De coronapandemie heeft een gigantische impact gehad op de zorg in Nederland. Dat is op zich, bijna twee jaar na de start van de coronacrisis, geen nieuws. Hoe groot die impact op bepaalde facetten van de zorg was, is nu in kaart gebracht. Deloitte heeft onderzocht welke invloed COVID-19 op de zorg in Nederland heeft gehad. Daarbij is onder andere gekeken naar afgelaste zorg, het aantal patiëntcontacten en de ontwikkelingen op het gebied van digitale zorg.
Deloitte vergeleek en analyseerde voor haar onderzoek ziekenhuisdata van de stichting DHD (Dutch Hospital Data). Daarbij is gekeken naar de afgelopen twee jaar, 2019 en 2020. Het jaar vóór de coronacrisis en het eerste jaar van de pandemie. Zoals dit jaar al vaker gemeld werd, heeft de coronacrisis een enorme hausse teweeggebracht bij de groei van digitale zorg. Dat blijkt ook uit het onderzoek van Deloitte. Wat echter ook nogmaals bevestigd wordt is opgelopen achterstand in de zorg. Het aantal patiëntcontacten dat vanwege de coronacrisis in 2020 niet kon plaatsvinden, is in de periode daarna nog nauwelijks ingehaald.
Digitale zorg en patiëntcontacten
In 2020 werd ruim een vijfde (22%) van alle ziekenhuisbezoeken digitaal (zoals videobellen) of telefonisch afgehandeld. In 2019 was dat nog slechts 10 procent. Toch blijkt uit de data van DHD ook dat het aantal patiëntcontacten in 2020 bijna 10 procent lager lag dan het jaar daarvoor. Ofwel, 6,5 miljoen minder patiëntcontacten, veroorzaakt door de coronacrisis.
Die conclusie baseert Deloitte op het feit dat vrijwel alle verschuivingen te vinden zijn in de weken met een groot aantal COVID-19 patiënten in de ziekenhuizen. Dat is ook te zien in onderstaande grafiek. Het daling van het aantal patiëntcontacten loopt nagenoeg parallel aan de pieken van de coronapandemie.
Van alle poli afspraken is in 2020 meer dan 7,3 miljoen digitaal afgehandeld. Zoals reeds gemeld een stijging van 22 procent ten opzichte van een jaar eerder. Verreweg de meeste digitale afspraken werden afgehandeld binnen de Interne Geneeskunde (944.000), Heelkunde (694.000) en Cardiologie (644.000).
Uitgestelde zorg
De grote daling van het aantal patiëntcontacten werd voor een belangrijk deel veroorzaakt door het uitstellen van doorverwijzingen. Daarbij zijn, zo blijkt uit het onderzoek van Deloitte, grote regionale verschillen geconstateerd. In Limburg nam het aantal verwijzingen tussen 2019 en 2020 af met 8 procent. In Noord-Holland was dat maar liefst 33 procent.
De verschillen zijn opmerkelijk, want deze kunnen niet worden toegeschreven aan verschillen in belasting door COVID-19 patiënten. Het aantal COVID-19 patiënten is dankzij het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) namelijk gelijk verdeeld over de regio’s, aldus het onderzoek.
Tot slot zijn er ook grote verschillen tussen de specialismen. Keel-, neus- en oorheelkunde (KNO), oogheelkunde en plastische chirurgie zijn het meest afgeschaald en de achterstanden zijn later in het jaar niet ingelopen. Op zich een begrijpelijke keuze omdat deze aandoeningen vaak een minder spoedeisende karakter hebben. Specifiek COVID-19 gerelateerde specialismen, zoals longgeneeskunde en inwendige geneeskunde, zijn amper afgeschaald.
Het complete onderzoek is hier te downloaden (pdf-link).
