Het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) maakt de komende drie maanden op proef gebruik van een kunstmatige intelligentie (AI)-toepassing voor het stellen van de juiste diagnose bij een botbreuk. Dagelijks maken de radiologen van het Tilburgse ziekenhuis circa honderd röntgenfoto’s om te bepalen of iemand een botbreuk heeft. De AI-toepassing BoneView is volgens het ETZ een primeur voor Nederland.
“We zijn het eerste ziekenhuis dat gebruik maakt van dit AI-gebaseerde algoritme”, vertelt radioloog prof. dr. Erik Ranschaert. De technologie is vóór de ingebruikname in het ETZ getest. Hiervoor hebben Ranschaert en zijn collega’s een selectie gemaakt van 600 recente röntgenfoto’s die ze BoneView hebben laten analyseren.
AI vindt onopgemerkte breuken
Ranschaert noemt de uitkomst van die analyse positief: "Uit onze test bleek dat BoneView in staat is om fracturen te vinden die de specialisten met het blote oog niet zagen. Bij de test ‘ontdekte’ BoneView zeven niet eerder opgemerkte breuken. Als je dat doorrekent naar een heel jaar kunnen met BoneView 360 tot 370 gemiste fracturen worden vermeden. Dat is toch een aanzienlijk aantal.”
Volgens Ranschaert is het nog een utopie om te verwachten dat BoneView de beoordeling door de radioloog volledig over kan nemen. “BoneView miste namelijk bij de test drie bewezen breuken. Maar over het algemeen zijn de resultaten positief en dat betekent dat we BoneView vanaf nu op grotere schaal gaan testen." Behalve radiologen worden ook laboranten, spoedartsen, chirurgen en orthopeden vertrouwd gemaakt met de AI-toepassing.
Bij een analyse kan BoneView één van de volgende uitkomsten geven: fractuur, géén fractuur of twijfel. Bij verreweg de meeste boordelingen is het algoritme zeker van een fractuur. In dat geval toont de software met een vaste lijn op de foto aan waar de fractuur zich bevindt. Als BoneView twijfelt, wordt dat door de software met een stippellijn op de foto gemarkeerd.
Snelle beoordeling
Ranschaert: "Bij zo’n twijfelgeval moet de specialist zelf nog controleren of er bij dat stippellijntje wel of niet sprake is van een fractuur", verklaart. In elk geval moet de radioloog altijd het definitieve verslag maken, dat betekent dat alle foto’s worden nagekeken. Door de proef moeten de radiologen, röntgenlaboranten en alle andere artsen meer ervaring krijgen met de betrouwbaarheid van het algoritme.” BoneView beoordeelt in minder dan drie minuten een foto. Op het moment dat de specialist de foto onder ogen krijgt, heeft het algoritme de analyse al gedaan.
De proef in het ETZ duurt drie maanden. Ranschaert benadruk dat het algoritme de specialisten niet vervangt. "Hoofddoel is om fracturen uit te sluiten. BoneView biedt de specialist een extra paar ogen dat heel secuur de klok rond werkt. Het zorgt voor nuttige ondersteuning. De uiteindelijke beoordeling van de röntgenfoto’s blijft een belangrijke taak van de specialist, die blijft eindverantwoordelijk. De patiëntveiligheid is in alle opzichten geborgd.”
Tijdens de proef werken zes vierdejaars studenten van de opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken van Fontys Paramedische Hogeschool Eindhoven aan hun afstudeerproject 'Implementatie van AI - pilot BoneView - op de afdeling Radiologie'. Elke student heeft een eigen onderzoeksvraag om de invloed van AI op het werkproces van röntgenlaboranten te evalueren.
Doelmatige innovatie
BoneView is één van de initiatieven in het ETZ op het gebied van AI. Het ziekenhuis zet AI in als doelmatige innovatie die leidt tot kwaliteitsverbetering van de zorg. Tegelijkertijd moet de technologie ook bijdragen aan betaalbare, duurzame zorg.
In het ETZ is een 'eindgebruikersgroep AI’ actief. De groep heeft als belangrijkste taken: ondersteunen van zorgverleners die een idee hebben voor een AI-toepassing, toetsing van alle voorgestelde AI-projecten, opbouwen en vastleggen van kennis en expertise op AI-gebied, zorgdragen voor de vereisten van een ingerichte AI-infrastructuur, kennismanagement omtrent AI binnen en buiten het ETZ, inspireren van medewerkers en het actief betrekken van externe samenwerkingspartijen.
Discussie over AI
De zorg went langzaam maar zeker aan kunstmatige intelligentie (AI). Potentieel waardevol, zo stelt radioloog Sietske Rozie in editie 4 van ICT&health. Het kan nieuwe kennis en daarbij wellicht een nieuwe vorm van transparantie bieden op punten waar die nu niet bestaat. Maar ze mist de ethisch-filosofische discussie over de gevolgen van een bredere toepassing van AI. Wat gaat dat betekenen voor de rol van artsen, ook binnen haar vakgebied, en ook in breder perspectief voor de zorg als geheel? lees meer in ICT&health 4, of in het online magazine.
