Spagaat behandelaar en gebruiker e-mental health veroorzaakt falen

vr 4 augustus 2017 - 13:43
Nieuws

Mensen met geestelijke gezondheidsproblemen staan meer open voor digitaal aangeboden behandelmethoden e-mental health – dan therapeuten. Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) wordt steeds meer ingezet op het gebruik van e-health, waardoor persoonlijk contact sneller en efficiënter mogelijk is, aldus onderzoek van organisatieadviesbureau P5COM naar de succes-en faalfactoren van e-mental health.

Uit de studie komt naar voren dat het verschil tussen falen of succes van e-mental health behandeling mede bepaald wordt door het op één lijn zitten van alle betrokken partijen. Dit is echter lang niet altijd het geval. 60 tot 70 procent van alle e-mental health trajecten falen daardoor uiteindelijk volgens P5COM.

Vaak zien therapeuten e-mental health als een goedkoop maar minder goed alternatief voor face-to-face contact met de cliënten en niet als een extra, ondersteunend element. Bestuurders en het management hebben vaak geen duidelijke visie over het gebruik e-mental health en schuiven de implementatie voor zich uit. Ook is er vaak sprake van een gebrekkige integratie van digitale systemen.

Cliënten juist enthousiast

Waar therapeuten denken dat hun cliënten weinig op hebben met e-mental health, reageren deze cliënten overwegend juist zeer enthousiast op de beschikbaarheid van digitale alternatieven. Wanneer meer cliënten gebruik willen maken van e-mental health, zouden therapeuten overgehaald kunnen worden om ook de diensten te gaan gebruiken. De gemiddeld hogere leeftijd van therapeuten – met als mogelijk gevolg minder affiniteit met digitale behandelvormen - kwam uit het onderzoek als een drempel naar voren.

Door een e-mental health platform gebruiksvriendelijk in te richten worden alle partijen verleid om het te gaan gebruiken. Apps voor de smartphone, online trainingen en online dagboeken zijn verder manieren om cliënten via een digitale omgeving te helpen bij hun behandelingen of in het contact met hun behandelaar.

Steeds meer digitale behandelmethoden

Er zijn steeds meer e-health gebaseerde behandelinstrumenten voor geestelijke gezondheidsproblemen. Zo kreeg het e-mental health programma Kleurjeleven.nl voor de zelfstandige aanpak van depressieve klachten bij volwassenen in maart 2017 voor de tweede maal erkenning gekregen op het hoogste niveau van het Centrum Gezond Leven van het RIVM. Het door het Trimbos ontwikkelde programma kreeg opnieuw de erkenning ‘effectief met sterke aanwijzingen’. Kleurjeleven.nl wordt actief aangeboden als zelfhulptool via New Health Collective, maar ook via het blended aanbod in de huisartsenzorg en generalistische basis GGZ.

Overkoepelende initiatieven

Ook overkoepelend gebeurt er een en ander op e-mental health gebied. Drie Nederlandse organisaties werken de komende jaren samen in het eMEN-project, een internationaal initiatief dat de inzet van e-health in de geestelijke gezondheidszorg moet stimuleren. In totaal lijdt 38 procent van de Europese bevolking aan een psychische aandoening, wat tot forse zorgkosten leidt.

Volgens de Arq Psychotrauma Expert Groep, één van de organisaties die namens Nederland meewerkt aan het project, is het doel om de geestelijke gezondheidszorg toegankelijker, kwalitatief beter en meer kosteneffectief te maken door het toepassen van e-mental health-oplossingen.

Subsidies anonieme e-mental health

Vanuit de overheid worden ook subsidies verstrekt voor onder meer anonieme digitale vormen van behandeling voor mentale aandoeningen en klachten. Sinds 2017 is Zorginstituut Nederland voor deze subsidies verantwoordelijk. De subsidiebedragen zijn minimaal 50.000 euro per organisatie en maximaal 700.000 euro. Per zogeheten volledige interventie bedraagt de subsidie maximaal 330 euro. De reden voor het aanbieden van de anonieme behandelingen is dat sommige mensen geen (professionele) hulp willen of durven te zoeken voor hun psychische klachten. Via een digitale berichtenfunctie heeft de hulpzoekende contact met een hulpverlener. Het inschakelen van hulp in een vroegtijdig stadium kan voorkomen dat klachten zich verergeren en tot een zwaardere zorgvraag leiden.

E-mental health in België

In België wordt ook aan de weg getimmerd op het gebied van mental e-health. Twee Belgische centra voor geestelijke gezondheidszorg werken bijvoorbeeld aan een website waarmee mensen die kampen met een depressie, anoniem in behandeling kunnen gaan. De website zal modules aanbieden voor depressieve klachten. Bijbehorende begeleiding is mogelijk onder de vorm van klassieke face-to-face gesprekken. Vanaf 2018 zal die begeleiding ook via anonieme chats kunnen. Jezelf bekendmaken om therapie te volgen is dan niet meer vereist.