De belofte van zorgrobotica om een oplossing te bieden voor het personeelstekort in de zorg, wordt nog niet geheel waargemaakt. De redenen hiervoor zijn dat de techniek soms nog niet zo ver is dat de robot aan de verwachtingen voldoet, de kennis van zorgpersoneel over de mogelijkheden beperkt is en dat het door tijdgebrek moeilijk is om te investeren in het leren omgaan met zorgrobots.
Volgens M&I/Partners, dat in samenwerking met de TU Eindhoven opnieuw onderzoek gedaan naar de stand van zorgrobotica in Nederland, neemt het aantal zorgrobots dat wordt gebruikt in de zorg wel toe. M&I onderscheidt onder meer sociale robots, robots voor zorgtaken, robotortheses en robothulpmiddelen. De twee marktleiders voor sociale robots, ZORA en Paro, kennen respectievelijk 100 en 230 in gebruik zijnde robots (www.mxi.nl/robotica.). De verwachting is dat dit aantal verder zal toenemen en dat eenvoudiger, betaalbare robots zoals ‘Tessa’ meer opmars zullen maken.De belofte dat zorgrobotica kan helpen in het personeelstekort in de zorg, wordt vooralsnog niet ingelost. De techniek, bijvoorbeeld om fysieke zorgtaken over te nemen, is nog sterk in ontwikkeling. ‘We zien vooral vorderingen op gebruiksvriendelijkere bediening. De komende jaren zien we kansen als het gaat om combinatie binnen zorgorganisaties van zorgrobotica met een elektronisch zorgdossiers, domotica en val- en dwaaldetectie,’ aldus het adviesbureau M&I/Partners.
Belemmeringen inzet zorgrobots
De belangrijkste belemmeringen voor inzet van meer robots in de zorg zijn:- Techniek nog niet ver genoeg om aan de verwachtingen te voldoen.
- Kennis over robots in de zorg nog te beperkt. Kennis bij zorgprofessionals over robots neemt wel toe.
- Door tijdgebrek moeilijk te investeren in het leren omgaan met zorgrobots.
Belangrijkste toekomstverwachtingen:
- Techniek ontwikkelt door, bediening wordt gebruiksvriendelijker.
- Eenvoudige en betaalbare ‘robots’ maken een opmars.
- Combinatie van zorgrobotica met elektronisch zorgdossier, domotica, val- en dwaaldetectie maken een intrede.
52% zorginstellingen bezig met robotica
In september concludeerde adviesbureau Quint Wellington Redwood op basis van een onderzoek onder 40 IT-beslissers in de zorg dat 52 procent van de Nederlandse zorginstellingen zich serieus bezighoudt met robotica. Dat betekent dat er al initiatieven zijn ontplooid om robotica toe te gaan passen, dat er pilots lopen of dat er serieus over de inzet van robots voor zorg- of medische taken wordt nagedacht.Er is een duidelijk verschil in hoe ‘care’ en ‘cure’ instellingen mogelijke toepassingen van robotica of domotica (zoals smart building applicaties) domotica in hun domein zien. Binnen care is men al aan het experimenteren of bevinden de technologieën zich al in de testfase. Binnen cure is er nog weinig sprake van pilots. Volgens Quint Wellington Redwood kan het zijn dat zorginstellingen meer repeterende handelingen hebben bij een minder dynamisch cliëntenbestand. Robots zijn in dat geval wellicht iets eenvoudiger effectief in te zetten.
Robot Phi
In een recent praktijkvoorbeeld van robotica in de zorg liet zorgaanbieder Philadelphia afgelopen november weten het gebruik van de sociale robot Phi uit te breiden nadat proeven het afgelopen jaar succesvol waren. Er wordt nu een platform ontwikkeld waarmee begeleiders van cliënten zelf de robot kunnen afstemmen op de persoonlijke behoeften van een cliënt.Philadelphia voerde september 2016 als eerste organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking een eigen sociale robot in om te onderzoeken of en hoe robotica de zorg kan verbeteren. Omdat de sociale robot met eigen software op maat wordt geprogrammeerd, komt de inhoudelijke bijdrage van wat Phi moet kunnen komt helemaal van cliënten, medewerkers en verwanten zelf, aldus Philadelphia destijds.
De zorgaanbieder heeft het afgelopen jaar onderzocht hoe een sociale robot van toegevoegde waarde kan zijn bij de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. De eerste testen tonen een positieve impact. De volgende stap is het verder ontwikkelen van een speciaal robotplatform waarmee begeleiders zelf eenvoudig een sociale robot kunnen programmeren.
