E-Health is in principe gewoon een stuk professioneel zorggereedschap. Daar is echter nog lang niet iedereen over eens. VWS zet zwaar in op het zelfmanagement en de eigen regie van de mens bij zowel de preventie als curatie. De lagere overheden kijken hier ook naar, het op eigen kracht ligt goed in het gehoor, doch het verstrekken van de benodigde middelen en het opmaken van preventieplannen in het sociale domein laat nog flink te wensen over.
Verzekeraars zijn behoorlijk verdeeld, de een doet veel, maar de ander maakt nog een pas op de plaats. En bij zowel de zorgverleners als hun clientèle zie je een duidelijke driedeling in early-adapters, meegolvers en afwijzers.Meer uitzondering dan regel?
Op de digitale patiënten / cliënten / gezondheidsdossiers en Big Data na is e-health helaas vaak nog meer uitzondering dan regel. Heel opmerkelijk is bijvoorbeeld dat buiten de gezondheidszorg meer dan 85% van de Nederlanders elektronisch communiceert via smartphones, tablets, smarttv’s, social media en connected homes en cars.Beeldcommunicatie tussen artsen of paramedici met hun patiënten haalt echter nog niet eens 25 %. Een uitzondering vormen thuiszorgorganisaties en de POH op de blended care.
Quantified self als speerpunt
Er is veel vertrouwen in de quantified self als speerpunt voor de eigen regie en zelfredzaamheid bij zowel de curatieve als preventieve zorg. Aan techniek geen gebrek: wearables, slimme horloges, intelligente bloedmeters en het laboratorium op een chip. De app als coach en gezondheidsmonitor zijn gewoon in grote getale verkrijgbaar. Het gaat niet alleen om thuis, maar ook op het werk en buiten meten van de bloeddruk, bloedglucose, het zuurstofpercentage, hartslag. Het is eenvoudiger en veel minder belastend als ooit daarvoor.Waarom is dat dan nog altijd geen gemeengoed? Alleen de bewuste en gemotiveerde patiënt / cliënt en fitness-fanaten gaan ermee aan de slag. De grote massa probeert wel eens zo’n Fitbit, Healthkit of pulsoxymeter uit maar laat deze na een tijdje toch weer liggen. Er staat onvoldoende beloning of er mee scoren tegenover.
Waarom is e-health niet default?
De mogelijkheden van e-Health beloven realistische gouden Bergen. Waarom zijn de GLW-apps, slimme sensoren, robotmaatjes, smart carehomes, hospitality voor jouw eigen (chronische) en diagnostiek & behandeling op afstand via de smartphone daarom niet gewoon default?Belemmerende factoren
De oorzaak ligt waarschijnlijk bij een aantal remmende factoren:- Onbekend maakt onbemind. Meer dan de nodige technische aandacht in de media en het baanbrekend nieuwtje is er vaak niet. Engagement, motivatie en het beklijven, bij zowel de gebruikers als zorgaanbieders, laat nog veel te wensen over.
- Het is niet gewoon genoeg. Veel van de modern e-technologie hoort bij ons dagelijks leven of zit al standard ergens in. E-Health heeft dat imago nog niet. Het is iets voor de vooruitlopers en techno-freaks of zo. Zien eten doet echter ook e-Health eten. Zijn ze eenmaal bekend met, dan willen velen niet meer zonder.
- Allerlei vormen van drempelvrees. Is het wel betrouwbaar? Hoe zit het met de privacy? Levert het echt een betere zorg op? En bovendien: de cliënt wil het vast ook niet.
- Wie gaat dat betalen? E-health zit vaak nog niet in de standard zorgverstrekking. Ook vereist de omslag naar eigen regie en van curatie naar meer preventie een andere wijze van financiering. Die is er dikwijls (nog) niet of de gepaste tarieven ontbreken.
- Managers vrezen bij minder behandelingsactiviteiten het derven van inkomsten. Er gaat zelfs regelmatig een negatieve prikkel vanuit. Met e-health schiet je in de eigen financiële voet.
Het toezicht ontbreekt
Wie ziet er eigenlijk toe op het implementeren en doeltreffend gebruik van e-health? Nogal eens blijft het bij adviezen en mooie plannen. Een taak voor de IGZ, NZA en het Zorginstituut?Het wordt nu echt tijd voor gedegen meerjarenafspraken, plus het daadwerkelijk killen van incompatibele en de eigen belang beschermende ICT-systemen (open een echte datasnelweg voor de zorg). Verder dient een cliënt kosteloos over de eigen GLW-data te kunnen beschikken!
Niet voor iedereen
Last but not least, moeten wij natuurlijk niet vergeten dat e-health niet voor iedereen is weggelegd. Het is en blijft een professioneel stuk (behandelings-)gereedschap dat je al naar gelang het beoogde preventieve of curatieve doel wel / of niet kunt inzetten.E-health is geen must of een doel op zich. Wel een instrument / middel. Een echte tool of the trade, dat op de juiste indicatie prima kan helpen om de gezondheid, leefstijl of het welzijn te verbeteren en de cliënt deze zelf te laten managen. En in een aantal gevallen past het gewoon ook niet. Met onwillige honden is het slecht hazen vangen!
