Sociale en andere zorgrobots worden al een aantal jaar ingezet. Maar de impact kan nog veel groter worden wanneer er echt opgeschaald gaat worden, stellen Maartje Claassen, directeur Sara Robotics, en KPN IoT-consultant Titia Houwing in ICT&health 5. En nee, dat is niet preken voor eigen parochie. “Nu wordt te vaak alleen naar het financiële plaatje gekeken. Maar de toegevoegde waarde van zorgrobots ligt in het ontlasten van zorgmedewerkers en het bieden van meer aandacht aan cliënten.”
Sara Robotics begon vijf jaar geleden als een subsidieproject gebaseerd op het idee dat mensen in de zorg heel goed weten wat ze nodig hebben, vertelt Maartje Claassen. Sociale robots bij zorgorganisaties werden nog te vaak vooral gebruikt als promotie, niet in de praktijk. Medewerkers besteedden vaak meer tijd aan het bedienen van de robot dan aan de cliënt.
Aanpak piekbelasting
Dat wilde het team van Claassen veranderen. Twee instellingen voor langdurige zorg durfden de proef op de som nemen. “Ons eerste doel was de aanpak van piekbelasting in de ochtend en de avond, wanneer iedereen tegelijk geholpen moet worden en er weinig vrijwilligers of mantelzorgers zijn”, vertelt Claassen. “Het gebrek aan aandacht vergroot de gedragsproblematiek en daarmee de werkdruk.”
Een voorbeeld: als een verpleegkundige bij meneer A een medische handeling verricht en mevrouw B begint te roepen, waar meneer C weer op reageert, dan kan een zorgrobot zich nu met mevrouw B bezighouden, zodat meneer C rustig blijft. Voorheen moest je als zorgprofessional op twee plekken tegelijk zijn, met alle stress en onrust van dien.
Adoptie beperkt
Natuurlijk is ook belangrijk dat een robot het altijd doet, weet Claassen. Veel netwerken zijn daar onvoldoende voor geschikt. Zeker in de uithoeken en ‘dode’ hoekjes is het bereik vaak slecht en stopt een zorgrobot met werken. “KPN IoT helpt ons door ervoor te zorgen dat de robots gebruikmaken van een mobiel netwerk dat overal bereik heeft. Dat klinkt als iets kleins, maar als een robot uitvalt, dan beperkt dat de adoptie, hoe succesvol je ook verder bent.”
Die adoptie wordt echter ook vaak beperkt door de focus op financiële aspecten van een innovatie zoals zorgrobots, stelt Titia Houweling van KPN IoT :“De toegevoegde waarde van een zorgrobot gaat over ondersteuning van zorgmedewerkers, meer doen met minder zorgpersoneel. Het gaat erom dat zorgmedewerkers worden ontlast, zodat ze niet door te hoge werkdruk uitvallen, weer plezier in hun werk krijgen en meer cliënten kunnen helpen in hun schaarse tijd.”
Meer volwassen fase
Momenteel rijden er in totaal zo’n 30 Sara’s rond, en dat zal het komende jaar naar 40-50 stijgen. Kleine aantallen nog, maar Claassen ziet wel degelijk dat zorgrobots zoals Sara her en der al in een meer volwassen fase zitten. “Het gaat erom dat je mét zorgmedewerkers en andere specialisten duidelijk krijgt wat een zorginstelling nodig heeft in een zorgrobot, dat dit doorontwikkeld wordt, en dat de inzet van een robot verankerd wordt in de zorgprocessen. In deze fase staan we nu bij een groeiend aantal zorginstellingen.”
Lees het hele artikel in ICT&health 5, die op 25 oktober verschijnt.
