van taken. Bijvoorbeeld in de geestelijke gezondheidszorg. Het gaat er niet zozeer om dat we alles digitaal willen doen. Maar het maakt tijd vrij die we kunnen benutten voor de patiënten met zwaardere klachten."
In ICT&health 6, 2018 vertelden Joep de Groot en Menno Jansen (strategisch programmamanager zorginnovatie) al dat zorgtechnologie kan helpen om zorg betaalbaar en beschikbaar te houden, maar dat de focus op technologie alleen moet veranderen. “Technologie moet ingebed worden in vernieuwing van zorgprocessen. Niet technologie moet het uitgangspunt zijn, maar de impact ervan op zorgprocessen en de rollen in die processen.”
