Robots vormen binnen eHealth al geen vreemde verschijning meer. Er zijn diverse types en toepassingen van in omloop. Bekend zijn de robotzusters en –verpleeghulpen. Die assisteren bij ziekte, verzorging en lichamelijke beperkingen.
In eerste instantie ging het daarbij om de fysieke kracht. De zorgrobot is sterk, raakt nooit vermoeid en staat 24 uur, 7 dagen per week en 360 dagen per jaar paraat.Actroid
De robot evolueerde verder, nu zijn er robots die medicijnen kunnen toedienen of (fysio)therapeutische handelingen kunnen uitvoeren. En om het allemaal een menselijk gezicht te geven kwam er de actroid. Een robot die er heel menselijk uitziet, mimiek heeft, emoties herkent, goed spreekt en netjes gekleed is.Social Assistive Robots
Daarnaast zijn er ook (sociaal) assisterende robots. Die zet je in voor mensen met beperkingen in het sociale domein. Aanvankelijk ging het om drie categorieën:- Patiënten die een beroerte hebben doorgemaakt. De robots ondersteunen hierbij in de communicatie, zintuigelijke waarneming en dagbesteding. Zowel de cliënten als zorgverleners zijn hier behoorlijk tevreden over.
- Dementerende bejaarden of cliënten met Alzheimer (filmpje, start direct). De robot als stimulator voor activiteiten en communicatie met de omgeving. Er ontstond zelfs een geheel nieuwe vorm van ergotherapie. En het helpt: ingedutte personen gaan weer zelf dingen doen. Zij communiceren weer met hun omgeving. En de ‘bijvangst’ is dat de robot belangstelling trekt waardoor de (klein-)kinderen en buren ook weer eens langs komen.
- Ondersteuning van zieke kinderen; als troost-knuffels of als onderdeel van de behandeling. Dit slaat prima aan.
Ontwikkeling
Inmiddels is de techniek verder geëvolueerd. De huidige SARs zijn elektronische coaches voor mensen met psychische, psychosociale (lvg) of gezondheidsbeperkingen. Te beginnen met bepaalde vormen van autisme. Aspergers, PDDNOS, andere stoornissen in het autistiforme spectrum en ernstigere angst- of psychotische stoornissen zijn in principe goed te coachen. Maar dat betekent vaak dat de cliënt bij van alles ondersteuning en begeleiding nodig heeft: de dagplanning van minuut tot minuut, het ondersteunen bij het uitvoeren van werkzaamheden of adequate communicatie met de omgeving.Verpieteren
Dat is de huidige generatie SAR-robots wel toevertrouwd. Die helpen met plannen, herkennen emoties, zien of de cliënt taken goed uitvoert en of hij goed communiceert. Gaat het mis dan grijpt de SAR-robot positief ondersteunend in. Resultaat: De cliënt voelt zich begrepen en kan voor een deel weer normaal functioneren in de maatschappij. Een veelbelovende oplossing voor autistiforme en psychiatrische cliënten die anders zouden verpieteren.School
De SAR-robots voor kinderen verplaatsen zich inmiddels naar de schoolklas. Het begon met robots die kinderen met een ziekte zoals diabetes, zintuigelijke problemen of een licht verstandelijk handicap in de klas begeleiden. Inmiddels treden SAR-robots in dit genre al op als klasse-assistent.Preventie
Preventief komen de SAR-robots eveneens in de picture. Dit vanuit de optiek van het bevorderen van een gezonde leefwijze en gedrag. Singapore viel in deze al op door de workouts van gezonde bewegingstraining voor ouderen door een interactieve SAR-trainer te laten uitvoeren. De ouderen vonden het geweldig. In het verlengde hiervan ligt het robotmaatje dat ervoor zorg draagt dat ouderen langer zelfstandig en met een betere kwaliteit van leven thuis kunnen blijven wonen. De Knowledgeable Service Robots for Aeging (KSERA). De revalidatie en fysiotherapie kijkt eveneens al naar de SAR-robot als persoonlijke interactieve trainer. En in het slimme huis neemt de SAR-robot ADL-functies over.
Succesfactoren
De sleutel tot succes van SAR-toepassingen binnen de eHealth berust op zes factoren:- de juiste vorm - moet de robot echt menselijk zijn of knuffelbaar?
- empathisch vermogen - kan de robot emoties herkennen en zich erin inleven?
- een aansprekende artificieel intelligente persoonlijkheid - heeft de doelgroep een klik met de robot?
- vertrouwd en betrouwbaar zijn - kan de cliënt op de SAR-robot aan?
- adaptatievermogen - past de robot zich aan de omstandigheden aan?
- social engagement - is de robot betrokken bij de cliënt én de omgeving?
