De WHO lanceert samen met partners een wereldwijd netwerk dat mensen bescherming biedt tegen de bedreiging van besmettelijke ziekten. Hierbij wordt expliciet de kracht van genomica ingezet. Genomica-onderzoek kan gaan om genen van mens, dier, plant en micro-organismen. Bijvoorbeeld voor het zoeken naar de oorzaak en het verloop van ziekten of het onderzoeken van de werking en bijwerkingen van nieuwe medicijnen.
Genomica analyseert de genetische code van virussen, bacteriën en andere ziekteverwekkende organismen om te begrijpen hoe besmettelijk ze zijn, hoe dodelijk ze zijn en hoe ze zich verspreiden. Dit is een veld dat screeningtechnologie en bio-informatica gebruikt, maar ook virulentiefactoren die een micro-organisme in staat stellen een gastheer te infecteren en mogelijk ziekte te veroorzaken.
Doordat WHO deze info centraliseert kunnen wetenschappers en volksgezondheidsfunctionarissen ziekten identificeren en volgen. Op die manier kunnen uitbraken worden voorkomen en kan op eventuele uitbraken worden gereageerd op basis van een breder ziektesurveillancesysteem. Tevens kunnen op basis van deze info eenvoudiger de juiste behandelingen en vaccins worden ontwikkeld.
IPSN: wereldwijd genetica netwerk
Het International Pathogen Surveillance Network (IPSN) zal een platform bieden om landen en regio's met elkaar te verbinden, systemen te verbeteren voor het verzamelen en analyseren van monsters. Tevens kunnen deze gegevens worden gebruikt om besluitvorming op het gebied van de volksgezondheid te stimuleren en die informatie breder te delen. Het IPSN, met een secretariaat dat wordt ‘gehost’ door de WHO Hub for Pandemic and Epidemic Intelligence, brengt experts over de hele wereld samen op het gebied van genetica- en data-analyse. Al die partijen hebben één gemeenschappelijk doel: het detecteren van ziektebedreigingen en er op reageren voordat ze epidemieën en pandemieën worden.
DNA-sequencing voor elk land beschikbaar
Het doel van dit nieuwe netwerk is ambitieus, want het is de bedoeling om elk land, als onderdeel van zijn volksgezondheidssysteem, toegang te geven tot DNA-sequencing en analyse van ziektekiemen. WHO-directeur-generaal dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus legt het op de website van WHO goed uit: “Zoals duidelijk werd aangetoond tijdens de COVID-19-pandemie, is de wereld sterker als ze samenwerkt om gedeelde gezondheidsbedreigingen te bestrijden. Die samenwerking zoekt WHO op tal van fronten zoals internationaal onderzoek naar de inzet van digitale medische opties. Maar dus ook door het helpen bij het optuigen van internationale databases zoals dit nieuwe wereldwijde genomica-dataplatform.”
Genomica heeft impact
Genomica vormt de kern van een effectieve paraatheid en reactie op epidemieën en pandemieën, en maakt ook deel uit van de voortdurende bewaking van een breed scala aan ziekten - van door voedsel overgedragen ziekten en griep tot tuberculose en HIV. Het gebruik ervan bij het monitoren van de verspreiding van HIV-geneesmiddelenresistentie heeft bijvoorbeeld geleid tot antiretrovirale regimes die talloze levens hebben gered.
Ondanks de recente schaalvergroting in genomica-capaciteit in landen als gevolg van de COVID-19-pandemie, ontbreekt het veel landen nog steeds aan effectieve systemen voor het verzamelen en analyseren van monsters of het gebruiken van die gegevens voor goede besluitvorming om de volksgezondheid te stimuleren. Er worden nog onvoldoende gegevens, praktijken en innovaties gedeeld om een robuuste architectuur voor wereldwijd gezondheidstoezicht op te bouwen. Dat is jammer omdat ziekten geen grenzen kennen: een ziektedreiging in het ene land is dat uiteindelijk ook voor het andere.
Wereldwijd WHO netwerk verbindt
Het IPSN zal deze uitdagingen aanpakken via een wereldwijd netwerk, dat geografische gebieden en ziekte-specifieke netwerken met elkaar verbindt, om een samenwerkingssysteem op te bouwen om ziektebedreigingen beter te detecteren, te voorkomen en erop te reageren.
Leden zullen samenwerken in speciale groepen die zich richten op specifieke uitdagingen, ondersteund door financiering via het IPSN om ideeën en projecten op het gebied van pathogene genetica op te schalen. Door landen, regio's en bredere belanghebbenden met elkaar te verbinden, zal het IPSN helpen de kritieke capaciteit te vergroten en prioriteiten op regionaal en landelijk niveau versterken.
ISPN & WHO
Het IPSN is een nieuw wereldwijd netwerk van actoren op het gebied van genomica. De WHO Hub for Pandemic and Epidemic Intelligence maakt het mogelijk om de voortgang van de inzet van zogeheten ‘pathogene genomics’ te versnellen en de besluitvorming op het gebied van de volksgezondheid te verbeteren. Het IPSN stelt zich een wereld voor waarin elk land op billijke wijze toegang heeft tot duurzame capaciteit voor genomische sequencing en analyse als onderdeel van zijn systeem voor toezicht op de volksgezondheid. Het heeft tot doel een wederzijds ondersteunend wereldwijd netwerk van genomische surveillance-actoren te creëren dat het werk van zijn leden versterkt en versnelt om de toegang en rechtvaardigheid te verbeteren.
