Patiënten die op de Intensive Care (IC) aan de beademing liggen, kunnen niet praten en vanwege lichamelijke zwakte of een aandoening niet volledig bewegen. Om te zorgen dat zij tóch kunnen communiceren, maakt het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) in Tilburg als eerste ziekenhuis in Nederland structureel gebruik van oogbesturing als communicatiehulpmiddel.
De afgelopen jaren zijn er op en rond IC’s in diverse ziekenhuizen een groot aantal innovaties gerealiseerd. Een deel daarvan ontstond onder druk van de coronacrisis. Een goed voorbeeld zijn big data analyses bij Vie Curi, waarmee beter kan worden voorspeld of mensen met corona wel of niet op een IC terecht kunnen. Een ander indrukwekkend resultaat is de slimme software die bij de Santeon ziekenhuizen de zorg op de IC verbetert. Hiermee hoopt men het aantal ligdagen en het aantal heropnames terug te dringen.
Onlangs kwam ETZ met een andere mooie IC-innovatie: een systeem voor oogbesturing voor patiënten die op die wijze, ondanks bijvoorbeeld beademing, toch nog kunnen communiceren.
Nieuwe module voor oogbesturing
Een aantal jaren geleden had ETZ ook al een systeem voor oogbesturing ter beschikking. Maar dat was een heel zwaar apparaat met een flinke batterij en de nodige beperkingen. Door verouderde software konden de ogen van patiënten bijvoorbeeld niet meer optimaal worden gelezen. Toen het apparaat stuk ging, werd met de nieuwe module voor oogbesturing Tobii Dynavox I-16 een verbeteringsslag gemaakt.
Het gaat hier om een compact systeem dat gebruiksvriendelijk is. De patiënt kan het volledig met zijn of haar ogen besturen. Door naar knoppen of letters te kijken kan er gekozen worden, bevestiging komt door de blik er iets langer op te houden. In het begin hebben patiënten wel wat oefening nodig. Maar zodra ze het systeem goed doorhebben, kan er steeds meer. Het loopt van het schrijven van een mailtje, het maken van notities, het stellen van een vraag tot en met het bedienen van de afstandsbediening van de tv.
Eerste ziekenhuis in Nederland
Volgens rdgKompagne, de leverancier van de oogbesturing, is de IC van het ETZ de eerste in Nederland die oogbesturing breed inzet voor patiënten. Adviseur Ton Krijnen: “Wij komen met enige regelmaat op IC’s, maar eigenlijk altijd vanuit een individuele hulpvraag. Het team van ETZ heeft een structurele inzet de nodige prioriteit gegeven en er tijd in geïnvesteerd. Ook de kartrekkersrol van IC-verpleegkundige Arné van Hees is van onschatbare waarde geweest. Dankzij al dit commitment kan het systeem nu snel ingezet worden wanneer de situatie erom vraagt. Ofwel: niet voor één, maar voor elke patiënt die het nodig heeft.”
