Het anders organiseren van zorg is niet alleen een reactie op uitdagingen voor zorgsectoren zoals de VVT, het biedt ook nieuwe kansen vanuit perspectieven zoals eigen regie en zelfstandigheid. Daarvan is Annet Boekelman overtuigd. Zij is bestuurder van ouderenzorgorganisatie MijZo (Noord-Brabant) en van Anders Werken in de Zorg (AWIZ). Dit is een inmiddels landelijke beweging van zorgorganisaties die mikt op innovaties en meer zelfredzaamheid om de zorg voor een groeiende groep ouderen overeind te houden.
Het probleem omdenken, dat is waar Boekelman zich op richt. Niet alleen maar denken in termen van nijpend personeelstekort in de ouderenzorg, maar op bovengenoemde kansen. Bijvoorbeeld door te kijken naar het hoe en waarom van bepaalde bevolkingsgroepen die veel minder een beroep doen op zorg. “Ook zijn we, vanuit goede bedoelingen, dingen gaan overnemen van ouderen”, stelt Boekelman in een artikel op de website van AWIZ. “Dingen die zij nog prima zelf kunnen en meestal ook willen doen. Dat kan en moet anders.”
Ontwikkeling AWIZ
Anders Werken in de Zorg begon in 2019 met ouderenzorgorganisatie tanteLouise als grondlegger. Doel was in eerste instantie kijken naar technologische ondersteuning van meer zelfredzaamheid van ouderen. Kern van een eerste samenwerking in West-Brabant was om niet allemaal los van elkaar hetzelfde te gaan doen. De successen én mislukkingen werden met elkaar gedeeld om van elkaar te leren. Ook werd kennisorganisatie Vilans betrokken om de deelnemende zorgorganisaties inzicht te geven in de effecten van het gebruik van technologie in de ouderenzorg.
Andere regio's zagen de kracht van Anders Werken in de Zorg en meldden zich bij de beweging aan. Inmiddels bundelen twaalf regio's en 137 ouderenorganisaties hun krachten om veelbelovende nieuwe technologieën gezamenlijk te onderzoeken, te implementeren en op te schalen. In 2023 is officieel de Stichting Anders Werken in de Zorg opgericht. Het doel van de organisatie sluit volgens Boekelman perfect aan op de wens van ouderen, die zo lang mogelijk zelfstandig regie over hun leven willen voeren. “Daarnaast willen ze van betekenis zijn voor anderen. Dit zijn belangrijke elementen die zorgen voor een gevoel van geluk.”
Nieuwe manier van denken
Boekelman denkt dat er een nieuwe manier van denken nodig is over ouderenzorg: niet kijken naar wat niet kan, maar naar wat wel kan, en daarbij ook leren van anderen. “Het in stand houden van het oude systeem blokkeert ons. We gaan toch ook niet meer op een paard door de straat? Verander door gewoon te doen. Leer daarbij om echt te luisteren naar de ander, dan pas werk je echt anders. Dat begint door met elkaar het gesprek erover te voeren.”
Dit gesprek over het zorglandschap wordt in de volle breedte gevoerd bij Anders Werken in de Zorg, vervolgt Boekelman. De deelnemende organisaties inspireren elkaar en wisselen kennis en ervaringen uit om elkaar continu te voeden. En waar in het begin vooral gewerkt werd vanuit technologische ontwikkelingen, wordt er nu meer gewerkt vanuit (ketenbrede) innovaties.
Sneller stappen zetten
Prettig daarbij is volgens Boekelman dat de verbindingen die zijn gelegd ervoor zorgen dat de deelnemers sneller stappen kunnen zetten. “Door van elkaar te leren, werken we effectiever. Eigenlijk is het belangrijkste daarbij om gewoon te gaan DOEN. Voorbeelden met elkaar delen en elkaar daarin verder helpen. De maatschappelijke opgave waar we daarbij samen aan werken is eigenlijk net als een plant; je moet het water blijven geven om te groeien.”
